شب خوری: علائم ، علل و درمان سندروم خوردن شبانه

آیا به شدت رژیم‌تان را در طی روز رعایت می‌کنید، اما شب‌ها آن را می‌شکنید؟

شاید اصلا صبح‌ها گرسنه نمی‌شوید و زمان اولین وعده‌ غذایی‌تان بعدازظهر است. اگر شب‌ها مقدار زیادی غذا می‌خورید یا حتی وسط شب از خواب برای خوردن غذا بیدار می‌شوید، ممکن است به یکی از اختلالات خوردن مبتلا باشید که به آن سندروم خوردن شبانه می‌گویند.

در این مقاله قصد داریم در مورد سندرم خوردن شبانه صحبت کنیم، مشکلی که بسیاری از افراد به نوعی درگیر آن هستند. و شاید شما هم با آن دست به گریبان باشید، برای همین هم هست که اینجائید.

اما پرسش اول که باید به آن جواب بدهیم این است:

سندروم خوردن شبانه یا شب خواری چیست؟

کسانی که به سندروم خوردن شبانه مبتلا هستند یا با فردی که شب خواری دارد زندگی می‌‌کنند، احتمالاً متوجه یک سری سرنخ‌ها یا ردپاهایی از پرخوری شبانه می‌شوند.

برای مثال شاید بهم ریختگی‌هایی در آشپزخانه ببینید، متوجه بشید غذاها ناپدید می‌شوند یا بفهمید وسط شب کسی بیدار شده و مشغول غذا خوردن است.

موارد ذکر شده نشانه‌ این است که احتمالاً یکی از اعضای خانواده به سندروم خوردن شبانه یا شب خواری مبتلا است.

مبتلایان به سندروم شب خوری به این دلیل وسط شب سراغ غذا می‌روند زیرا فکر می‌کنند با این کار کیفیت خواب‌شان بهبود می‌یابد یا راحت‌تر خواب‌شان می‌برد.

آنها معمولاً گزارش می‌کنند که در ابتدای روز یعنی صبح‌ها اشتها ندارند و غذای چندانی نمی‌خورند. افراد دارای سندروم خوردن شبانه اغلب به خاطر شب‌خواری احساس گناه و خجالت می‌کنند.

چگونه شب‌ خواری تشخیص داده می‌شود؟

معیار تشخیص شب‌ خواری، دوره‌های مکرر پرخوری شبانه است که شامل بیدار شدن از خواب برای غذا خوردن، مصرف بیش از حد غذا بعد از شام و آشفتگی محسوس می‌شود.

شاخص تشخیصی دیگر برای سندروم شب خوری، مصرف حداقل ۲۵ درصد غذا بعد از شام، حداقل به مدت ۳ ماه است؛ پرخوری شبانه حداقل ۲ بار در هفته برای ۳ ماه رخ می‌دهد.

مبتلایان به شب خواری ممکن است در مدت کم، مقدار زیادی غذا بخورند به طوری که هیچ کنترلی بر آن نداشته باشند. به نظر می‌رسد در ریتم شبانه روزی کسانی که سندروم خوردن شبانه دارند بی‌نظمی‌هایی وجود دارد.

در انسان‌‌ها، اشتها و مصرف غذا رابطه‌ی نزدیکی با ساعت‌های ابتدایی بیداری دارد. وعده‌های غذایی معمولاً بین اوایل روز تا اوایل غروب مصرف می‌شوند.

حتما بخوانید : علل سخت بیدار شدن در صبح

کسانی که پرخوری شبانه دارند، با اینکه چرخه‌ خواب‌شان ممکن است طبیعی باشد اما الگوی مصرف غذای‌شان با تاخیر است.

در یکی از تحقیقات مشخص شد که افراد دارای سندروم خوردن شبانه ۵۶ درصد کالری مصرفی خود را بین ساعات ۸ شب تا ۶ صبح دریافت می‌کنند. کسانی که شب خواری نداشتند ۱۵ درصد کالری در زمان ذکر شده مصرف کردند.

سندروم خوردن شبانه (Night Eating Syndrome) اولین بار توسط روان‌پزشکی به نام Albert Stunkard مطرح شد. او پرخوری شبانه را یکی از رفتارهایی که منجر به چاقی می‌شود دانست. در نتیجه، مفهوم سندروم شب خواری بیشتر در تحقیقات مرتبط با چاقی مطالعه می‌شد.

بنابراین در مقایسه با سایر اختلالات خوردن، سندروم شب خوری خیلی مختصر بررسی شده است. مشخص شده ۱.۵ درصد از جمعیت به شب خواری مبتلا هستند.

