اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک یکی از آن دسته اختلالات شخصیت است که در زنان رواج بیشتری دارد. شاید بشود افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی را تشنگان همیشگی توجه نامید! قبل از آنکه به این اختلال بپردازیم ابتدا ببینیم اختلال شخصیت چیست؟اختلالات شخصیت به طور کل شامل مجموعهای از الگوهای نابهنجار و نامتعارف پایدار، سرسختانه و عمیق در نحوه تفکر افراد و نوع برخود آنها با محیط اطراف را شامل میشوند که عملکرد روزانه فرد را به طرز چشمگیری مختل کرده و تحت تاثیر قرار میدهند. از این رو در اختلالات شخصیت نسبت به اختلالات دیگر برای حل تعارضات و تعدیل شرایط درمانگران نیازمند زمان، مهارت و دقت بیشتری هستند.در این مقاله به قصد داریم به اختلال شخصیت نمایشی یا هستریونیک بپردازیم.ویژگیهای اختلال شخصیت نمایشی/ هیستریونیک
از مشخصههای اصلی این اختلال می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:- نیاز مفرط و دائمی به جلب توجه دیگران
- عکسالعمل های شدید و غیرطبیعی احساسی
- رفتارهای اغواگرایانه
افرادی که دچار این اختلال هستند علاقه زیادی دارند اتفاقات معمولی را بیش از حد بزرگ نشان دهند و موقعیتها را اغراق آمیز توصیف کنند، این موضوع به حدی نمایان است که در روابطشان اختلال ایجاد میکند و ممکن است به افسردگی بیانجامد.شخصیت، منعکس کننده طرز فکر ما نسبت به خودمان و دنیای اطراف ماست و همچنین نشان دهنده این موضوع است که ما به چه شکل اتفاقات را درک میکنیم و آنها را به محیط اطراف، خود و دیگران ربط میدهیم.افرادی که دچار اختلال شخصیت نمایشی هستند احساسات خود را به گونهای که در آن اغراق زیادی مشهود است به نمایش می گذارند – تمایل دارند به همه چیز نگاهی احساسی داشته باشند – و به دنبال جلب توجه هستند. نمایشیها وقتی در مرکز توجه نباشند و مدام مورد تحسین قرار نگیرند احساس راحتی نمیکنند؛ میتوان گفت احساس آرامش در ایشان وابسته به میزان توجهی است که از سمت اطرافیان خود دریافت میکنند.آنها دائما به دنبال تایید دیگران هستند و البته همان طور که از اسم این اختلال پیداست رفتارهای نمایشی دارند، انگار بازیگران اصلی یک صحنهی تئاتر هستند؛ عموما خودخواهانه رفتار میکنند و در موقعیتهایی همچون در روابط کاری، اجتماعی و حرفهای سعی در اغوا کردن دیگران به لحاظ جنسی دارند.حتما بخوانید : اختلال شخصیت خودشیفته: علائم و درمانشما احتمالا در اولین نگاه آنها را دوست خواهید داشت. نمایشیها به دلیل شور و اشتیاق زیاد، پذیرا بودن و تلاش برای نزدیک شدن به دیگران جذاب به نظر میرسند اما خیلی زود دوستان و آشنایان خود را با عکسالعملهای پرشور و زیاد از حد خود خجالت زده میکنند.آنها تمامی روابط عاطفی خود را بیش از آنچه که واقعا هست جدی و پرحرارت تصور میکنند. زبان بدن، لحن و بلندی صدای نمایشیها معمولا به گونهای است که سعی در جلب توجه اطرافیان دارند. افراد دارای این اختلال شخصیت بسیار تمایل دارند که هر موضوعی را به زندگی شخصی خود ارتباط داده و عکسالعمل هیجانی در جمع نشان دهند همین امر موجب میشود که پس از مدتی، ما یک شخص نمایشی را فردی دارای صلاحیت کافی برای اظهار نظر منطقی ندانیم.یادتان باشد که خیلی نمیتوانید روی حرف این افراد حساب باز کنید زیرا احساساتشان به سرعت تغییر میکند. این افراد اغلب بیشتر درآمد خود را خرج پوشاک و ظاهرشان میکنند زیرا از آن را وسیلهای برای جلب توجه دیگران میدانند.علی رغم تمام ویژگیهای اخلاقی و رفتاری نه چندان دلچسبی که تاکنون درباره اختلال شخصیت نمایشی گفته شد، نمیتوان شخصیت آنها را تماما منفی ارزیابی کرد. یکی از جنبههای مثبت هیستریونیکها این است که در فعالیتهایی که نیازمند تخیل و توانایی خلق اثر است موفقتر از سایرین عمل میکنند.دلایل ایجاد اختلال شخصیت نمایشی/ هیستریونیک
پس از آن که با نشانههای یک اختلال آشنا شدید، احتمالا این سوال در شما ایجاد میشود که چطور شخصی درگیر یکی از انواع اختلالات شخصیت میشود؟ عوامل موثر در شکلگیری اختلالات شخصیت چیست؟ کنجکاوی برای یافتن پاسخ این سوالات کاملا طبیعیست زیرا با فهمیدن دلایلی که منجر به اختلال شدند راحتتر میتوان به دنبال درمان رفت و از متخصصین کمک گرفت.
