زندگی با همسر عصبی / بداخلاق

“انقدر عصبی و پرخاشگره اصلا نمی‌تونم دو کلمه باهاش حرف بزنم. واقعا دیگه خسته شدم از زندگی با یک همسر عصبی! هر روز تو خونمون جنگ و دعواست. ” اگر به عنوان یک مشاور خانواده یا روان‌درمانگر مشغول به کار باشید احتمالا شکایات مشابه این را به دفعات از مردان و زنانی که زندگی مشترکشان به مرحله فروپاشی رسیده‌ است می‌شنوید چرا که زندگی با همسر عصبی و بداخلاق اصلا آسان نیست.

دوست داشتن مرد یا زنی که تحریک‌پذیری بالایی دارد و گویی در هر لحظه مانند یک انبار باروت منتظر شعله‌ای کوچک برای شعله‌ور شدن است قطعا آسان و امن نیست.

زندگی با همسر عصبی و بداخلاق یعنی فردی که مدام در افکار منفی و عکس‌العمل‌های بدون سازش غوطه‌ور است می‌تواند در دراز مدت شما را به سمت ناامیدی و احساس ترس و اضطراب سوق بدهد.

زندگی با همسر عصبی و پرخاشگر مانند ساختن یک خانه بر روی گسل زلزله و هر لحظه در انتظار و وحشت زیر آوار ماندن است.

وجود خشم کنترل نشده و واکنش‌های عصبی می‌تواند در هر شکلی از روابط اجتماعی و به ویژه رابطه عاطفی بسیار مخرب باشد زیرا آنچه که روابط انسانی را از تعاملات میان سایر جانداران متمایز می‌کند امکان استفاده از گفتگو بر پایه‌ی تفکر برای حل مسئله است.

 

 

در زندگی با همسر عصبی مسیر این گفتگوی مسالمت‌آمیز و راهگشا مسدود شده و هرگونه تلاشی برای اعلام شکایت و ابراز نیاز به یک عکس‌العمل پرخاشگرانه از سوی همسر بداخلاق و عصبی منتج می‌شود.

تعداد خانواده‌هایی که از وجود یک فرد عصبی و بداخلاق در جمع خود رنج می‌برند اصلا کم نبوده و بررسی پرونده‌های زوج‌هایی که برای جلسات زوج درمانی مراجعه می‌کنند نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از تعارضات جدی و اختلافات شدید میان این زوجین از وجود یک همسر بداخلاق و عدم توانایی طرف مقابل برای مدیریت این عصبانیت سرچشمه می‌گیرد.

بر همین اساس، پس از پرداختن به زندگی با همسر وسواسی و راهکارهای تسهیل آن، در این محتوا از مجله روانشناختی چمان می‌خواهیم از چالش‌های زندگی با یک همسر بداخلاق و چگونگی سیاست‌گذاری درست در ارتباط عاطفی با یک مرد یا زن عصبی بگوییم.

اثرات زندگی با همسر عصبی بر خانواده و رابطه عاطفی

هیجانات منفی مانند عصبانیت و خشم در کنار خطاهای شناختی از جمله منفی‌بافی و فاجعه‌انگاری می‌تواند اثرات طولانی مدتی بر سلامت روان یک فرد و همسر عصبی و بداخلاق او داشته باشد.

وقتی از ازدواج صحبت می‌کنیم دیگر مخاطب ما یک فرد با مشکلات شخصی نیست بلکه از خانواده‌ای صحبت می‌کنیم که سلامت جسمی و روانی تک‌تک اعضای آن زنجیروار بر یکدیگر اثر گذاشته و در نهایت یک کل را تشکیل می‌دهد.

حتما بخوانید : تاثیر افسردگی بر خانواده | آیا افسردگی مُسری است؟

زندگی با همسر عصبی و پرخاشگر موجب تخریب عزت نفس و افزایش فشار روانی در شما خواهد شد چرا که ممکن است شما به عنوان همسر چنین فردی احساس کنید که در برابر حال خوب او مسئول هستید و خوش اخلاق کردن همسر بداخلاق‌تان شغل دائمی شماست.

