چرا در زمان پریود درد داریم؟
درد پریود، دیسمنوره هم نام دارد. درد یکی از رایج‌ترین مشکلات زنان در زمان عادت ماهانه است. بیش از نصف خانوم‌هایی که پریود می‌شوند، نزدیک دوره قاعدگی خود درد دارند. برخی زنان ممکن است فقط کمی حس سنگینی در نواحی شکمی داشته یا بخش‌هایی از لگن‌شان تیر بکشد. سایر زنان، دردهای بسیار شدیدی دارند که با «سندرم ملال پیش از قاعدگی» متفاوت است.
اکثر دردهای پریود، با قرصهای بدون نسخه و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن، و آسپرین تسکین می‌یابند. مصرف قرصهای بدون نسخه می‌تواند در اوایل چرخه قاعدگی خونریزی را کاهش و در کنترل درد به شما کمک کند.
در این مقاله به علل و نحوه درمان درد پریود، سوالات رایج و باورهای غلط درباره پریود خواهیم پرداخت.
چطور بفهمم که درد پریودم شدید است؟
پریود دردناک یا دیسمنوره نشانه‌هایی دارد که عبارتند از:
- تیر کشیدن یا درد در نواحی زیر شکمی که می‌تواند بسیار شدید باشد.
- دردی که ۱-۳ روز قبل از پریود شروع می‌شود، ۲۴ساعت بعد از آغاز پریودتان به اوج می‌رسد و طی ۲-۳ روز کمتر می‌شود.
- دردی که به کمر و ران پا منتقل می‌شود.
همچنین بعضی زنان ممکن است نشانههای زیر را داشته باشند:
- حالت تهوع
- اسهال
- سردرد
- سرگیجه
دردهای معمولی دوران قاعدگی، با وجود دردناک بودنشان اغلب با داروهای بدون نسخه تسکین می‌یاند.
درد شدید پریود، زودتر شروع شده و به مدت طولانی تری نسبت به درد معمولی پریود حس می‌شود. این دردهای شدید با قرصهای مسکن هم آرام نمی‌شوند و عملکرد روز‌انه تان را دچار مشکل می‌کنند و معمولاً خون ریزی زیاد است.
آیا دیسمنوره انواع دارد؟
دیسمنوره اولیه:
این مورد رایج‌ترین نوع دیسمنوره می‌باشد. درد، اغلب به دلیل انقباضات رحم ایجاد می‌شود. انقباضات رحم در دوران پریود کمک می‌کند تا دیواره رحم از بدن خارج شود. نوجوانان ممکن است سریعاً بعد از اولین عادت ماهانه خود دیسمنوره را تجربه کنند. در بیشتر زنان، درد دیسمنوره اولیه با افزایش سن کمتر می‌شود. احتمال دیسمنوره شدن بالا می‌رود اگر:
- قبل از سن ۱۱ سالگی پریود شوید.
- پریود‌های طولانی و سنگین‌تری داشته باشید.
- سیگار بکشید.
- استرس بیشتری را تجربه کنید.
دیسمنوره ثانویه:
این نوع از دیسمنوره معمولا به دلیل مشکل جسمانی دیگری رخ می‌دهد. درد دیسمنوره ثانوی هر چه سن‌تان بالا می‌رود، شدیدتر می‌شود. همچنین بیشتر از دردهای معمولی پریود، طول می‌کشد. مشکلاتی که دیسمنوره ثانویه ایجاد می‌کنند عبارتند از:
- آندومتریوز
- فیبروم رحم
- کیستهای تخمدانی
در ادامه به هر یک از این عوامل بیشتر میپردازیم.
چه عواملی موجب درد پریود می‌شوند؟
1. اندومتریوز
این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره رحم در خارج از رحم (جایی که نباید) رشد می‌کند. در پاسخ به تغییرات ماهانه سطح هورمون استروژن، این دیواره شکسته شده و با خونریزی از رحم خارج می‌شود و تورم و درد ایجاد می‌کند. می‌تواند بیش از ۱۱٪ زنان آمریکایی بین ۱۵-۴۴ سال را درگیر کند. خصوصاً در ده‌های ۳۰ و ۴۰ سالگی خانوم‌ها، شایع‌تر است؛ که حاملگی را سخت‌تر می‌کند.
