مگر کودک هم پرخاشگری میکند؟
احتمالا اکثر ما در نگاه اول از ترکیب دو بخشی کودک پرخاشگر تعجب میکنیم. با توجه به روح لطیف و آرامی که از ذات پاک کودکان میشناسیم کمتر توقع داریم که صفت پرخاشگری را در کنار نام کودکان ببینیم اما این یک واقعیت است و اصلا واقعیت نادری نیست.
بسیاری از والدین میخواهند بدانند که: با کودک پرخاشگر چطور رفتار کنیم؟
نه تنها کودک پرخاشگر اتفاقی واقعی و شایع است بلکه کنار آمدن با این کودکان و آرام کردن آنها میتواند به مراتب دشوارتر از زندگی با همسر عصبی یا بزرگسال پرخاشگر باشد زیرا کودکان درک درست و منطقی از شرایط نداشته و در بسیاری از موارد نمیتوانند آنچه که تجربه میکنند را درست منتقل کنند تا ریشه پرخاشگری آنها روشن شود.
برای والدین اغلب دشوار است که رفتار انفجاری و عصبانی بچهها را کنترل کنند بنابراین درک اینکه کودکان چرا و در چه شرایطی معمولا پرخاشگری میکنند و اینکه با کودک پرخاشگر چطور رفتار کنیم که ترکش انفجارهای او والدین و اطرافیان را کمتر هدف بگیرد بسیار کمک کننده و تسهیلگر خواهد بود.
این فیلم را تا انتها ببینید:
2 گام اول در تنظیم هیجانات کودک
استراتژیهای متعددی وجود دارند که میتوانند به کودکان پرخاشگر در مدیریت هیجانها و رفتارهایشان کمک کنند. در این محتوا از مجله روانشناختی چمان میخواهیم بدانیم علت پرخاشگری در کودکان چیست و چطور میتوانیم در مقام یک پدر و مادر به رفع این چالش خانوادگی کمک کنیم.
چرا یک کودک پرخاشگر میشود؟
پیش از آنکه به بررسی راهکارهای حل مسئله و شیوههای موثر در رفتار با کودک پرخاشگر بپردازیم ابتدا باید بدانیم که فرزند دلبند ما به چه دلیل خشمگین است.
به طور کلی میتوان گفت که خشم در کودکان اغلب به این دلیل اتفاق میافتد که آنها نمیدانند چگونه با احساس ناکامی، ناامیدی و سایر احساسات منفی خود کنار بیایند.
هیچ انسانی پرخاشگر متولد نمیشود اما همهی انسانها قابلیت تبدیل شدن به یک فرد پرخاشگر را دارند. تمایلات پرخاشگرانه غالبا توسط شرایط محیطی شکل میگیرند. فشارها، تهدیدها، فرصتها و پیامدهایی که یک کودک تجربه میکند میتواند موجب پرخاشگری شود.
در حالت کلی خشم یک احساس و هیجان مفید است زیرا میتواند به کودک شما بگوید که چه زمانی شرایط به صلاح او نیست یا اتفاقی که در حال رخ دادن است منصفانه و درست نمیباشد. در چنین شرایطی خشم محرکی است که به کودکان کمک میکند تا از خود مراقبت کرده و به پدر و مادر هشدار دهند اما زمانی که این خشم با واقعیت و شرایط بیرونی تناسبی نداشته و پرخاشگری کودک خارج از کنترل شود دیگر با یک بحران روبهرو هستیم.
کودک خشمگین شما در سنین پایین هنوز مهارت حل مسئله بدون ابراز خشم را فرا نگرفته و ممکن است که رفتار پرخاشگر را از یک الگوی مخرب وام گرفته باشد.
حتما بخوانید :برای مثال اگر یکی از والدین دچار اختلالات خلقی و پرخاشگری باشند احتمال اینکه کودک نیز این شیوه رفتاری را به عنوان روشی برای حل مسئله و رسیدن به خواسته، شناخته و درونیسازی کرده باشد زیاد است.
