زوج‌درمانی چیست و چه رویکردهایی دارد؟

آگاهی جامعه در خصوص رویکردهای روان‌درمانی هر روز در حال افزایش است. دیگر مانند گذشته نیست که ندانیم برای حل تعارضات روانی و چالش‌های ارتباطی خود چه باید بکنیم و دست به دامان توصیه‌ها و نصیحت‌های غیر حرفه‌ای اطرافیان دلسوز شویم. یکی از مهم‌ترین اقدامات در حل اختلافات زناشویی و تعارضات بین فردی رویکرد زوج درمانی می‌باشد.

رابطه‌ عاطفی و به دنبال آن شکل‌گیری ازدواج یک اتفاق شانسی و ناگهانی نیست. ازدواج خوب ساختنی‌ است. ازدواج و رابطه عاطفی را می‌توان مانند تلفیق دو قطعه اصلی یک سیستم به یکدیگر دانست که این دو قطعه باید در کنار هم به درستی حرکت کنند تا کل سیستم کارآمد باشد.

بنابراین رابطه عاطفی نیز مانند هر سیستم دیگری برای فعالیت سالم و پایدار نیاز به مراقبت دارد. یکی از بهترین راه‌های مراقبت از ازدواج، دریافت کمک از زوج درمانگر با هدف پیشگیری از ایجاد اختلاف و یا حل مشکلات جاری است.

هدف از زوج درمانی چیست؟

زوج درمانی نوعی روان‌درمانی است که به بهبود رابطه شما و همسرتان کمک می‌کند. اگر مشکلاتی در رابطه با همسر خود دارید و مسیر ارتباطی شما رو به فرسایشی شدن است می‌توانید برای کمک به بازسازی رابطه به دنبال زوج درمانی باشید.

تکنیک‌های زوج‌درمانی طیف گسترده‌ای از مسائل مربوط به رابطه عاطفی از جمله بحث‌های بی‌نتیجه و دعواهای مکرر، طلاق عاطفی، تقویت رابطه عاشقانه، چالش‌های رابطه جنسی و یا مشکلات ناشی از استرس‌های بیرونی را در بر می‌گیرد.

باید به این نکته اشاره کنیم که دریافت کمک از زوج درمانگر تنها مختص به ارتباط رسمی پس از ازدواج و یا طولانی مدت نیست.

زوج درمانی می‌تواند صرف نظر از وضعیت تاهل یعنی رسمی یا نیمه رسمی بودن ارتباط، سن، نژاد و یا گرایش جنسی برای هر دو نفری که با یکدیگر در یک رابطه عاطفه عمیق و جدی هستند مفید باشد.

در حقیقت یک زوج درمانگر به دنبال آن است که استفاده از رویکردهای درمانی خاص به افراد درگیر در یک رابطه عاشقانه کمک کند تا بینشی نسبت به وضعیت رابطه خود پیدا کنند، تعارض را حل کنند و پایه‌های رابطه خود را استحکام ببخشند.

اگر به دنبال اطلاعات بيشتری هستيد به صفحۀ خدمات «زوج درمانی» مراجعه کنید.

در ادامۀ این مقاله به انواع رویکردهای زوج درمانی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

اگرچه تکنیک‌ها و رویکردها می‌توانند متفاوت باشند اما تمام زوج‌درمانی‌ها بر اصول زیر استوار هستند:

تمرکز بر حل یک مشکل خاص (مانند مشکلات جنسی، اعتیاد به اینترنت، صمیمیت، حسادت و یا کنترل‌گری)
مداخلات مبتنی بر ارائه راه حل اجرایی
شفاف‌سازی اهداف جلسات درمانی برای زوج

بررسی‌های انجام شده توسط انجمن ازدواج و خانواده امریکا نشان داده است که بیش از 97 درصد زوج‌هایی که تحت زوج درمانی قرار گرفته‌اند موفق به حل مشکل زناشویی و ارتباطی خود شده و 93 درصد آن‌ها اعلام کرده‌اند که پس از حضور در این جلسات از نظر رفتاری و احساسی به فرد کارآمدتری در رابطه تبدیل شده‌اند و می‌توانند چالش‌های ارتباطی را بهتر مدیریت کنند.