نشانههای اندومتریوز:
درد:
این رایج‌ترین نشانه است. زنان مبتلا به آندومتریوز ممکن است انواع مختلفی از درد را تجربه کنند
- دردهای شکمی بسیار شدید. ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
- درد طولانی مدت (مزمن) در کمر و لگن.
- احساس درد در حین یا بعد از سکس. این مورد معمولاً به عنوان دردی «عمیق» توصیف شده و از دردی که هنگام دخول ایجاد می‌شود متفاوت است.
- روده درد.
- حرکات روده آنها دردناک بوده و در زمان پریود، ادرارشان با درد همراه است. در موارد نادر، ممکن است در ادرار یا مدفوع خون دیده شود.
خون ریزی:
مابین عادت ماهانه. این مورد می‌تواند به دلیل عوامل دیگری به جز آندوتریوز باشد. اگر اغلب دچار خونریزی بین پریود‌هایتان می‌شوید حتما به دکتر مراجعه کنید.
ناباروری:
ناتوانی در باردار شدن.
مشکلات گوارشی:
که شامل اسهال، یبوست، نفخ یا تهوع (خصوصاً در دوران پریود) می‌باشند.
2. فیبروم رحم
فیبرها، تومورهایی هستند که در درون یا روی دیواره رحم رشد می‌کنند. آنها تقریباً، همیشه غیر سرطانی هستند. برخی از زنانی که فیبروم دارند، دردهای لگنی و خونریزی واژنی را در زمان‌هایی که پریود نیستند تجربه می‌کنند. فیبروم‌ها می‌توانند به شکل تکی یا متعدد، در رحم رشد کنند. اندازه آنها می‌تواند به کوچکی یک دانهِ سیب یا به بزرگی یک گریپ فروت باشد. در موارد نادر، ممکن است خیلی بزرگ باشند.
فیبروم رحم، در دهه‌های ۴۰-۵۰ سالگی زنان بیشتر رایج است. عواملی که زنان را در خطر بالاتر پیدایش فیبروم رحم قرار می‌دهند عبارتند از، سن، سابقه ارثی، چاقی (زنانی که خیلی چاق هستند دو تا سه برابر بیشتر در معرض‌اند)، عادات غذایی (خوردن مقدار زیاد گوشت قرمز).
اکثر فیبروم‌ها بی‌نشانه هستند، اما کسانی هم هستند که نشانههای زیر را بروز می‌دهند:
- خون ریزی بسیار شدید (جوری که می‌تواند منجر به کم خونی شود)، پریود درناک.
- احساس پُری یا سنگینی در نواحی لگنی (قسمت‌های زیر شکم).
- گسترش درد به نواحی پایین‌تر شکم.
- تکرر ادرار.
- درد هنگام رابطه جنسی.
- کمر درد.
- مشکلاتی در زمان بارداری و زایمان (احتمال زایمان سزارین برای این زنان ۶ برابر بیشتر است).
- مشکلاتی در تولید مثل، مانند ناباروری، که بسیار نادر است.
3. کیستهای تخمدانی/فولیکولی
کیستها، کیسه‌هایی پر از مایع، روی تخمدان هستند. کیستهای فولیکولی معمولا هیچ نشانه‌ای ندارند، اما در برخی موارد می‌توانند باعث درد در دوره پریود یا زمان تخمک گذاری شوند. این کیستها اغلب بی خطراند و فقط برخی از آنها ممکن است سرطانی باشند. احتمال سرطانی شدن کیستها با افزایش سن بالاتر می‌رود.
شما نمی‌توانید از فولیکولی شدن رحم‌تان جلوگیری کنید، زیرا زنان هر ماه حداقل یک فولیکول آزاد می‌کنند و این یک عملکرد طبیعی است تا زمانی که تعداد یا سایز این کیستها بزرگتر نشود.
