آیا تا به حال برای شما پیش آمده که حس کنید هر کجا می‌روید ذره‌بینی بزرگ شما را دنبال می‌کند و زیر نظر دارد؟ گویی یک ذره‌بین با متمرکز کردن نگاه دیگران بر روی حرکات و رفتار شما، در حال شعله‌ور نمودن درون‌تان است. زندگی با احساس شرم می‌تواند شبیه به تجربه‌ی زیر ذره‌بین بودن باشد. احساس شرم موجب می‌شود که افراد تصور کنند مدام در حال ارزیابی شدن توسط دیگران هستند غافل از اینکه ذره‌بین اصلی در دست خودشان است.
شرم، احساس درونی و ناخوشایندی است که سنگینی بار آن را هر لحظه بر شانه‌های خود حس می‌کنید. زندگی با این تفکر که همواره ناکافی و ناقص هستید و نمی‌توانید هیچ کاری را درست انجام دهید بسیار طاقت‌فرسا است و مانع پیشرفت در مراحل مختلف زندگی می‌گردد. از آنجایی که این باور در شما نهادینه شده که شکست خواهید خورد، قبل از وقوع هر چالش دست‌های خود را به نشانۀ تسلیم بالا می‌برید.
دانۀ گیاه هرز شرم در کودکی کاشته می‌شود و اگر برای درمان آن دست به کار نشوید این دانه رشد کرده و همچون پیچکی سمی تمام جنبه‌های مختلف زندگی شما را فرا خواهد گرفت. همۀ ما گاهی در زندگی احساس شرم می‌کنیم که مانند تجربۀ هر احساس دیگری کاملا طبیعی است، اما مسئله بر سر شدت و تداوم این احساس است.
اگر در بیشتر مواقع احساس شرم، خجالت، حقارت یا احساس گناه دارید، پیشنهاد می‌کنیم به خواندن این مطلب ادامه دهید.
شرم چیست؟
از اولین گریه‌ی زندگی پس از تولد تا آخرین نفس قبل از مرگ، به این سوالات فکر کرده و هر روز به جستجوی پاسخ آنها برمی‌خیزیم؛ اینکه شما چه کسی هستید؟ چه خصوصیات اخلاقی یا رفتاری شما را تعریف می‌کنند؟ چه تصویری از بدن و ظاهر خود دارید؟ آیا خود را در زمرۀ افراد موفق می‌دانید یا شکست خورده؟ روزانه چه هیجاناتی را تجربه می‌کنید؟ روابط شما با دیگران چگونه است؟ به طور خلاصه نظر شما راجع به خودتان چیست؟
به عقیده روانشناسان، پاسخ شما به سوال «من کیستم؟» همان چیزی است که خویشتن یا خودپنداره‌ی شما را می‌سازد.
انسان مشتاق پیش‌بینی و از ابهام بیزار است به همین جهت دیدگاه‌هایی در مورد جهان می‌سازد که به او کمک می‌کند تا با رویدادهای غیرمنتظره کنار آید اما مهم‌تر از آن، ساخت نظریه‌هایی است که هر روز درباره شخصیت خود می‌سازد. بر اساس همین نظریات پیش‌بینی می‌کنید که آیا از دیدن فیلم X لذت خواهید برد یا خیر؟ آیا در امتحان فردا موفق خواهید شد یا خیر؟
احساس شرم به درون خودپنداره شما رخنه می‌کند و تصوری که از خود ساخته‌اید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر تصور کنید از بقیۀ انسان‌های اطراف خود پست‌تر و کوچک‌تر هستید از درون احساس پوچی و توخالی بودن خواهید کرد. در این حالت گویی هر تلاشی برای رسیدن به موفقیت غیرممکن است.
مقایسه کردن خود با دیگران یکی از راه‌هایی است که می‌تواند شما را به هیجان منفی شرم برساند، در این حین احتمالا نقاط قوت طرف مقابل را در برابر ضعف‌های خویش قرار داده و می‌گویید: «من هیچ چیز نیستم» آنگاه سعی می‌کنید خود را پنهان کنید.
افراد شرمگین به دلیل اینکه باور دارند نقصی بنیادین در درون آنها جا خوش کرده است، سعی در پنهان کردن خود و آن نقص‌ها دارند به نحوی که گاهی به جبران‌های افراطی رو می‌آورند.