زوج‌درمانی را می‌توان راهکاری تقریبا کوتاه مدت دانست که اشکال مختلفی از جمله مشاوره قبل ازدواج، مشاوره پس از ازدواج و مشاور خانواده را شامل می‌شود.

حال باید بدانیم که اگرچه زوج درمانی شکلی از درمان است که با هدفی مشخص به کار گرفته می‌شود اما این درمان تکنیک ثابتی ندارد و درمانگر بر اساس تخصص و تجربه خود و نوع تعارض یک زوج، رویکرد درمانی خاص را انتخاب می‌کند. در ادامه به معرفی تعدادی از اصلی‌ترین رویکردهای زوج‌درمانی می‌پردازیم.

زوج درمانی با رویکرد هیجان‌مدار

درمان متمرکز عاطفی یک رویکرد انسان‌گرایانه است که نخستین بار در دهه 1980 به دنبال نگاهی تلفیقی به نظریه دلبستگی، نظریات شخصیت و افزایش صمیمیت در روابط میان فردی، با هدف حل مشکلات میان زوجین شکل گرفت.

این درمان مشاهده و مدیریت احساسات و تنظیم هیجان را به عنوان عوامل اصلی سازمان دهنده یک رابطه عاطفی خوب می‌شناسد.

درمانگر در رویکرد هیجان‌مدار یا همان درمان عاطفی متمرکز(EFT) به دنبال بهبود شکل وابستگی و تقویت پیوند عاطفی میان شما و شریک زندگیتان است.

در زوج درمانی هیجان مدار درمانگر به شما کمک می‌کند تا الگوهای فکری و رفتاری که منجر به ایجاد تعارض و قطع ارتباط شده است را درک کرده و تغییر دهید. EFT یک رویکرد ساختار یافته کوتاه مدت (معمولا 8 تا 12 جلسه) است.

این شیوه درمان اگر به طور اختصاصی برای زوجین به کار گرفته شود با نام اختصاری EFCT شناخته می‌شود. مداخلات EFCT یک رویکرد انسانی و تجربی برای بازسازی تجربه عاطفی و تعاملات میان زوجین به روش ساختاریافته است.

نتایج نشان داده است که استفاده از زوج درمانی هیجان مدار برای حل مشکلات روابط عاطفی به ویژه وقتی یکی از طرفین از افسردگی، اضطراب، تروما و یا چالش های بیرونی مانند مشکلات کاری و اقتصادی رنج می‌برد بسیار موثر بوده است.

اهداف اصلی که یک زوج درمانگر در روش زوج‌درمانی هیجان مدار EFCT دنبال می‌کند عبارتند از:

تقویت بینش نسبت به نوع احساس و رفتار خود با هدف پرورش و ترمیم پاسخ‌های عاطفی صحیح و به موقع در رابطه
ایجاد و تقویت پیوند عاطفی پایدار میان دو طرف
ایجاد تغییر رفتاری مثبت در الگوهای ثابت و موقعیت‌های مورد تعارض

درمانگر در رویکرد هیجان مدار برای زوج‌درمانی یک چرخه مشخص را ابتدا در جهت تشخیص ریشه تعارض و سپس حل آن طی می‌کند که از 4 مرحله تشکیل شده است:

شناسایی تعارض بر اساس صحبت‌های دو طرف
شناسایی چرخه و الگوی رفتاری تکرار شونده که موجب ایجاد تعارض می‌شود
دسترسی به احساسات پنهان و هیجان‌های اولیه ابراز نشده
بازسازی هیجانات از طریق ایجاد اتحاد عاطفی مجدد میان قربانیان رابطه

با دریافت کمک از یک مشاور ازدواج حرفه‌ای می‌تونید انتخابی آگاهانه و مطمئن داشته باشید و آسیب‌های اونو به حداقل برسونید.