مانند خیلی از اختلالات روانشناختی دیگر، نمیتوان دلیل اختلالات شخصیت را به یک مورد محدود کرد بلکه مجموعهای از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری در بروز اختلالات نقش دارند.
یکی از دلایل ایجاد اختلالات شخصیت، ژنتیک است. اگر یکی از والدین فرد مبتلا به اختلالات شخصیت باشد، ریسک ابتلا به اختلالات شخصیت برای آن فرد بالاتر خواهد بود. با این حال، داشتن والدینی که از اختلالات شخصیت رنج میبرند قاعدهای صد در صدی برای ابتلاء فرزندانشان به آن نمیباشد.
طبق آمار و ارقام تعداد مبتلایان زن و مرد همیشه در اختلالات شخصیت با یکدیگر برابر نیست، در برخی اختلالات یکی از کفههای ترازو سنگینتر است. در اختلال شخصیت نمایشی هم تعداد زنان کمی بیشتر از مردان میباشد.
از دلایل دیگر میتوان به سبک فرزندپروری والدین اشاره کرد، این مورد یکی از مهمترین دلایل به شمار میرود، زیرا شخصیت کودکان از بدو تولد تا سالهای متمادی در گروی نحوه رفتار والدین با آنهاست. همان طور که میدانید شخصیت ما از بدو ورودمان به خانواده و همراه شدن با افراد دیگر کم کم شکل میگیرد به همین دلیل نحوهی رفتار اطرافیان در ایجاد سنگ بنای شخصیتمان نقش مهمی ایفا میکند.
اگرچه ممکن است که الگوهای رفتاری غلط والدین مانند توجه بیش از اندازه یا طرد کردن کودک در کوتاه مدت نتایج چشمگیری نداشته باشد اما بدون شک میتواند زمینهای قدرتمند برای شکل گیری انواع اختلالات شخصیت مانند شخصیت نمایشی باشد.
در اغلب موارد، افراد دارای اختلال شخصیت نمایشی والدینی داشتهاند که توجه کافی و به موقع به نیازهای جسمی و عاطفی کودک خود نشان نمیدانند؛ این الگوی دلبستگی ناایمن و مخرب موجب شده است که کودک به این باور برسد که برای جلب توجه والدین باید رفتاری نمایشی و متفاوت از خود بروز دهد، تثبیت این الگوی رفتاری در بزرگسالی اختلال شخصیت هیستریونیک را شکل میدهد.