احساس شرم با خجالت و احساس گناه تفاوت دارد. خجالت مدت زمان کوتاهی ذهن و احساسات شما را درگیر می‌کند به عنوان مثال وقتی در جمع دوستان خود در حال غذا خوردن هستید و غذا روی لباس‌تان می‌ریزد، هنگاهی که در حال صحبت کردن هستید و لغتی را اشتباه بیان می‌کنید یا زمانی که از پله‌های یک ساختمان بالا می‌روید و پای شما به جایی گیر می‌کند و زمین می‌خورید در تمام این موقعیت‌ها ممکن است احساس خجالتی زودگذر را تجربه کنید.
خیلی از مردم شرم و احساس گناه را یکسان می‌دانند؛
احساس گناه اغلب بعد از انجام دادن کار اشتباهی به سراغ ما می‌آید در حالی که احساس شرم ممکن است بدون ارتکاب هیچ اشتباهی از جانب فرد تجربه شود.
شرمساری بدون دلیل خاصی آغاز می‌شود و تمام تفکرات، احساسات و ارزیابی‌های فرد نسبت به وضعیت خود را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شاید تصور کنید احساس شرمساری تنها زمانی که ناخشنود هستید ظاهر می‌شود اما لازم است بدانید که شرم ممکن است در زمان خوشحالی نیز به سراغ شما بیاید به این شکل که تصور می‌کنید لیاقت آن خوشحالی را ندارید و دست‌آوردهای خود را زیر سوال برده و می‌گویید: «شانسی این طوری شد.»
در برخی جوامع این شرمساری در قالب باور به چشم زخم نمایان می‌شود، یعنی مردم باور دارند اگر خوشحالی آنها بیش از حد در معرض دید دیگران قرار گیرد ممکن است همه‌چیز به خطر افتاده و اتفاقات بدی رخ دهد پس قادر نیستند حس خوشحالی را تمام و کمال تجربه کنند. بنابراین میتوان گفت که میان اینگونه باورها و شرم درون ارتباط معناداری وجود دارد.
نشانه‌های احساس شرم چه هستند؟
انسان‌ها گرایش دارند به سمت کمال حرکت کنند که این موضوع می‌تواند باعث رشد و پیشرفت آنها شود؛ اما کمال‌گرایی در افرادِ همیشه شرمسار به نحوی افراطی است که منجر می‌شود استانداردهای بالایی برای خود در نظر بگیرند. معیارهایی که شاید هیچ انسانی قادر به دستیابی به آنها نباشد بنابراین تسلیم شده و دچار حس حقارت و شرمساری می‌شوند.
گرایش به سمت کمال گرایی شما را گوش به زنگ می‌کند تا تمام نقص‌ها و کاستی‌های خود را موشکافانه بررسی نموده و در دادگاه ذهن به محاکمۀ آنها بپردازید.
متاسفانه در افراد دارای شرم حکم همیشه به نفع کمال صادر می‌شود و نقص‌ها محکوم به نابودی هستند.
یکی از نشانه‌های افراد دارای سطح بالای سلامت روان، پذیرش خود با تمام نقاط قوت و ضعف است.
انسانی که به توانایی پذیرش و دوست داشتن خود نرسد عزت نفسی شکننده خواهد داشت.
در ادامه به برخی از نشانه‌های شرم در افکار، رفتار و احساسات افراد شرمگین می‌پردازیم.