به یاد داشته باشید که فرزندانمان آینهای تمام نما از رفتار و گفتار ما هستند بنابراین زمانی که با کودکان خود به مشکل میخوریم لازم است که حتما ریشه مشکل را در سبک زندگی، الگوی فکری و شیوه رفتاری خود نیز جستجو کنیم.
کودکانی که توجه کافی از والدین و به ویژه مادر دریافت نکرده یا در اصطلاح مادر به حد کافی خوب نداشتهاند دچار محرومیت هیجانی میشوند یعنی کودک قادر نیست که احساسات خود را به درستی تمایز داده و به شیوه صحیح ابراز نماید بنابراین پرخاشگری و خشم را انتخاب میکند تا بگوید که به توجه نیاز دارد.
اما در برخی موارد ریشه مشکل در خانواده نبوده و کودکان به دلایل بیماریهای روانشناختی مانند طیف اوتیسم، بیش فعالی (ADHD)، انواع اختلالات اضطرابی، اختلالات یادگیری و …. به طور ناخودآگاه پرخاشگری میکنند که در این صورت نیاز به مداخله سریع رواندرمانی همراه با دارو درمانی میباشد.
بسیاری از مشکلات روانشناختی با رواندرمانی و دارودرمانی قابل حله.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با ما تماس بگیرید:
88652505 | 88652502 | 021
کودک عصبانی زمانی که ناامید میشود درک درستی از مقیاس مشکل نداشته و شروع به سرزنش خود و دیگران میکند. او هنوز نیاموخته که چطور تکانههای خود را کنترل کند و با استفاده از روشهای قابل قبول اجتماعی تعارضات خود با دنیای بیرون را حل نماید. در چنین حالتی پرخاشگری را راه حلی برای جلب توجه میداند.
علاوه بر این حضور در یک رویداد استرسزا میتواند موجب پرخاشگری در کودکان شود. تجربه تروما در کودکی مانند طلاق والدین، مرگ پدر یا مادر، بیماری و …. از جمله عواملی است که تاثیر بسیار گستردهای بر سلامت روان کودکان داشته و آن ها در برخی موارد استرس پس از سانحه را به شکل پرخاشگری تخلیه میکنند.
حتما بخوانید :توجه داشته باشید که در چگونگی رفتار با کودکان پرخاشگر به دنبال مقصر دانستن پدر و مادر و سرزنش آنها نیستیم زیرا اینگونه نیست که همواره والدین مسئول رفتارهای غیر قابل قبول فرزندانشان باشند. علاوه بر این یک کودک تنها با پدر و مادر خود در ارتباط نبوده و نیروهای محیط بیرون از خانه مانند مراقبان کمکی، همسالان، مربیان، شبکههای اجتماعی، عوامل فرهنگی و … تاثیر بسیاری زیادی در الگوی رفتاری کودکان پرخاشگر دارند.
حتما بخوانید :مقصود این است که ریشههای علت رفتار کودک پرخاشگر را بشناسیم تا از سردرگمی خارج شده و بتوانیم آرامش خود را برای کمک به کودکمان حفظ کنیم زیرا با صرفه نظر از وجود بیماریهای روانشناختی و ژنتیکی، در بسیاری از موارد کودک پرخاشگر زمانی الگوی رفتاری خود را اصلاح میکند که محیط تغییر کرده و والدین الگوی رفتاری خود را اصلاح کنند.
نتایج مطالعات تصادفی و کنترل شده در بسیاری از تحقیقات روانشناسان حوزه کودک و نوجوان حاکی از ان است که به دنبال آموزش عملی والدین و حمایت روانی از آنها برای در پیش گرفتن شیوه صحیح رفتار با کودک، کودکان نیز شیوه رفتار خود را تغییر میدهند.
