درمان افسردگی بعد از کرونا

آیا شما هم همچنان از افسردگی بعد از کرونا رنج می‌برید؟ معمولا زمانی که پای جان در میان است کمتر کسی به روح و روان اهمیت می‌دهد. ویروس کرونا بار دیگر این حقیقت را به ما ثابت کرد که استرس، اضطراب و عدم توجه به بهداشت روان می‌تواند ما را تا پای مرگ بکشاند. برای درمان افسردگی بعد از کرونا تا کنون چه کرده‌اید؟

بیش از دو سال از کرونا گذشته و بسیاری از ما تب و تاب روزها و ماه‌های ابتدایی همه‌گیری این ویروس عجیب و غریب را از سر گذرانده‌ایم. اکنون کمی حال و هوای ان روزهای خود را به یاد بیاورید؟ چه افکاری بر شما غالب بود؟

اگر بمیرم چه؟

اگر دیگر نتوانم عزیزانم را ببینم چه؟

اگر جایی برای بستری شدن من نباشد و در راهرو بیمارستان ها جان بدهم چه؟

اگر دچار نفس تنگی شوم چه؟

پس از من چه بلایی سر فرزندانم خواهد امد؟

اگر پدر و مادر سالمندم با کرونا درگیر شوند چه کنم؟

در طول این مدت پزشکان، متخصصان حوزه ویروس شناسی و اپیدمیولوژی توانسته‌اند بخش زیادی از عملکرد این ویروس را تحلیل نموده و تا حد زیادی رفتار ان را پیش‌بینی کنند.

پیشنهاد می‌کنیم این فیلم را هم ببینید:

معرفی یک کتاب برای کمک به بهبود افسردگی و اضطراب

در حال حاضر عوارضی مانند گلو درد، ضعف بدنی، تب بالا، سرفه، تنگی نفس، مشکلات گوارشی، کاهش حس بویایی و چشایی، مشکلات قلبی و عروقی … از جمله عوارض جسمی ویروس کرونا هستند اما عوارض روحی چطور؟

ما تا چه اندازه نگران عوارض روحی و روانی همه‌گیری ویروس کرونا بوده‌ایم؟ کارشناسان بهداشت روان بر این باور هستند که همه‌گیری و ابتلا به کرونا ریسک درگیر شدن با افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی را تا حد بسیار زیادی افزایش داده است.

در این محتوا از مجله روانشناختی چمان می‌خواهیم بدانیم برای درمان افسردگی بعد از کرونا چه باید بکنیم!

 

افسردگی بعد از کرونا

تعداد قابل توجهی از کسانی که در اوج همه‌گیری کرونا به این ویروس مبتلا شدند پس از بهبودی علائم جسمانی، اعلام کرده‌اند که از مشکل افسردگی رنج می‌برند. افسردگی را می‌توان یکی از عوارض طولانی مدت کووید ۱۹ دانست. این افسردگی از کجا می‌‌آید؟

برخی از متخصصان بر این باور هستند که ویروس کرونا می‌تواند در نوع فعالیت نوروترنسمیتر (انتقال دهنده‌های عصبی) مرتبط با افسردگی مانند سروتونین و دوپامین تاثیرگذار باشد.

نکته قابل توجه این است که حتی برخی از افرادی که دچار این بیماری نشدند نیز اعلام می‌کنند که پس از همه‌گیری افسردگی را تجربه کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان ریشه افسردگی پس از کرونا را تنها در عملکرد فیزیولوژیک این ویروس بر روی مغز جستجو کرد. متخصصان حوزه بهداشت روان غلبه اضطراب و استرس را عامل اصلی بروز افسردگی ناشی از کووید می‌دانند.

فضای رعب و وحشتی که این ویروس با همه‌گیر شدن خود ایجاد کرد تمام انسان‌ها را در ترسی از مرگ فرو برد. با توجه به اینکه طبق تئوری انتخاب نیاز به بقاء یکی از اصلی‌ترین نیازهای بنیادین انسان‌ها است، تهدید بقاء می‌تواند سلامت روان انسان را به شدت تحت تاثیر خود قرار دهد.