نشانه‌های شرم در افکار:
- افکار منفی و خودانتقادگری‌های فراوان درباره خود
- تمرکز بیش از حد در مورد نقص‌ها و نقاط ضعف
- نشخوار ذهنی درباره شکست‌های قبلی و طردشدن‌ها
- دست کم گرفتن توانایی‌ها و نقاط قوت
- به خود گرفتن و شخصی سازی اتفاقات منفی و حرف‌هایی که درباره شما نیستند
- عدم اعتماد به دیگران و داشتن دیدگاهی همراه با ظن و شک درباره آنها
- پیش فرض ذهنی درباره اینکه شکست خواهید خورد
- تمرکز بیش از حد بر روی عملکرد خود و غافل شدن از حضور دیگران
حتما بخوانید : 
نشانه‌های شرم در احساسات:
- احساس خجالت و مورد تحقیر واقع شدن
- تمایل به پنهان کردن خود، دوری از دیگران و انزوا
- احساس کوچکی، ضعیفی، درماندگی و یخ زدن در موقعیت‌های مختلف
- احساس پریشانی و حالت تهوع
- حضور نداشتن در زمان حال
- احساس تحریک پذیری و زود از کوره در رفتن
- دم دمی مزاج بودن و بی‌ثباتی‌های مکرر در خلق
نشانه‌های شرم در رفتار:
- رفتارهای آسیب به خود و تخریب‌گرانه مانند مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر
- دوری کردن از دیگران و گوشه نشینی
- کشیدن دیواری دور خود، به شکلی که دیگران قادر به عبور از آن نیستند
- خارج نشدن از نقطه امن و اجتناب از موقعیت‌ها و چالش‌های جدید
- ماندن در رابطۀ عاطفی آسیب‌زا
- عدم بلند پروازی و داشتن توقعی اندک از خود زیرا نمی‌خواهید شکست بخورید
- عدم بیان واضح نیازها و خواسته‌های خود به دیگران
اولین و مهم‌ترین قدم برای رهایی از چنگال احساس شرم که همچون سرعتگیرهایی متعدد در جاده پیشرفت هستند، کسب آگاهی از افکار، احساسات و رفتار خود است؛ بنابراین با مرور این نشانه‌ها راحت‌تر پی خواهید برد به چه میزان و چطور شرم شما را درگیر کرده است.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:
خاستگاه‌های شرم کدامند؟
همۀ انسان‌ها در زندگی خود شرم را تجربه می‌کنند که ممکن است برای چند ساعت یا حتی چند روز آنها را درگیر کند اما اگر این احساس را برای مدت زمانی طولانی در درون خود حس می‌کنید، احساس شرمساری شما سمی شده است.
ریشه شرم به دوران کودکی و نوجوانی که آسیب پذیری روانی بالاتر است، برمی‌گردد. افراد در این دوران به دلیل شرایط و اقتضای سن، نسبت به نظرات دیگران درباره خود حساس‌تر هستند.
بنابراین اگر در سنین بزرگسالی احساس شرم دارید ممکن است در دوران کودکی توسط والدین خود با دیگران مقایسه شده یا تحت تاثیر سبک تربیتی به شدت سخت‌گیرانه بوده باشید که هیچ اشتباهی را حتی از یک کودک بر نمی‌تابد.
به عنوان مثال واکنش والدین در برابر کودکی که شب ادراری دارد می‌تواند به دو شکل ظاهر شود:
- والدین بدون اظهار ناراحتی به سراغ کودک رفته، به او اطمینان می‌دهند که مشکلی نیست و به او در عوض کردن لباس‌ها کمک می‌کنند.
- والدین با اظهارات تند و پرخاشگرانه نسبت به این اتفاق واکنش نشان داده و به کودک می‌گویند: «از دست تو چیکار کنم؟ چرا هر شب کارت همینه؟ یه شب خواب راحت نداریم از دست تو»
اگر چندین مرتبه واکنش دومی را از والدین خود دریافت کنید به این باور خواهید رسید که حتما مشکلی در درون شما وجود دارد و به اندازه کافی خوب نیستید پس لایق محبت بی‌قید و شرط دیگران نیز نخواهید بود و این باور مخرب با گذر زمان در شما درونی‌سازی می‌شود.
کودکی که مکررا از جانب والدین خود تخریب و سرزنش شده و چنین جملاتی را از جانب آنها دریافت کند که: «چرا اون کار و اینطوری انجام میدی؟ هیچی بلد نیستی/ نمیتونی به اندازه فرد X خوب باشی» خیلی زود در دام احساس شرم برای تمام عمر اسیر خواهد شد. بنابراین نحوه‌ی رفتار با کودک خجالتی بسیار اهمیت دارد و والدین می‌توانند با روانشناس کودک در این زمینه مشورت نمایند.
تمرکز افراد شرمگین مدام بر ویژگی‌های منفی و نقص‌هایی است که ممکن است تا حدودی درست باشند اما آنها این ویژگی‌ها را به طور اغراق آمیزتر از آنچه که واقعا هستند تصور می‌کنند به نحوی که در لحظات شرمساری به طور کل یک خط بطلان پر رنگ بر توانایی‌ها، مهارت‌ها و نقاط قوت خود می‌کشند.