این سندروم در جوامع خاصی رایج‌تر است، با شیوع ۶-۱۴ درصد بین کسانی که وزن کم کرده‌اند و ۹-۴۲ درصد بین متقاضیان عمل جراحی معده یا دستگاه گوارشی برای لاغری.

حتما بخوانید : عزت نفس پایین | نشانه های عزت نفس پایین کدام‌اند؟

دلایل سندروم خوردن شبانه

دلیل اصلی سندروم شب خوری نامشخص است.

یک فرضیه بر این اساس است که هورمونی مشخص باعث بهم خوردن تعادل الگوی غذا خوردن می‌شود.

دلیل دیگری برای شب خواری می‌تواند عادت به الگوی تا دیر وقت بیدار ماندن و غذا خوردن باشد که این الگو بین دانشجویان بسیار رایج است. اگر کسی به الگوی ذکر شده عادت کند، ترک آن بسیار سخت خواهد بود.

سندروم خوردن شبانه همچنین ممکن است پاسخی در برابر رژیم باشد. وقتی افراد میزان غذای‌شان را در طول روز کم می‌کنند، بدن در حالت محرومیت قرار می‌گیرد بنابراین میل به غذا خوردن در شب یا ریزه خواری شبانه واکنشی نرمال به این محدودیت است.

در نهایت با گذشت زمان، الگوی پرخوری شبانه به خاطر آرامشی که به همراه می‌آورد، تبدیل به عادت می شود.

حتما بخوانید : ترک عادات بد: چگونه عادت های بد را رها کنیم؟

درمان سندروم شب خوری

درمان شناختی-رفتاریCBT یکی از موفق‌ترین روش‌های درمانی برای اختلالات خوردن بوده است. درمان‌های روان شناختی سندروم خوردن شبانه معمولاً شامل آموزش‌های روانی به شخص می‌شود به طوری که بر خودش نظارت داشته باشد تا اختلال و عوامل را درک کند.

در این درمان، رژیم گرفتن یا رفتارهای مرتبط با آن را کاهش می‌دهند. درمان‌های شب خواری، توجه مخصوصی بر جلو کشیدن زمان وعده‌های غذایی دارند تا فرد صبح‌ها زودتر غذا بخورد و در نتیجه شب‌ها خواب بهتری داشته باشد.

این موضوع برای شکستن الگوی پرخوری شبانه بسیار مهم است، شاید در ابتدا کمی سخت و چالش‌انگیز باشد و ریزه‌ خواری شبانه ادامه یابد اما به مرور زمان می‌توانید این چرخه را بشکنید.

یکی از ویژگی‌های سندروم خوردن شبانه، تداخل خواب با الگوی غذا خوردن است که منجر به ایجاد باور‌های نامناسب در فرد می‌شود. مثلاً آنها خود را متقاعد کرده‌اند که اگر از ریزه خواری شبانه دست بکشند، خوابشان نخواهد برد و یا برای کنترل حس اضطراب شبانه به غذا رو می‌آورند.

این باورها اختلال را با دوام‌تر می‌کنند، اما می‌توانند توسط رویکرد شناختی-رفتاری برطرف شوند.

حتما بخوانید : مقابله با افکار منفی

درمان‌های دیگر مانند فتوتراپی (نور درمانی) هم وجود دارند. معتقداند که نور زیاد در درمان فتوتراپی بر میزان ملاتونین تاثیر می‌گذارد؛ ملاتونین هورمونی است که به تنظیم ریتم‌های شبانه روزی بدن کمک می‌کند.

مبتلایان به سندروم شب خوری هنگام صبح در معرض نور قرار می‌گیرند تا وقفه‌های ریتم شبانه روزی از بین بروند و ساعت بدن تنظیم شود.

همچنین از دارو‌های روانپزشکی هم برای درمان شب خواری استفاده می‌شود.

داروهایی که بر روی‌ آنها تحقیقاتی انجام شده عبارتند از (SSRIs):

• پاروکستین یا همان Paxil
• فلووکسامین
• سرترالین

اگر علائمی مبتنی بر سندروم خوردن شبانه دارید، ممکن است برای کمک گرفتن احساس گناه یا شرمندگی کنید.

 

کلینیک روانشناسی چمان

لطفاً کمک گرفتن از متخصصین را به تعویق نیندازید؛ روانشناسان حوزه‌ اختلالات خوردن در کلینیک مشاوره و روانشناسی چمان می‌توانند در درمان شب خواری کمکتان کنند.