به راستی والدین در رفتار با کودک پرخاشگر خود چه باید بکنند؟
رفتار با کودک پرخاشگر
اگرچه طغیانهای گاه و بیگاه یک کودک طبیعی است اما اگر این عصبانیتها به انبار باروتی تبدیل شود که با کوچکترین وزش باد گرم آتش بگیرد دیگر باید به دنبال راهکارهایی درمانی برای کنترل پرخاشگری فرزندمان باشیم زیرا تداوم این روند میتواند به سلامت روان کودک آسیب زده و برای والدین نیز آزار دهنده باشد.
توجه داشته باشید که وقتی ما از کودک پرخاشگر صحبت میکنیم که خشم هیجان غالب اوست نه کودکی که مانند هر انسان دیگری گاهی به واسطه ناکامی و ناامیدی عصبانی میشود.
کودک پرخاشگر نمیتواند با همسالان خود ارتباط سالم برقرار کند و با گذشت زمان مهر و توجه والدین را نیز کم کم از دست میدهد زیرا از پرخاشگریهای او کلافه شدهاند. کودک پرخاشگر آرامش را تجربه نمیکند و با آنچه در دنیای درون و بیرون میگذرد در صلح نیست بنابراین بیش از پیش تنهایی و محرومیت هیجانی را تجربه میکند.
حتما بخوانید :در چنین شرایطی برای پیشگیری از آسیب بیشتر به سلامت روان کودک و اطرافیان، باید هرچه زودتر وارد مسیر درمان شده و در ارتباط با یک رواندرمانگر حوزه کودک و نوجوان ابتدا ریشه خشم فرزند خود را بشناسیم سپس برای حل این تعارض اقدام کنیم. این باور سنتی که ؛ بچه است و خودش بزرگ میشود ؛ میتواند مانند تبری باشد که درخت سلامت روان فرزند شما را از ریشه قطع کند.
به یاد داشته باشید که زیربنای روان و شخصیت فرزند شما در کودکی شکل میگیرد و در بزرگسالی همان را به شکلهای دیگر تجربه میکند. بنابراین اگر والدین یک کودک پرخاشگر هستید لازم است که این خشم را جدی گرفته و حتما با یک روانشناس مشورت کنید. گام نخست در رفتار با کودک پرخاشگر دریافت کمک درست و آگاهانه از یک رواندرمانگر حوزه کودکان می باشد.
برای مشاوره و رواندرمانی کودک خود، همراه شما هستیم.
با ما تماس بگیرید: 021 - 88652505 - 021 - 88652502
علاوه بر این راهکارهایی وجود دارد که به والدین و مراقبان اصلی یک کودک پرخاشگر کمک میکند تا خشم فرزند خود را مدیریت نموده و از شرایط بحرانی با سلامت گذر کنند.
۸ راهکار مناسب در رفتار با کودک پرخاشگر
قوانین خانه را آموزش دهید!
این تفکر که او بچه است و هنوز عاقل نشده پس میتواند هر کاری که میخواهد انجام دهد تفکر درستی نیست. کودکان نیز باید از قوانین پیروی کنند. به کودک خود با روشهای درست و بدون تهدید و تنبیه، قوانین خانه را آموزش دهید. یکی از مسئولیتهای مهم والدین این است که قوانین را به فرزندان خود بیاموزند.
هر زمان که کودک قوانین را زیر پا گذاشت باید به شیوه صحیح نتیجه اشتباه خود را ببیند و دقیقا متوجه شود که چه اشتباهی کرده است.
حتما بخوانید :تشویق کنید!
همیشه تقویت مثبت رفتارهای صحیح کودک و آموزش رفتارهای جایگزین به جای رفتارهای اشتباه، موثرتر از تنبیه و توبیخ است. دست از سرزنش کودک خود و درگیر شدن در یک جنگ نابرابر بردارید و رفتارهای درست کودک را تشویق کنید. به جای آنکه زمان زیادی را صرف سرزنش و یادآوری اشتباهات او کنید بر روی اعمال مثبت تمرکز نموده و با پررنگ کردن آنها کودک را به سمت خود گردانی پیش ببرید.
حواس کودک را پرت کنید!