یکی از دلایل دیگر ایجاد شرم، تجربه ضربات روحی شدید مانند سوءاستفاده جنسی، فیزیکی و عاطفی خصوصا در کودکی می‌باشد.
کودکانی که چنین اتفاقاتی را از سر گذرانده باشند ممکن است خود را برای آن رخداد سرزنش کرده و افکار منفی درباره خود ایجاد نمایند. لازم به ذکر است کودکان دارای اختلال استرس پس از سانحه نیازمند مراقبت و توجه ویژه از جانب والدین هستند.
برخی تجربیات دیگری که در دوران کودکی می‌توانند بذر شرم را درون خودپنداره شما بکارند عبارتند از:
- مقایسه شدن با خواهر/ برادر در گذشته، و همچنان مقایسه کردن خود با آنها در سنین بزرگسالی
- پرخاشگری نسبت به خود زیرا به دلیل مرتکب شدن اشتباهی تصور می‌کنید آدم بدی هستید
- مرتکب خطایی می‌شوید که منجر به آسیب رساندن به دیگران می‌شود و هرگز خود را بابت آن نمی‌بخشید
- در مدرسه به دلیل ظاهر، مورد قلدری و تحقیر سایر هم سن‌وسال‌ها قرار گرفته باشید
- دریافت عشق و محبت در ازای عملکرد خوب و عدم احساس پذیرفته شدن بی‌قید و شرط
- تربیت شدن در خانواده‌ای که بیان یا بروز هر گونه احساسات را خجالت‌آور میداند
- احساس شرم نسبت به موقعیت اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی خود
- داشتن والدین یا مراقبی که انتظارات و معیار‌های کمال‌گرایانه برای شما مشخص کرده باشد
- مورد انتقادگری، مقایسه شدن و عدم تایید مستمر دیگران قرار گرفتن
- نبود یکی از والدین یا هر دو هنگام بزرگ شدن به طوری که تصور می‌کنید آنها شما را نمی‌خواهند و دوست ندارند.
انواع شرم کدام است؟
در برخی از منابع و کتب روانشناسی، شرم را بر اساس منبع ارزیابی آن، به دو نوع تقسیم می‌کنند: شرم درونی و شرم بیرونی که در ادامه با جزئیات به هر یک می‌پردازیم.
شرم درونی چیست؟
شرمی که بر اساس ارزیابی‌های شخص شما باشد و از این باور درونی که نقص و اشکالی دارید نشات بگیرد، شرم درونی نام دارد؛ دلیل این نوع از احساس شرمساری، اغلب باورهای ذهنی نسبت به خود است تا در معرض دید قرار گرفتن نقاط ضعف در برابر دیگران!
شرم درونی منعکس کننده‌ی افکاری چون «به اندازه کافی خوب و ارزشمند نیستم» است. به عبارت دیگر تمرکز اصلی بر روی تصوری که از خود دارید می‌باشد.
یکی از چالش‌های شرم دورنی این است که حتی در تنهایی و زمانی که کسی شما را نمی‌بیند هم حضور دارد.
شرم بیرونی چیست؟
بر خلاف مورد قبلی این نوع شرمساری برخواسته از «در معرض دید دیگران بودن» است. در اینجا احساس شما نسبت به خودتان به آنچه دیگران درباره شما فکر می‌کنند یا می‌گویند، گره خورده است و مدام نگران هستید مبادا اطرافیان نیز به نقص‌ها و کاستی‌های شما پی ببرند. اینگونه است که هر لحظه درون خندقی از ترس و اضطراب ناشی از طرد شدن توسط دیگران دست و پا می‌زنید.
شرمساری درونی باشد یا بیرونی، در دراز مدت می‌تواند نشانه‌های اختلالات روانشناختی دیگری را ایجاد نماید؛ بنابراین بهتر است برای رهایی از این هیجان دردناک هر چه زودتر از کمک روانشناسان بالینی بهرمند شوید.