بررسی‌ها حاکی از ان است که آمار افسردگی پس از کرونا در کسانی که به نوع شدید این بیماری مبتلا شده و مدت طولانی در مراکز درمانی به سر برده‌اند بیش از کسانی بوده است که نوع خفیف این ویروس را تجربه کرده و با بستری خانگی درمان شدند.

علت این امر را می‌توان حضور در فضایی دانست که بوی مرگ و بیماری از همه جای آن استشمام می‌شود. فشار روانی ناشی از حضور در بیمارستان در اوج همه گیری انقدر زیاد است که می‌تواند بیمار را به سمت احساس پوچی و ناامیدی ببرد.

کارشناسان سلامت روان نشان داده‌اند که سطح بالای اضطراب و استرس می‌تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و ان را برای بروز هرگونه بیماری به شدت مستعد کند.

به همین دلیل است که در طول دوران همه‌گیری روانشناسان از مردم می‌خواهند که علی رغم رعایت پروتکل‌های بهداشتی خونسردی خود را حفظ نموده و تا حد ممکن از گوش دادن به اخبار ناراحت‌کننده و شایعات پرهیز نمایند.

حتما بخوانید : اضطراب مرگ

احساس تنهایی و زندگی طولانی مدت در وضعیت قرنطینه یکی دیگر از عوامل موثر برای افزایش آمار افسردگی در دوران شیوع کرونا و زندگی پساکرونا می‌باشد. انسان ذاتا موجودی اجتماعی است که برای حفظ سلامت روان خود به برقراری روابط اجتماعی و عاطفی با دیگران نیاز دارد. بنابراین کاملا قابل پیش‌بینی است که زندگی به دور از اجتماع او را به سمت افسردگی پیش ببرد.

از دست دادن شغل، کاهش درآمد، مشکلات اقتصادی، استرس و اضطراب برای تامین هزینه‌های زندگی و مخارج درمان از جمله همین عوارض خانه نشینی دوران کرونا هستند که می‌توانند کاتالیزوری قدرتمند برای تجربه افسردگی پس از کووید باشند.
چه احساسی دارد که بنشینی و از دست رفتن آرزوهایت را تماشا کنی وقتی کاری از دستت برنمی‌اید؟

یکی دیگر از نکاتی که در خصوص شیوع افسردگی در دوران کرونا باید نسبت به آن توجه داشته باشیم مسئله ابهام است!  ذهن انسان به گونه‌ای تکامل یافته که از ابهام گریزان است و تمایل دارد که پاسخ هر مسئله‌ای را به طور شفاف پیدا کند.

کووید ۱۹ در یک سال ابتدایی با تغییر جهش‌های خود و آمار بالای مرگ و میر تمام مردم جهان را در وضعیت ابهام فرو برد. گویی که هیچ کس نسبت به فردای خود اطمینانی نداشت. قطعا چنین ترس و ابهامی با خود سطح بالایی از اضطراب و افسردگی را به همراه دارد.

علاوه بر این کسانی که عزیزان خود را به طور پی در پی به دلیل ابتلا به کرونا از دست دادند در وضعیت سوگواری پس از مرگ باقی مانده و شکل عمیقی از افسردگی را تجربه کرده‌اند که ترس از دست دادن عزیزی دیگر آن‌ها را تا وضعیت استرس پس از سانحه کشانده است. گویا هر لحظه منتظر خبر بدی هستند.

تمام این عوامل دست به دست هم دادند تا در نهایت انواع اختلالات اضطرابی و افسردگی ناشی از آن را بتوان یکی از مهم‌ترین عوارض همه‌گیری ویروس کرونا در جهان دانست.