تصور کنید به مهمانیای رفتهاید که پارتنرتان در آنجا با همهی افراد خوش و بش میکند، زیادی با آنها نزدیک و صمیمیست، و از قابلیتهای اغواگرانهاش هنگام صحبت کردن با دیگران استفاده میکند، آیا موقع دیدن همچین صحنههایی عصبانی و ناراحت نمیشوید؟ آیا تعهد پارتنرتان در رابطه را زیر سوال نمیبرید؟دقیقا به همین دلیل عمر روابط عاطفی مبتلایان اختلال شخصیت هیستریونیک معمولا کوتاه است.زمانی که روابط عاطفیشان به پایان میرسد، اغلب دچار افسردگی شده و همین حس غم و ناراحتی دلیلی برای مراجعهشان به روانشناس میشود؛ به عبارت دیگر در اکثر مواقع علت مراجعهی این افراد چیز دیگری غیر از اختلال شخصیتشان است زیرا آنها بینش کافی نسبت به اختلال شخصیت خود ندارند.درمان اختلال شخصیت نمایشی
درمان افرادی که دارای اختلال شخصیت نمایشی هستند میتواند چالش برانگیز و در عین حال بسیار حساس باشد چرا که این افراد دائما میل دارند تا کنترل احساسات و نیازهای خود را به شکلی مبالغهگونه بیان کنند و درمانگر بایستی به این موضوع کاملا واقف باشد و نظم جلسات را تحت کنترل داشته باشد.
به طور کلی، مبتلایان اختلال شخصیت نمایشی باور دارند که به روانشناس و کمک تخصصی نیازی ندارند. آنها از دنبال کردن یک روتین بیزاراند و احساساتشان را به طور مبالغهآمیز بروز میدهند بنابراین دنبال کردن یک برنامه درمانی سخت خواهد بود.با این وجود، ممکن است به دلایل دیگری مانند افسردگی، از دست دادن عزیزی، یا مشکلاتی در روابطشان که منجر به پریشانی انها شده به متخصصین سلامت روان مراجعه کنند.رواندرمانی اختلال شخصیت نمایشی:
معمولا برای درمان اختلال شخصیت نمایشی از رواندرمانی استفاده میشود.
هدف اصلی در این نوع درمان، کمک به مراجع برای پی بردن به انگیزهها و ترسهای همراه با افکار و رفتارشان است که نه تنها آشکار نیستند بلکه پشت پردهاند. همچنین این درمان به آنها کمک میکند تا یاد بگیرند چطور با دیگران به روشی مناسبتر ارتباط برقرار کنند.
دارو درمانی:
دارویی مخصوص این اختلال هنوز ساخته نشده و سازمان غذا و دارو (FDA) هم هیچ دارویی برای این اختلال معرفی نکرده است. با این وجود احتمال دارد روانپزشکان داروهایی برای این افراد تجویز کنند تا سایر نشانههایشان از جمله اضطراب، افسردگی، تغییرات خلقی و پرخاشگریشان درمان و کنترل شوند.
البته لازم به ذکر است که در درمان اختلالات شخصیت اولین قدم تصمیم خود فرد برای شروع درمان است؛ لحظهای که فرد تصمیم میگیرد مشکل را حل کند و برای بهبود کیفیت زندگی خود و عزیزاناش قدم بردارد شرایط برای رشد و پیشرفت فراهم شده و نتیجه بسیار مطلوب و خوشایند خواهد بود.بنابراین اگر از عزیزانتان کسی را سراغ دارید که نشانههای ذکر شده در این مقاله را دارد حتما او را تشویق به دریافت کمک تخصصی کنید زیرا بعید است که آنها به تنهایی نشانهها و مشکلات در روابطشان را درمان کنند. تمام تلاشتان را برای فهم علائم اختلال شخصیت نمایشی بکنید تا به درک بهتری از این افراد برسید.کلینیک روانشناسی چمان میتواند در راه درمان اختلال شخصیت نمایشی همراه شما و عزیزانتان باشد.
ایا روانشناس خوب در این زمینه هست؟
ممنون میشم معرفی کنید
بله جناب آقای آرش سدهیان از مشاوران با تجربمون هستن که میتونن در این زمینه کمکتون کنن
در بخش روانشناسها میتونید پروفایل ایشون رو مشاهده کنید
https://chamaan.ir/psychologists/
سلام،،بسیار خوب بود،،ممنون از اطلاعاتتون،،استفاده کردم،،،،
خوشحالیم که مفید بوده.