اگر اضطراب را مادر بسیاری از اختلالات روحی و روانی بدانیم بدون شک احساس شرم خواهر یا برادر دوقلوی آنها است.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با ما تماس بگیرید:
چگونه شرم را پنهان می‌کنیم؟
افراد شرمگین از اینکه نقاط ضعف خود را در برابر چشمان دیگران قرار دهند بیزار هستند بنابراین خود را در پس نقاب‌های رنگی و زیبا پنهان می‌کنند. به مرور زمان به دلیل ترس از برداشتن این نقاب‌ها، چهره واقعی خود را فراموش کرده و نمی‌توانند از آن نقاب پر زرق و برق دل بِکنند.
بسیاری از افراد شرمگین برای جبران هیجان دردناک شرم دچار اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب اجتماعی، شخصیت خودشیفته، پرخاشگری، مصرف الکل و مواد مخدر و … می‌شوند.
ارتباط شرم با افسردگی
افراد شرمگین یک خودانتقادگر درونی دارند که لحظه‌ای آنها را راحت نگذاشته و مدام در گوش شخص زمزمه می‌کنند: «تو به اندازه کافی خوب نبودی، چرا همیشه گند میزنی؟ نمیتونی هیچ کاری رو درست انجام بدی، دیگه هیچ‌کس دوستت نداره، چیه تو رو میشه دوست داشت اصلا؟»
این جملات تنها مثال‌هایی مختصر از گفتگوی درونی یک شخص شرمگین بودند. اکنون تصور کنید فردی، از زمانی که به یاد دارد چنین جملاتی درون ذهن خود ساخته و در موقعیت‌های مختلف آنها را شنیده.
اگر شما جای آن فرد بودید چگونه در گرداب افسردگی غرق نمی‌شدید؟
گریختن از نقطه‌ی تیرِ چنین عباراتی، به قول معروف گاو نر می‌خواهد و مرد کهن؛ تحقیقات و پژوهش‌ها نیز نشان از رابطه‌ای معنادار و قوی میان شرم و افسردگی می‌دهند؛ بنابراین هیجان مخرب شرم می‌تواند زمینه‌ای مناسب برای ابتلا به افسردگی نیز باشد.
حتما بخوانید : ارتباط شرم با خودشیفتگی
اختلال شخصیت خودشیفته رابطه تنگاتنگی با احساس شرم دارد؛ این افراد به دلیل خودبزرگ بینی هرگز به داشتن حس شرمساری اعتراف نمی‌کنند اما میتوان ردپای آن را در تلاش آنها برای عالی و بی‌نقص نشان دادن خود مشاهده کرد.
این افراد نمی‌خواهند با شرم خود مواجه شوند و آن را بپذیرند زیرا رویارویی با آن بسیار سخت بوده و خبر از آسیب پذیری می‌دهد؛ چنین گزینه‌ای در تنظیمات کارخانه‌ی افراد خودشیفته وجود ندارد.
پذیرش شرم، لازمه‌‌ای برای ساخت روابط صمیمانه است که افراد خودشیفته درست در همین مورد ضعف دارند و قادر نیستند ارتباطات نزدیک واقعی با دیگران داشته باشند.
افراد خودشیفته آنقدر از رویارویی با شرم بیزار هستند که راه نجات خود را در برون‌فکنی حس شرمساری به دیگران می‌دانند
(در حوزه روانکاوی، برون‌فکنی/projection عملی است که در آن فرد ویژگی‌ها، احساس‌ها، امیال، اندیشه‌هایی را در خود انکار و با راندن آنها از خود در شخص یا چیز دیگری جای می‌دهد).
این افراد برای اجتناب از حس شرمساری، دست به انتقاد، سرزنش و تحقیر دیگران می‌زنند تا نسبت به خود حس بهتری داشته باشند زیرا بهتر بودن از کسانی که پر از عیب و نقص هستند و هیچ ویژگیِ مثبتی ندارند کار دشواری نخواهد بود.
وجود شرم در آنها ممکن است به دوران کودکی برگردد یعنی درست زمانی که والدین رفتاری طردکننده با کودک داشتند و آن کودک برای جبران خسارت‌های ناشی از عدم توجه والدین، دست به ساخت «مَنی باد کرده» و اغراق آمیز می‌زند.