گلاویز شدن با کودکی که هنوز به بلوغ فکری و هیجانی نرسیده برای اینکه حرف خود را به کرسی بنشانید اصلا کار عاقلانهای نیست و میتواند موجب شدت یافتن خشم در او شود.
در مقابل، زمانی که کودک پرخاشگر شما شروع به ابراز خشم میکند تلاش کنید تا حواس او را از موضوع مورد خشم پرت کرده و با جلب توجه به سمت موضوعات مورد علاقه کودک، او را از مسیر پرخاشگری منحرف کنید.
حتما بخوانید :نگو خودت را کنترل کن!
استفاده از عبارتهای منطقی و دستوری در ارتباط با یک کودک پرخاشگر که هنوز درک درستی از محیط اطراف خود نداشته و کنترل طبیعی کمی دارد اصلا کمک کننده نخواهد بود. در مقابل باید خود کنترلی را به آنها بیاموزید. آنها باید یاد بگیرند که در زمان عصبانیت لگد نزنند، گاز نگیرند، از کلمات زشت استفاده نکنند و …
این آموزشها می تواند از طریق ارتباط با یک رواندرمانگر حوزه کودک به خوبی انجام شود.
برای مشاوره و رواندرمانی کودک خود، همراه شما هستیم.
با ما تماس بگیرید: 021 - 88652505 - 021 - 88652502
به موقع مداخله کنید!
وقتی فرزندتان درگیر اختلاف با همسالانش است شرایط را به دقت زیر نظر بگیرید. اگر اختلاف جزئی است فاصله گرفته و اجازه دهید که کودکان خودشان تعارض را حل کنند.
اما اگر کودک پرخاشگر شروع به آسیب رساندن به خود و همسالانش نمود باید مداخله کرده و آنها را از هم جدا کنید و به کودک گوشزد کنید که هیچ اجازهای برای آسیب رساندن به دیگران ندارد.
حتما بخوانید :نه گفتن را آموزش دهید!
به جای پرخاشگری و جنگیدن به کودک خود آموزش دهید که چگونه نه بگوید و زمانی که از شرایط پیش آمده رضایت ندارد به جای دعوا و پرخاشگری با یک نه محکم و قاطع فضای اختلاف را ترک کند.
حواستان به خودتان باشد!
پیشتر گفتیم که کودکان همه چیز را از رفتار والدین خود الگو برداری میکنند بنابراین زمانی که در اطراف فرزندتان هستید باید به دقت خلق و خو و رفتار خود را زیر نظر داشته باشید.
یکی از موثرترین راهها برای آموزش رفتار مناسب به کودک این است که خودتان ان رفتار را به نمایش بگذارید. اگر والدین پرخاشگری هستید چگونه توقع دارید که یک کودک پرخاشگر نداشته باشید؟!
ثابت قدم باشید!
در ارتباط با کودک پرخاشگر باید قوی و ثابت قدم باشید.
اگر لازم است که او را به دلیل پرخاشگری و رفتار اشتباه سرزنش کنید، در این مورد دچار احساس گناه نشوید و به خاطر جدیت خود از کودک عذرخواهی نکنید.
اگر کودک احساس کند که شما به آموزشهای خود وفادار نیستید خودش را متقاعد می کند که در تمام مدت حق با او بوده و شما بد هستید. اگرچه تنبیه و توبیخ آخرین راه حل است اما بخشی اجتنابناپذیر از فرآیند فرزند پروری بوده و والدین نباید به خاطر آن خود را سرزنش کنند.
برای اطلاع از شیوههای درست و موثر تنبیه میتوانید با یک مشاور کودک و نوجوان مشورت کنید.
حتما بخوانید :کلینیک روانشناسی چمان
فرزندپروری سالم و ارتقاء سلامت روان کودکان یکی از اهداف اصلی کلینیک چمان است که در جهت تحقق این هدف تیمی مجرب و حرفهای از متخصصین حوزه روانشناسی کودک و نوجوان را گرد هم آورده تا با به کارگیری جدیدترین رویکردهای درمانی در سطح بینالمللی به حل مشکلات فرزندان شما بپردازد.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید: