اختلال علائم جسمانی
افکار، احساسات و رفتار شدید مرتبط با نشانه‌های بدنی یا سلامت
اختلال علائم جسمانی چیست؟
اختلال علائم جسمانی وضعیتی است که در آن فرد نسبت به علائم جسمی ساده (مانند درد، کسالت، تنگی نفس و…) بیش از حد دچار اضطراب می‌شود. آنها شدیداً درباره سلامتشان استرس دارند به طوری که در عملکرد روزانه با مشکل مواجه می‌شوند.
این افراد علائم جسمی گزارش می‌کند که احتمالاً هیچ منشا واقعی ندارند و مربوط به وضعیت پزشکی آنها نمی‌شود اما واکنش شدیدشان نسبت به این علائم است که آنها را در طبقه اختلال علائم جسمانی قرار می‌دهد. به دلیل استرس زیاد به پزشکان متعددی مراجعه کرده و آزمایشات گوناگونی برای اطمینان از سلامت جسمانی انجام می‌دهند.
بسیاری از مشکلات روانشناختی با رواندرمانی و دارودرمانی قابل حله.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با ما تماس بگیرید:
88652505 | 88652502 | 021
افراد مبتلا به اختلال علائم جسمانی بر این باورند که مشکل جسمی دارند حتی اگر پزشک اطمینان دهد که سالم هستند. آنها فیلم بازی نمی‌کنند بلکه این علائم واقعا اضطراب زیادی در آنها به وجود می‌آورد و رنج‌شان واقعی است. درجه شیوع اختلال علائم جسمی به طور کامل مشخص نیست. اما به طور تقریبی میزان شیوع در میان بزرگسالان ۵ تا ۷ درصد است. تعداد زنان مبتلا به این اختلال بیش از مردان است.
نشانه‌های اختلال علائم جسمانی
۱- داشتن یک یا بیشتر از یک علامت جسمی در بدن که منجر به استرس یا قطع روند عملکرد روزانه می‌شود.
۲- افکار، احساسات و رفتار شدید مرتبط با نشانه‌های بدنی یا سلامت که در یکی از موارد زیر جای می‌گیرند:
- الف) افکار نامناسب و مداوم درباره‌ی جدی بودن یک نشانه.
- ب) داشتن سطح بالای اضطراب نسبت به سلامتی یا نشانه‌ها.
- ج) اختصاص دادن زمان و انرژی زیادی برای نگرانی در مورد نشانه‌ها.
۳- ممکن است یک نشانه مشخص نداشته و مدام تغییر کنند، علائم این اختلال معمولاً به مدت ۶ ماه یا بیشتر در فرد وجود دارند.
همان طور که در ابتدا اشاره کردیم مبتلایان اختلال علائم جسمی نشانه‌های فیزیکی متعددی دارند که باعث ایجاد استرس در آنها می‌شود. این علائم می‌توانند در قسمت خاصی از بدن باشند یا به طور کلی منجر به کسالت بدن شوند.
آنها بدون هیچ مدرکی فرض می‌کند نشانه‌های فیزیکیشان بسیار تهدید کننده و خطرناک هستند. این افراد آنقدر به داشتن مشکل سلامتی در بدنشان باور دارند که تشخیص اختلال علائم جسمانی از وضعیت پزشکیِ نیازمند به درمان را کمی سخت می‌کنید.
به چه دلایلی اختلال علائم جسمانی ایجاد می‌شود؟
- داشتن افسردگی یا اضطراب
- مشکلات سلامتی و پزشکی دارند یا در حال بهبودی هستند
- داشتن تجربیات استرس‌‌زا، خشونت آمیز و تروما (ضربه روحی) مانند مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفتن در کودکی
- تحصیلات کم و موقعیت اجتماعی-اقتصادی پایین
- احتمال بالای ابتلا به بیماری‌های جسمی، مانند داشتن بیماری ارثی در خانواده
حتما بخوانید : اختلال علائم جسمانی در کودکان
کودکان مبتلا به علائم جسمی مدام نگران هستند که مریض شوند. نگرانی آنها ناشی از نشانه‌های جسمی تخیلی نیست، بلکه اغلب نشانه‌های جسمی خیلی سطحی و ناچیز دارند که باعث می‌شود کودکان با تفسیری غلط از آنها مضطرب شوند.
این کودکان خارش سطحی، درد و سایر نشانه‌های فیزیکی را به عنوان مریضی خطرناک تفسیر می‌کنند، برای بچه‌ها سردرد ساده می‌تواند تومور مغزی باشد یا کبودی و جراحت زانو، بیماری هموفیلی؛ و همچنین میترسند فعالیت‌های جسمانی به بدنشان آسیب بزنند.
بعضی از آنها برای رفتن به پزشک مقاوت می‌کنند چون از اینکه دکتر بگوید واقعا مریض هستند ترس دارند یا باوردارند که دیگر راه درمانی برای بیماریشان وجود ندارد و کار از کار گذشته. اختلال علائم جسمانی بر روی پیشرفت تحصیلی و روابط دوستی و خانوادگی آنها اثر می‌گذارد.
اگر این موارد در کودکی وجود دارند حتما به روانشناس مراجعه کنید.
برای مشاوره و رواندرمانی کودک خود، همراه شما هستیم.
با ما تماس بگیرید: 021 - 88652505 - 021 - 88652502
درمان اختلال علائم جسمی
روان درمانی: روان درمانی، قدم اول مناسبی در جهت درمان اختلال علائم جسمی است. رویکرد شناختی-رفتاری یکی از رویکردهای روان درمانی مفید برای این اختلال می‌باشد. در این رویکرد شما با یک تراپیست بر روی افکار و الگوهای نامعقول و منفی کار می‌کنید.
تراپیست با شما کار می‌کنید تا وقتی آن افکار به ذهنتان هجوم می‌آورند راه‌های مناسب‌تری برای پاسخ دادن در شرایط استرس زا پیدا کرده و به شکل کارآمد از آن عبور کنید. همچنین روش‌های مختلفی برای کنترل اضطرابتان یاد می‌گیرید.
دارو درمانی: داروهای ضدافسردگی می‌توانند برای اختلال علائم جسمانی مفید بوده و سطح اضطراب را پایین آورند. این داروها همراه با روان درمانی بسیار کارآمد خواهند بود. داروهای ضدافسردگی عوارض جانبی دارند، مطمئن شوید که متخصص تمام این عوارض را با شما در میان گذاشته تا منجر به افزایش اضطراب شما نشود.
سوالاتی که بهتر است از روانشناس خود بپرسید:
- اگر مبتلا به اختلال علائم جسمانی هستم، آیا تمام نشانه‌هایی که حس میکنم در ذهنم هستند؟
- دلیل احتمالی اختلال من چیست؟
- بهترین روش درمان برای من کدام است؟ آیا نیاز به رواندرمانی یا دارو درمانی دارم؟
- آیا در این رویکرد درمانی میتوانم روند زندگیم را تغییر دهم؟ مثلا یاد بگیریم چگونه استرسم را کنترل کنم تا نشانه‌های اختلالم هم کمتر شوند؟
- هر چند وقت یک بار لازم است برای آزمایشات جسمی به دکتر مراجعه کنم؟
- چگونه با اختلال علائم جسمی زندگی کنیم؟
این اختلال ممکن است هرگز صد درصد از بین نرود، اما شما می‌توانید یاد بگیرید چگونه به شکلی موثر نشانه‌ها را کنترل کرده و زندگی عادی داشته باشید. دیدن روانشناس‌تان مهمترین مرحله درمان است. اگر نشانه‌ها ادامه پیدا کنند احتمالاً دلسرد و خسته می‌شوید اما به یاد داشته باشید که اختلالات روان تنی برای درمان نیاز به زمان دارند.
روانشناس شما بهترین تلاشش را برای بهبودی انجام می‌دهد. ابتلا به اختلال علائم جسمانی می‌تواند بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد اما با کمک روانشناس ماهر و در برخی افراد مصرف داروهای مربوطه، سطح زندگی شما ارتقا میابد.
پس اگر حس می‌کنید به این اختلال مبتلا هستید حتما به متخصصین مراجعه کنید.