ارتباط شرم با احساس خشم
گاهی اوقات احساس شرم منجر به ایجاد یک سری هیجانات ثانویه در افراد می‌شود، به نحوی که احساس اولیه یعنی همان شرمساری ناشناخته باقی می‌ماند. اگر هیجان ثانویه‌ی برخواسته از شرمساری، به سمت غم و اندوه برود احساس ثانویه، افسردگی خواهد بود که پیشتر به این مورد پرداخته شد.
از سوی دیگر، ممکن است احساس ثانویه در قالبی از خشم و پرخاشگری بروز کند؛ تفکراتی مثل : چرا نتونستم از پس اون کار بر بیام» افراد شرمگین را در دام سرزنش مداوم خود می‌اندازد. آنها نمی‌توانند عیب و نقص‌هایی که دارند را بپذیرند بنابراین هنگام احساس شرمساری آن را تبدیل به خشم می‌کنند.
حتما بخوانید : شرم از بدن
شرم از بدن یا Body shaming مفهومی است که افراد زیادی، فارغ از جنسیت، درگیر آن هستند. افراد درگیر با این نوع شرم به طور کلی نسبت به بدن خود یا شاید بخش‌هایی از آن نارضایتی داشته و مدام در جهت تغییر یا پنهان کردن آن بخش‌های ناخوشایند تلاش می‌کنند.
شاید شما نیز با مشاهدۀ عکس بدن‌های بسیار لاغر یا عضلانی مدل‌ها در صفحات مجازی، تصور کنید برای زیبایی لزوما باید در چنین استانداردهایی جا بگیرید در غیر این صورت، زیبا نخواهید بود و از تصویر بدن خود هر روز ناراضی‌تر از قبل می‌شوید.
شرم از بدن ممکن است در طولانی مدت زمینه‌ای برای اختلالات خوردن فراهم کند برای مثال مبتلایان اختلال کم خوری عصبی (بولیمیا) غذا نمی‌خورند و دست به ورزش‌های سنگین، قرص‌های ملین و پاک‌سازی‌های معده (به عمد بالا آوردن) می‌زنند.
اکثر این افراد از بدن خود شرم دارند و به همین دلیل هر راهی را برای رسیدن به استانداردهای غیرواقع‌بینانه امتحان می‌کنند. این اختلال می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته و در نهایت به ارگان‌های داخلی بدن آسیب برساند.
از سوی دیگر شرم از بدن و عزت نفس شکننده می‌توانند با یکدیگر مرتبط باشند به نحوی که اگر از شکل ظاهری بدن خود شرمسار باشید با شنیدن نظرات دیگران درباره تغییرات بدنی (چقدر چاق/لاغر شدی) در خود فرو رفته و دچار ناامیدی و شکست می‌شوید. اینجا است که صدای پای اختلال بدریخت انگاری بدن شنیده می‌شود.
احساس شرم بیشتر از آن چیزی که فکر کنید جنبه‌های مختلفی از زندگی شما را درگیر می‌کند، ممکن است زمینه‌ای مناسب برای اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت، پرخاشگری، بدریخت انگاری بدن، اختلالات خوردن و … فراهم کند.
از آنجایی که ریشه احساس شرم به دوران کودکی برمی‌گردد ممکن است آنقدر به تجربه چنین احساس دردناکی عادت کرده باشید که تصور کردن خود به شکل دیگری، بدون احساس شرمساری غیر ممکن به نظر برسد.
اما لازم است بدانید می‌توانید تصویری واقعی با تمام زیبایی‌ها و کاستی‌های خود بکشید. یکی از راه‌کارهای رهایی از شرم، شفقت به خود است که در مقاله بعدی به آن پرداخته شده است.
احساس شرم می‌تواند مانع از این شود تا خود واقعی‌تان را بسازید و اصالت وجود را از شما می‌گیرد بنابراین لازم است از کمک متخصصین سلامت روان کمک بگیرید.
کلینیک روانشناسی چمان با ارائه خدماتی در این حوزه می‌تواند در مسیر رشد همراه شما باشد.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:
سپاسگزارم بابت اطلاعات در مورد شرم و همينطور استرس بعد از حادثه
سلام
خوشحالیم که مفید بوده
بسیار عالی و آموزنده بود ممنون🌹
بی نظیر
خوشحالیم که براتون مفید بوده.
بسیار عالی بود سپاسگزارم
خوشحالیم که براتون مفید بوده.