علاوه بر این زندگی با همسر عصبی و پرخاشگر می‌تواند منجر به ایجاد احساس شرم و گناه در شریک عاطفی او شود چرا که وقتی یک فرد عصبی در برابر دیگران و به ویژه خانوادۀ دو طرف نسبت به همسر، فرزندان و یا اقوام خود پرخاشگری می‌کند اعضای خانواده و به ویژه همسرش دچار شرم نیابتی شده و به دلیل بدرفتاری او احساس گناه می‌کنند.

اگر بخواهیم زندگی با همسر عصبی و بداخلاق را در یک کلام توصیف کنیم احتمالا می‌توانیم بگوییم که زندگی با چنین فردی مانند راه رفتن بر روی پوست یک تخم مرغ است!

یعنی در هر لحظه از زندگی خود باید نسبت به گفتار و رفتارتان حواس جمع باشید تا طرف مقابل دوباره عصبانی نشود و نکته اینجاست که با وجود تمام این مراقبت‌ها باز هم در نهایت این پوست تخم مرغ گاهی ترک برداشته یا به طور کامل شکسته می‌شود.

هنگامی که با یک فرد عصبی، پرخاشگر یا در اصطلاح خودمانی، بداخلاق، زندگی می‌کنید احتمالا خود و فرزندانتان در معرض این آسیب‌ها خواهید بود:

• عدم وجود احساس امنیت روانی
• ترس از نابخشودنی بودن
• ترس از آسیب فیزیکی
• عدم دریافت عشق بی‌قید و شرط
• طلاق عاطفی
• احساس غم و تنهایی
• ابتلا به افسردگی و اختلالات اضطرابی
• آسیب دیدن عزت نفس
• عدم تربیت صحیح کودکان
• شکل‌گیری طرحواره‌های ناسازگار در فرزندان
• کاهش یا قطع ارتباط با خانواده و دوستان
• احساس شدید گناه و شرمساری در برابر دیگران
• مشکل در برقراری رابطه جنسی امن و رضایت‌بخش
• ابتلا به وسواس فکری و عملی
• افزایش ریسک سوء مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر

در صورت تجربه برخی از این آسیب‌ها احتمالا روزی به این نقطه خواهید رسید که: “دیگر قادر به تحمل این شرایط و ادامه این زندگی نیستم و می‌خواهم از همسر عصبی و پرخاشگرم جدا شوم.”

با تصدیق این موضوع که مراقبت از سلامت جسم و روان شما همواره در اولویت قرار داشته و در صورت عدم وجود شرایط لازم برای ادامه ازدواج، در برخی موارد طلاق می‌تواند گزینه مناسبی جهت پیشگیری از آسیب‌های بیشتر و عمیق‌تر باشد اما برای بسیاری از زنان و مردانی که با همسران عصبی و پرخاشگر خود زندگی می‌کنند امکان طلاق و جدایی وجود ندارد.

چرا همسر من عصبی و پرخاشگر است؟

پیش از هرچیز اگر به دنبال بهبود شرایط و کاهش چالش‌های روزمره زندگی با همسر عصبی و بداخلاق خود هستید باید ریشه عصبانیت او را واکاوی کنید و این امر تنها از طریق گفتگو با یک متخصص حوزه بهداشت روان امکان‌پذیر است.

پرخاشگری و خشم در یک انسان می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد:

برای مثال برخی افراد و به ویژه مردان، معمولا اضطراب و استرس خود را به شکل خشم ابراز می‌کنند زیرا این شیوه‌ی رفتاری را راهی برای سرکوب اضطراب خود می‌دانند.

حتما بخوانید : زندگی با همسر مضطرب

علاوه بر اضطراب، اختلالات خلقی مانند اختلال نامنظمی خلق اخلالگرانه و انواع افسردگی نیز می‌تواند خود را به شکل عصبانیت و پرخاشگری مداوم نشان دهد.

در برخی موارد افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند خشم‌های غیر کنترلی را نسبت به خود یا دیگران تجربه نموده و افراد مبتلا به اختلال شخصیت خوشیفته و کنترل‌گر معمولا تلاش می‌کنند تا از طریق ابراز خشم دیگران را تحت سلطه و کنترل خود درآورند.