اگر کیست تخمدان دارید، احتمالاً پزشکتان قرص ضد بارداری تجویز کرده تا برای چند ماه تخمک گذاری متوقف و احتمال ایجاد کیستهای جدید کمتر شود. بیشتر کیستهای تخمدانی کوچک‌اند و نشانه‌ای به همراه ندارند.
اگر کیستهای فولیکولی نشانه داشته باشند، ممکن است فشار، نفخ، تورم یا درد را در ناحیه زیر شکم و طرفی که کیست
قرار دارد، داشته باشید. این درد می‌تواند شدید یا خفیف باشد و مدام بیاید و برود.
اگر کیست پاره شود می‌تواند درد خیلی زیادی را ایجاد کند.
اگر کیست منجر به چرخش رحم شود، احتمالاً درد همراه با تهوع و استفراغ خواهید داشت.
4. سندرم تخمدان پلیکیستیک
سندرم تخمدان پلیکیستیک، یک مشکل سلامتی شایع است که به دلیل عدم تعادل هورمون‌های تولید مثلی ایجاد می‌شود. این عدم توازن هورمونی مشکلاتی را در تخمدانها به وجود می‌آورد. به عنوان بخشی از یک چرخه قاعدگی سالم، تخمدانها هر ماه تخمکی را تولید و آزاد می‌کنند.
ابتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک باعث می‌شود تخمک‌ها، تا اندازه‌ای که باید، رشد نکنند یا ممکن است آن طور که باید، هر ماه در زمان تخمک گذاری آزاد نشوند.
سندرم تخمدان پلیکیستیک می‌تواند منجر به قطع یا بی‌نظمی پریود شود. پریود نامنظم هم باعث:
- ناباروری. در حقیقت، سندرم تخمدان پلیکیستیک یکی از رایج‌ترین عوامل نازایی در زنان است.
- توسعه و افزایش کیستها (کیسه‌های کوچکِ پر از مایع) در رحم شود.
بین ۵-۱۰٪ زنان ۱۵-۴۴ سال، سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند. اکثر زنان در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ سالگی متوجه پلیکیستیک می‌شوند، درست زمانی که با مشکلاتی در بچه‌دار شدن مواجه شده و به دکتر مراجعه می‌کنند. سندرم تخمدان پلیکیستیک می‌تواند در هر سنی بعد از بلوغ رخ دهد.
در تمام زنان با هر نژاد و مذهبی، احتمال پلیکیستیک وجود دارد. اما اگر وزن بالایی داشته و یا مادر، خواهر، و خاله‌‌تان این سندرم را داشته باشند، احتمال ابتلا شما بیشتر است.
نشانههای سندرم تخمدان پلیکیستیک:
- چرخه قاعدگی نامنظم. زنانی که سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند ممکن است پریود نشوند یا پریود‌های کمی داشته باشند (کمتر از ۸ تا در یک سال). بعضی‌ها هم به طور کل چرخه عادت ماهانه‌شان متوقف می‌شود.
- موی بیش از حد روی صورت، چانه، یا قسمت‌هایی از بدن که معمولاً مردان مو دارند. که به آن هیرسوتیسم (پر مویی بدن) می‌گویند. هیرسوتیسم اغلب بر بیش از ۷۰٪ زنانی که سندرم تخمدان پلیکیستیک دارند، اثر می‌گذارد.
- جوش روی صورت، سینه، و شانه.
- کم پشتی مو یا ریزش موی جلوی سر (مثل الگوی ریزش مو و طاسی مردان).
- اضافه شدن وزن، دشواری در کاهش وزن.
- سیاه شدن پوست، خصوصاً دور چروک‌های گردن، کشاله‌ران، و زیر سینه‌ها.
- تگ‌های پوستی (زوائد پوستی)، زوائد به شکل چسبید و آویزان از پوست مشاهده می‌شوند که اغلب در گردن، کشاله ران و زیر بغل هستند.
