اختلال اضطرابی چیست؟
اضطراب یک پاسخ طبیعی به استرس و شرایط پرفشار است و در برخی شرایط می‌تواند مفید نیز باشد. اگر خطری ما را تهدید کند، اضطراب می‌تواند به ما هشدار دهد و به ما کمک کند هشیار باشیم. اختلالات اضطرابی با احساسات طبیعی مانند نگرانی یا اضطراب متفاوت‌اند و شامل ترس و اضطراب بیش از حد می‌باشند.
اختلالات اضطرابی شایع ترین اختلالات روانی هستند که تقریبا ۳۰% بزرگسالان را در برهه‌هایی از زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهند. خوشبختانه این دسته از اختلالات قابل درمان بوده و هم اکنون روش‌های مختلف و تاثیرگذاری برای درمان آنها موجود است.
مروری بر انواع اختلالات اضطرابی
- اختلال اضطراب فراگیر: افراد مبتلا به این اختلال بیشتر مواقع احساس میکند مضطرب‌اند، حتی شاید نتوانند دلیلی برای آن بیاورند. علاوه بر اضطراب، این دسته از افراد بسیار نگران هستند و با دلواپسی انتظار دارند بدترین اتفاقات برایشان روی دهد.
- اختلال پنیک (حملات وحشت زدگی): افراد مبتلا به این اختلال دوره‌های ناراحتی جسمانی مانند ناراحتی‌های تنفسی(احساس خفگی و کمبود تنفس)، عرق< کردن، تپش قلب، لرزیدن، سرگیجه و احساس مور مور شدن را تجربه میکند.
- فوبی و فوبیهای خاص: فوبی ترس غیرمنطقی در ارتباط با شی یا موقعیتی خاص است. افراد زیادی از چیزهای رایجی مثل عنکبوت یا ارتفاع میترسند، اما در فوبی خاص ترس یا اضطراب، محسوس و شدید است. افراد مبتلا به فوبی خاص برای اجتناب از شی یا موقعیت مورد نظر زحمت زیادی به خود می‌دهند. اگر نتوانند از آن اجتناب کنند، آن موقعیت را با اضطراب و ناراحتی زیاد تحمل میکند.
- آگورافوبی: افراد مبتلا به آگورافوبی از این میترسند که اگر در مکان‌های بسته مانند تئاتر یا مکان‌های باز مثل پارکینک بی سقف قرار بگیرند یا حتی اگر از خانه، تنها بیرون روند ممکن است دچار نشانه‌های شبه پنیک (حملات وحشت زدگی) یا نشانه‌های خجالت آور و ناتوان کننده دیگر شوند. اگر در این شرایط قرار بگیرند ممکن است نتوانند کمک بگیرند یا فرار کنند پس چه پیش‌بینی این شرایط چه قرار گرفتن در این مکان‌ها آنها را شدیدا مضطرب می‌کنید و می‌ترساند.
- اختلال اضطراب اجتماعی: ترس یا اضطراب چشمگیر از موقعیت‌های اجتماعی است که امکان دارد فرد در آنها مورد بررسی دقیق دیگران قرار بگیرد.
- اختلال اضطراب جدایی: کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی درمورد جدایی از خانه یا کسی که از آنها مراقبت می‌کنید مثل مادر، اضطراب شدید و نامناسب دارند.
- لالی انتخابی: امتناع از صحبت کردن در موقعیت‌های خاص، ویژگی اصلی لالی انتخابی است. کودکان مبتلا به این اختلال می‌توانند از زبان معمولی استفاده کنند، اما تحت برخی شرایط تقریبا به طور کامل ساکت می‌شوند.
اختلالات اضطرابی چقدر رایج‌اند؟
در هر سال درصد تقریبی بزرگسالان ایالات متحده، با اختلالات اضطرابی مختلف، به شرح زیر است:
- ۷ تا ۹ درصد: فوبیهای خاص
- ۷ درصد: اختلال اضطراب اجتماعی
- ۲ تا ۳ درصد: حملات پنیک یا وحشت زدگی
- ۲ درصد: آگورافوبی
- ۲ درصد: اختلال اضطراب فراگیر
- ۱ تا ۲ درصد اختلال اضطراب اجتماعی
خانم‌ها بیشتر از آقایان احتمال دارد به اختلال‌های اضطرابی دچار شوند. اضطراب از پیش‌بینی نگرانی‌های آینده ناشی می‌شود و بیشتر با فشار عضلانی و با رفتارهای اجتنابی همراه است.
ترس یک واکنش هیجانی به تهدید فوری و ناگهانی است و بیشتر با پاسخ جنگ یا گریز همراه است. اختلالات اضطرابی باعث می‌شوند افراد از قرار گرفتن در شرایطی که نشانه‌های اختلال را در آنها تشدید می‌کنید اجتناب کنند. عملکرد شغلی، فعالیت‌های مدرسه و روابط شخصی تحت تاثیر این اختلالات قرار می‌گیرند.
به طور کلی برای اینکه فردی، مبتلا به اختلال اضطرابی تشخیص داده شود، ترس و اضطراب باید:
- متناسب با سن و شرایط فرد نباشد
- مانع توانایی‌ها برای انجام فعالیت‌های روزانه و عادی او شوند
تشخیص و درمان اختلالات اضطرابی چگونه انجام می‌شود؟
اولین قدم مراجعه به پزشک است برای اینکه مطمئن شوید این نشانه‌ها نشات گرفته از بیماری جسمانی نیست. اگر تشخیص، اختلال اضطرابی باشد، یک متخصص بهداشت روان می‌تواند در زمینه درمان به شما کمک کند. اما متاسفانه بیشتر افرادی که مبتلا اختلالات اضطرابی هستند به دنبال کمک نیستند.
این دسته از افراد نمی‌دانند اختلال اضطرابی یک بیماری است که می‌تواند درمان شود. اگرچه هر اختلال علائم مخصوص به خودش را دارد، اما اکثر آنها به دو نوع درمان پاسخ خوبی نشان می‌دهند:
- روان درمانی
- دارو درمانی
این دو روش همزمان باهم یا بصورت مجزا انجام می‌شوند.
CBT روشی از روان درمانیست که به فرد کمک میکند راه متفاوتی برای فکرکردن و رفتارکردن بیاموزد تا کمتر احساس اضطراب کند. داروها اختلالات اضطرابی را درمان نمی‌کند اما می‌توانند بصورت چشم‌گیری علائم آن را کاهش دهند.
داروهای ضد اضطراب (که معمولا برای مدت کوتاهی تجویز می‌شوند) و داروهای ضد افسردگی، جزء داروهایی هستند که بیشتر از همه استفاده می‌شوند. بتا بلاکرها که برای امراض قلبی استفاده می‌شوند، گاهی برای کنترل نشانه‌های اختلالات اضطرابی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روش‌های دیگری هم برای مقابله با علائم اختلالات اضطرابی وجود دارد که می‌توانند درمان را موثرتر کنند. تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب و مراقبه کردن می‌توانند مفید واقع شوند.
گروه‌های پشتیبانی( چه بصورت حضوری چه مجازی)، می‌توانند فرصت مناسبی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و راهبردهای مقابله باشند. کسب اطلاعات درباره ویژگی‌های یک اختلال و کمک به اطرافیان، برای درک بهتر موقعیت، می‌تواند بسیار موثر واقع شود.از مصرف کافئین پرهیز کنید چرا که می‌تواند علائم اختلالات اضطرابی را تشدید کند.
سخن آخربه یاد داشته باشید که اختلالات اضطرابی می‌توانند بر عملکرد روزانه تاثیر بگذارند و مانع رشد و پیشرفت ما شوند. پس اگر در روز میزان زیادی از استرس و اضطراب را تجربه می‌کنید برای جلوگیری از هرگونه آسیب احتمالی، به یک متخصص اختلالات اضطرابی مراجعه کنید و بدون تجویز پرشک از مصرف دارو خودداری کنید.