بررسی‌ها حاکی از آن است که تجربه‌های تلخ دوران کودکی تاثیر به سزایی در شکل‌گیری یک شخصیت عصبی و پرخاشگر در بزرگسالی دارند.

آزار و اذیت روحی و جسمی کودک از سوی والدین و اطرافیان مانند کتک زدن یا تعرض جنسی و یا زندگی با والدین سرزنشگر که مدام فرزند خود را تحقیر نموده‌اند می‌تواند موجب محرومیت هیجانی در کودک شده و این محرومیت در ابراز درست هیجانات خود را به شکل یک شخصیت عصبانی و پرخاشگر در بزرگسالی نشان می‌دهد زیرا فردی که از محرومیت هیجانی رنج می‌برد توانایی و مهارت لازم برای شرکت در یک گفتگو ثمربخش را ندارد.

به یاد داشته باشید که قدرت شنوندگی در همسر عصبانی بسیار پایین است بنابراین احتمالا اولین و آخرین انتخاب او برای حل هر مسئله و شرکت در هر بحثی به ویژه با همسر و فرزندانش ساکت نمودن دیگران از طریق عصبانیت و ابراز خشم خواهد بود.

حال می‌خواهیم بدانیم که چطور می‌توانیم در ارتباط با همسر عصبانی خود به طور همزمان به او کمک نموده و از سلامت روان خودمان نیز مراقبت کنیم.

 

چطور با همسر عصبی رفتار کنم؟

با توجه به آنچه که تاکنون در خصوص ریشه‌های عمیق شکل‌گیری یک شخصیت عصبانی و عوارض مخرب آن در یک رابطه عاطفی گفته شد احتمالا حدس می‌زنید که گام اول برای حفظ زندگی مشترک با یک همسر عصبانی دریافت کمک از یک روانشناس متخصص در این حوزه مانند زوج درمانگر و روان‌درمانگر فردی می‌باشد.

اگر می‌خواهید به همسر پرخاشگر و بداخلاق خود کمک کنید باید در فضایی آرام از طریق ابراز نیاز و بدون هیچگونه اعلام شکایت و اتهام زدن، او را برای مراجعه به زوج درمانگر و روان‌درمانگر تشویق کنید. باید بتوانید به همسرتان بگویید که در ارتباط با او از چه چیزی رنج می‌برید و چون دوست دارید که به زندگی با او ادامه دهید تصمیم دارید که کمک دریافت کنید.

به یاد داشته باشید که ابراز خشم متقابل در برابر یک همسر پرخاشگر و بداخلاق یا فرو رفتن در نقش قربانی و ایجاد احساس گناه در او، نه تنها برای شما دستاوردی نداشته بلکه می‌تواند موجب تشدید خشم فرد عصبی شده و شرایط را از آنچه که هست سخت‌تر کند.

اگر در گام نخست نتوانستید همسر پرخاشگر و بداخلاق خود را در اتاق درمان به همراه داشته باشید خوب است که خودتان به تنهایی مراجعه نموده و از یک روان‌درمانگر مشاوره و راهنمایی دریافت کنید.

هشت توصیه که می‌تواند در رفتار و زندگی با همسر عصبی و بداخلاق موثر باشد:

تلاش آگاهانه برای کاهش تنش!

هیچگاه همسر عصبانی خود را کنترل نکرده و در اصطلاح او را در منگنه قرار ندهید زیرا این رفتار میزان تنش را افزایش داده و می‌تواند موجب حالت تدافعی در او شود. عصبانی شدن در پاسخ به خشم یک همسر عصبی اصلا عاقلانه نیست.

بر سر اینکه صدای چه کسی بلندتر است رقابت نکنید.

در زمان ابراز خشم همسر عصبانی، تا حد ممکن به خود مسلط باشید و صبر کنید تا خشم او فروکش کند سپس در زمان مناسب رنجش و نیاز خود را ابراز کنید. به یاد داشته باشید که این تلاش برای حفظ آرامش، اصلا نباید به معنای پذیرش بدرفتاری و آزار باشد.

حتما بخوانید : زندگی با همسر پارانوئید

قاطع اما محترمانه رفتار کنید!