حال می‌خواهیم بدانیم برای درمان افسردگی بعد از کرونا چه باید بکنیم؟

چطور باید بقایای اثرات این مهمان ناخواهنده و آزارگر را از خانه خود پاک کنیم؟

 

نشانه‌های افسردگی پس از کرونا

بررسی محققان نشان می‌دهد که حدود ۵۰٪ کسانی که به کووید مبتلا شده‌‌اند مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی را تجربه کرده‌اند که از این میان نزدیک به یک چهارم آنها به دلیل شدت علائم بالینی نیاز به مداخله جدی پیدا کرده‌اند.

وقتی از درمان افسردگی صحبت می‌کنیم منظور حالتی است که فرد دچار بیماری افسردگی شده و چیزی بیش از یک احساس غم و پوچی موقت می‌باشد. افسردگی یکی از مهم‌ترین مشکلات روانشناختی است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به علائم اختلال جسمانی‌سازی (روان تنی) و حتی خودکشی شود.

اگر تا ماه‌ها پس از آغاز همه‌گیری و ابتلا به کووید ۱۹ این علائم را مشاهده می‌کنید حتما به یک روان‌درمانگر حوزه اختلالات فردی مراجعه کنید:

• احساس غم شدید
• تمایل به گریه کردن بدون دلیل مشخص
• احساس ناامیدی و پوچی نسبت به زندگی
• بی علاقگی برای انجام کارهای روزمره و حضور در اجتماع
• عدم تمایل به برنامه‌ریزی برای اینده
• نگاه نیست‌گرایانه نسبت به زندگی
• ترس شدید از ابتلا به کرونا
• رعایت افراطی پروتکل‌های بهداشتی
• اختلال در خواب و خوراک
• عدم توانایی تمرکز بر روی فعالیت‌های روزمره (هجوم افکار پوچ)

توجه داشته باشید که افسردگی همیشه با احساس غم و پوچی همراه نیست. گاهی فرد به رویکرد جبران افراطی روی می‌آورد  یعنی برای آنکه بر روی این احساسات منفی سرپوش بگذارد (اجتناب از تجربه احساس غم و ترس) خود را نسبت به موقعیت خطرآفرین بی‌پروا و بی‌تفاوت نشان می‌دهد.

بنابراین یکی از علائم کسانی که مشکوک به افسردگی پس از کووید هستند این است که به هیچ‌ وجه پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و خود را عمداً در معرض خطر قرار می‌دهند در حالی که ادعا می‌کنند همه چیز یک دروغ توخالی است و کرونا وجود ندارد!

حتما بخوانید : درمان افسردگی در سالمندان

راهکارهای درمان افسردگی بعد از کرونا

پس از گذشت بیش از دو سال از همه‌گیری ویروس کرونا و واکسیناسیون جهانی، همچنان این ویروس به طور فعال وجود دارد و زندگی ما را تحت‌الشعاع خود قرار داده است بنابراین خودمراقبتی خط مقدم کاهش عوارض جسمانی و روانی همزیستی با این مهمان ناخوانده می‌باشد.

در برابر آسیب‌های روانی کرونا این گونه از خود مراقبت کنید:

• مصرف الکل را محدود کنید.
• با کاهش استعمال دخانیات به ویژه سیگار از تضعیف سیستم ایمنی بدن خود پیشگیری کنید.
• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• به یک روال متناسب با شرایط و خلق و خوی خود پایبند باشید
• به طور منظم ورزشی کنید (حتی یک پیاده‌روی آهسته و کوتاه اما منظم)
• خواب کافی داشته باشید
• روابط اجتماعی خود را حفظ کنید
• خود را در معرض اخبار منفی قرار ندهید
• اخبار مربوط به بیماری را تنها از مراجع رسمی و قابل اعتماد مانند اطلاعیه‌های سازمان بهداشت جهانی پیگیری کنید

اگر اکنون از افسردگی بعد از کرونا رنج می‌برید این موارد را دنبال کنید:

کمک تخصصی دریافت کنید

به طور مجدد تاکید می‌کنیم که افسردگی یک سوگواری و غم گذرا نیست بلکه یک اختلال خلقی است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند بیماری‌های جسمی و حتی خطر خودکشی را به همراه داشته باشد. چراغ اول هر خودکشی یک روز با زدن کلید افسردگی روشن شده است.