برای رزرو وقت مشاوره ازدواج با ما تماس بگیرید:

88652505 | 88652502 | 021

زوج درمانی با رویکرد شناختی رفتاری

یکی دیگر از رویکردهایی که در جلسات زوج درمانی توسط درمانگران دنبال می شود زوج درمانی شناختی رفتاری یا همان CBCT است. این مدل درمان به دنبال شناسایی و تغییر الگوهای فکری مخرب و اصلاح الگوهای رفتاری ناشی از آن‌ها می‌باشد.

احتمالا اکثر ما نام درمان شناختی رفتاری(CBT) را به عنوان درمانی موثر برای اختلالات اضطرابی، افسردگی، اعتیاد و کنترل رفتارهای تکانشی شنیده‌ایم. این رویکرد نوعی روان‌درمانی است که به افراد کمک می‌کند تا یاد بگیرند چگونه الگوهای فکری مخرب و مزاحم را که تاثیر منفی بر رفتار و احساسات دارند، شناسایی کنند و تغییر دهند.

با توجه به اینکه در بسیاری از موارد تعارضات و اختلافات ایجاد شده میان زوجین به دلیل سوء برداشت از اتفاقات و پیش داوری بر اساس خطاهای شناختی قبلی است، شناسایی این خطاهای شناختی و اصلاح الگوهای رفتاری وابسته به آن‌ها می‌تواند موجب افزایش صلح میان دو طرف شده و ارتباط عاطفی سالم را به همراه داشته باشد.

زوج‌درمانی مبتنی بر CBT بر تغییر افکار منفی خودکار تمرکز دارد که مانع صمیمت میان زوجین شده و می‌تواند مشکلات عاطفی، افسردگی و اضطراب را به همراه داشته باشد.

از طریق CBCT در طی جلسات متعدد این افکار ناکارآمد میان دو طرف رابطه عاطفی شناسایی شده، به چالش کشیده شده و در نهایت با افکار واقعی‌تر و کارآمدتر جایگزین می‌شوند. به این ترتیب تغییر در افکار موجب تغییر در الگوهای رفتاری و حل تعارضات زوج می گردد.

زوج درمانی با رویکرد روان‌پویشی

درمان روان پویشی را می‌توان یکی از عمیق‌ترین روش‌های درمان دانست که در تلاش است تا با نفوذ به عمق لایه‌های روانی افراد علت تعارضات درون فردی و بین فردی را ریشه‌یابی کند. درمانگران این رویکرد در یک دهه اخیر پای را از درمان‌های فردی فراتر گذاشته و تکنیک‌های درمانی خود را وارد حوزه زوج درمانی و روابط بین فردی نیز نموده‌اند.

در زوج درمانی با رویکرد روان‌پویشی زوج درمانگر امیدها و ترس‌های بنیادین که موجب حضور شما و شریک عاطفی‌تان در کنار یکدیگر شده را بررسی نموده و به دو طرف کمک می‌کند تا درک بهتری نسبت به انتظارات و توانایی‌های خود داشته باشند.

زوج درمانی روان پویشی به عنوان یک روش بلند مدت نوعی درمان مبتنی بر گفتگو است که توسط درمانگر به مسیر درستی هدایت می‌شود. این رویکرد بر این باور است که صحبت کردن بدون پرده و عمیق با یک شنونده آگاه و متخصص در مورد مشکلات می‌تواند موجب رسیدن به آرامش و یافتن راه‌حل شود.

زمانی که یک زوج به مشکل می‌خورند و یا تمایل دارند که صمیمت میان خود را افزایش دهند از طریق گفتگو با یک درمانگر روان پویشی می‌توانند افکار، احساسات و تعارضات رفتاری خود و یکدیگر را شفاف نموده و به درک بهتری نسبت به آن‌ها دست یابند.

این رویکرد همچنین به زوجین کمک می‌کند تا برخی انگیزه‌های ناخودآگاه که گاهی بر نحوه تفکر، احساس، گفتار و عمل آن‌ها در رابطه عاطفی اثر می‌گذارد را به خوبی شناسایی و مدیریت کنند.

خیلی وقت ها گذشت زمان هیچ مشکلی را حل نمی کند. باید شجاعت داشت و با مراجعه به یک متخصص مشکلمان را حل کنیم.

برای رزرو وقت مشاوره خانواده با ما تماس بگیرید:

88652505 | 88652502 | 021

زوج درمانی با رویکرد طرحواره درمانی

طرحواره درمانی یک رویکرد درمانی ابتکاری و یکپارچه است که در اصل به عنوان مدل پیشرفته و گسترش یافته رویکردهای سنتی شناختی و رفتاری شرح و بسط یافته است.

درمانگران این رویکرد تلاش می‌کنند تا عناصر فعال و ساختار یافته درمان شناختی رفتاری را با استراتژی‌های عمیق‌تر و متمرکز بر احساسات و تجارب اولیه زندگی ترکیب نموده و به ریشه اصلی تعارضات فرد دست یابند.

طرحواره درمانی در حوزه حل تعارضات میان زوجین نیز ورود کرده و نتایج مثبتی به همراه داشته است.

در زوج‌درمانی با رویکرد طرحواره‌ای درمانگر طرحواره‌های اصلی و ثانویه هر یک از طرفین را شناسایی کرده و سعی می‌کند دریابد که چگونه هر یک از این طرحواره‌های ناسازگار موجب ایجاد تعامل مخرب و اختلاف میان زوج گردیده است.

گام نخست در این رویکرد برای زوج درمانی ارزیابی است. در مرحله ارزیابی، طرحواره‌های هر دو طرف شناسایی شده و چرخه‌ای که موجب افکار و رفتارهای پیش فرض مخرب گردیده مشخص می‌شود. همچنین درمانگر باید میزان اشتیاق، صمیمت و رضایت جنسی را در زوجین ارزیابی کرده و سطح تعهد میان آن‌ها را تعیین نماید.

پس از آن زوج درمانگر باید وارد مرحله راهبردهای درمانی شود تا بتواند بر اساس طرحواره‌های ناسازگار هر یک از دو طرف نیازهای هر کدام را شناسایی نموده و راه پاسخگویی به آن‌ها را در اختیار زوج قرار دهد.

بهترین رویکرد برای زوج درمانی چیست؟

اینکه کدام رویکرد درمانی می‌تواند بهترین روش برای حل اختلاف میان زوج‌ها باشد کاملا به شدت تعارضات میان دو طرف و نوع مشکل بستگی دارد. همچنین اینکه در کدام مرحله از یک رابطه عاطفی تصمیم به دریافت کمک از زوج درمانگر می‌گیریم نیز بر روی انتخاب رویکرد درمانی موثر است.

به طور کلی می‌توان گفت رویکردهایی که به طور خاص روی یک موضوع مشخص تمرکز دارند و سعی می‌کنند راه حلی برای همان مشکل ارائه دهند معمولا برای زوج‌هایی که یک اختلاف مشخص و نه چندان عمیق دارند مناسب‌تر است.

در مقابل، برای حل طیف وسیعی از اختلافات و تعارضات طولانی مدت و عمیق لازم است از زوج‌درمانی با رویکردهای عمیق و طولانی مدت بهره بگیریم.

زوج درمانگران ما در کلینیک چمان، با تمام این رویکردها در حال کمک به زوجین بسیاری هستند. شما هم اگر نیاز به کمک دارید، کافی است با ما تماس بگیرید.