قاطع عمل کردن یعنی در موقعیت مناسب شرایطی را ایجاد کنید که خواسته‌هایتان را ابراز نموده و در عین حال خواسته‌های طرف مقابل را نیز بشنوید. وقتی با قاطعیت اما محترمانه و بدون توهین رفتار و صحبت می‌کنید همسر شما در بهترین وضعیت برای شنوندگی قرار خواهد گرفت و این می‌تواند برای مدیریت رابطه کمک کننده باشد.

به همسر خود اعتبار ببخشید!

بسیاری از افراد پرخاش می‌کنند زیرا باور دارند که دیده و شنیده نمی‌شوند و دیگران ارزشی برای آن‌ها قائل نیستند. با توجه، قدردانی، ابراز محبت و شنونده بودن همسر عصبی خود را به سمت آرامش خواهید برد.

صبر و شفقت را تمرین کنید!

همانطور که در بخش قبل گفتیم معمولا در لایه‌های زیرین خشم یک روح تحقیر شده و آسیب دیده وجود دارد که رنج تنهایی و ترس خود را به شکل عصبانیت و پرخاشگری نشان می‌دهد در چنین حالتی اگرچه خشم به عنوان یک سپر محافظ عمل می‌کند اما عمر این محافظ کوتاه بوده و در دراز مدت موجب نابودی روابط عاطفی فرد عصبی می‌شود.

بر همین اساس مهم است که لایه‌های زیرین خشم همسر پرخاشگر خود را درک نموده و نسبت به شریک زندگی‌تان دلسوز باشید. او برای درمان به صبر و شفقت شما نیاز دارد.

جنگ بی‌موقع نکنید!

در زندگی با یک همسر عصبی و بداخلاق باید از هر عاملی که می‌تواند یک تنش جدید ایجاد نموده و آتش زیر این خاکستر را شعله‌ور کند دوری کنید این بدین معناست که با همسر عصبی خود بر سر موضوعات کم اهمیت که تاثیری در زندگی مشترک شما ندارد پرهیز کنید.

سهم خود را بپذیرید!

اگرچه مخاطب شما یک همسر پرخاشگر است اما نباید او را در صندلی شیطان نشانده و خود را یک فرشته عاری از هیچ عیبی بدانید. شما نیز مانند هر انسان دیگری ممکن است رفتار پرخاشگرانه داشته و گاهی اوقات آغاز کننده یک بحث و جنگ اشتباه باشید.

در چنین شرایطی باید حتما نقش و سهم خود از ایجاد اختلاف و تعارض را بپذیرید.

لحظات آرام را شکار کنید!

زمانی که همسر پرخاشگر شما در اوج عصبانیت و خشم است با او برای مراجعه به یک روان‌درمانگر یا شرکت در جلسات زوج درمانی وارد نزاع نشوید. به عنوان یک همسر آگاه به دنبال لحظات آرام و مناسب برای ابراز نیاز خود باشید.

با ذره‌بین جستجو نکنید!

تمرکز بر هر حرکت و رفتار یک همسر عصبی و بداخلاق نه تنها کمکی به بهبود شرایط نکرده بلکه موجب افزایش پرخاشگری از سوی او نیز می‌شود زیرا فکر می‌کند که شما هر حرکت او را زیر‌ ذره‌بین قرار داده و به دنبال بهانه‌ای برای شکایت هستید.

اگر می‌خواهید به خودتان و همسرتان کمک کنید تمرکز را روی آگاهی و دریافت کمک از متخصص بگذارید نه رفتارهای طرف مقابل. به یاد داشته باشید که شما شریک زندگی هم هستید نه دشمن یکدیگر.

حتما بخوانید : زندگی با شوهر خسیس

کلینیک روانشناسی چمان

اگر شما هم دچار ارتباط با یک همسر عصبی و پرخاشگر هستید
و اگر آنچه نوشتیم باعث شد به فکر فرو بروید و نیاز به راهنمایی و کمک فکری در این زمینه دارید
حتما از زوج‌درمانگران و روانشناسان خانواده کمک بگیرید.

ما در کلینیک مشاوره و روانشناسی چمان این امکان را فراهم کرده و در کنارتان هستیم.