بنابراین باید درمان افسردگی را جدی گرفته و از متخصصان حوزه روان‌درمانی کمک بگیریم.

ارتباط خود با دیگران را حفظ کنید

کاملا قابل درک است که یک فرد افسرده تمایلی به حضور در جمع و برقراری روابط اجتماعی ندارد اما هرچه خود را محدودتر کنید به همان میزان بیشتر در چاه افسردگی پس از کرونا فرو خواهید رفت. دریافت حمایت از اعضای خانواده و دوستانی که شور زندگی را به شما هدیه می‌دهند نقش بسیار موثری در درمان این اختلال دارد.

در صورتی که با علائم افسردگی بعد از کرونا درگیر هستید و به هیچ وجه نمی‌توانید برای برقراری روابط اجتماعی اقدام کنید توصیه می‌کنیم که برای درمان افسردگی بعد از ابتلا به این بیماری، پیش از هرکس با یک روان‌درمانگر ارتباط بگیرید به این ترتیب خیلی زود ظرفیت روانی لازم برای درمان بعد از افسردگی و بازگشت به جامعه را پیدا خواهید کرد.

اگر به دلیل ترس از ابتلا به کرونا نمی‌توانید حضوری به دیدار اقوام و دوستان خود بروید حتما از امکانات فضای مجازی برای صحبت و برقراری ارتباط با ان‌ها استفاده کنید.

حتما بخوانید : درمان افسردگی بعد از طلاق

معنا را به زندگی خود بازگردانید

اگر بر اثر ابتلا به ویروس کرونا و عوارض پس از ان احساس از کارافتادگی می‌کنید کافیست در فعالیت‌های کوچک و انسان‌دوستانه مشارکت داشته باشید تا احساس مفید بودن به روح شما بازگردد. آب نیز در حالت سکون، راکد خواهد شد.

به طور منظم هر روز یک کار کوچک که از آن لذت می‌برید را صرفا برای خوش‌حالی خود انجام دهید.

دفترچه خاطرات بهبودی داشته باشید

آرامش زمانی به روان شما باز خواهد گشت که بتوانید خاطرات مثبت را جایگزین خاطرات منفی کنید. در درجه اول روان‌درمانگر به شما کمک می کند که با تجربه و تحلیل کردن تمام ترس‌ها و اضطراب‌ها، یک بار برای همیشه از رنج آن‌ها خلاص شوید.

علاوه بر این شما نیز می‌توانید یک دفترچه خاطرات بهبودی داشته باشید. سعی کنید هر روز هر احساس خوبی که تجربه می‌کنید را در آن یادداشت کنید. روزهای سخت بیماری را به یاد آورده و اکنون برای سلامتی اعضای بدن خود خوشحال باشید.

دفترچه را در انتهای هر هفته یک دور بخوانید نگاه به همین پیشرفت‌های کوچک در درمان افسردگی شما موثر خواهد بود.

با خود مهربان باشید

احساسات خود را سرکوب نکنید. همه گیری یک ویروس مرگبار قطعا ترس، اضطراب و نگرانی به همراه دارد. خیلی طبیعی است که پس از ابتلا به این بیماری تا مدتی قادر به انجام کارهای روزمره خود نباشید.

در چنین شرایطی به خودتان سخت نگرفته و برچسب ترسو یا تنبل بودن را به خود نزنید.

 

کلینیک روانشناسی چمان

ما در کلینیک مشاوره و روانشناسی چمان با ارائۀ خدمات درمانی توسط روان‌شناسان، روان‌درمان‌گران، و روان‌پزشکان متخصص در زمینه‌ی اختلالاتی چون افسردگی می‌توانیم در این راه به شما کمک کرده و همراهتان باشیم.