5. بیماری التهابی لگن
بیماری التهاب لگن، عفونت در اندام‌های تناسلی زنان است. که اندام‌های تناسلی بانوان شامل، رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدانها، و دهانه رحم می‌باشد. بیماری التهابی لگن می‌تواند از طریق باکتری‌های مختلفی ایجاد شود. التهاب لگن معمولاً توسط باکتری‌های بیماری‌های مقاربتی هستند.
گاهی اوقات هم می‌توانند به وسیله باکتری‌های نرمال درون واژن باشند. این بیماری بر ۵٪ زنان آمریکا اثر داشته و اگر درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلاتی در باردار شدن و حین زایمان شود.
خیلی از زنان مبتلا به بیماری التهاب لگن، نمی‌دانند که مبتلا هستند، زیرا هیچ علامت یا نشانه‌ای ندارند. اما اگر نشانه‌ای ظاهر شود، شامل:
- درد در نواحی زیر شکم (این مورد رایج‌ترین نشانه است)
- تب (۳۸ درجه سانتی گراد یا بالاتر)
- ترشحات واژنی که ممکن است بوی بدی داشته باشند.
- رابطه جنسی دردناک
- درد هنگام ادرار کردن
- پریود نامنظم
- درد در ناحیه بالایی و راست شکم (این مورد نادر است)
6. تنگی دهانه رحم
تنگی دهانه رحم، زمانی رخ می‌دهد که دهانه رحم شما خیلی باریک یا کاملاً بسته است. شما ممکن است با این موضوع، متولد یا بعداً به آن دچار شوید.
تنگی دهانه رحم می‌تواند مانع خروج خون پریود، از بدنتان شود؛ و پریودتان را خیلی کم یا نامنظم کند. و یا مشکلاتی در باروری به وجود آورد.
7. آدنومیوز
آدنومیوز، زمانی اتفاق می‌افتد که آستر رحم (آندومتر)، که لایه داخلی پوشاننده رحم است، به داخل ماهیچه رحم (میومتر) نفوذ می‌کند و باعث درد، خونریزی، و بزرگ شدن رحم در هر عادت ماهانه می‌شود. علت آدنومیوز هنوز نامشخص است، اما این بیماری اغلب بعد از یائسگی از بین می‌رود. برای زنانی که از آدنومیوز رنج می‌برند، درمان‌های هورمونی می‌توانند مفید باشند. رحم برداری (هیسترکتومی)، هم یکی از راه‌های درمان آدنومیوز است.
گاهی اوقات، آدنومیوز، هیچ علائمی نداشته یا فقط ناراحتی خفیفی را در شما ایجاد می‌کند. با این وجود، این بیماری می‌تواند منجر به علائم زیر شود:
- خونریزی شدید و سنگین پریود
- درد یا احساس تیرکشیدن‌های شدید، دردهای لگنی برنده (مثل چاقو) در زمان دیسمنوره
- درد لگنی مزمن
نحوه درمان درد پریود چگونه است؟
درمان مبتنی بر توصیه های پزشکی
برای کم کردن درد شدید پریودتان، ممکن است پزشک یکی از موارد زیر را پیشنهاد کند:
- مسکن‌ها: مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن (با دوز‌های معمول)، یک روز قبل از شروع پریود، می‌تواند به شما در کنترل دردهای شدید کمک کند. همچنین می‌توانید داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مصرف کنید. داروهای مسکن را در زمان شروع پریودتان یا به محض اینکه نشانه‌ها را احساس کردید، بخورید. برای ۲-۳ روز یا تا زمانی که نشانه‌ها از بین بروند، به خوردن آنها ادامه دهید.
- موارد کنترل بارداری: قرصهای ضدبارداری خوراکی حاوی هورمون‌هایی هستند که از تخمک‌گذاری جلوگیری کرده و از شدت دردهای سهمگین چرخه قاعدگی می‌کاهند. همچنین این هورمون‌ها را می‌توان به شکل‌های دیگری به بدن منتقل کرد: تزریق، برچسب‌های پوستی، ایمپلنت هورمونی (میله پلاستیکی کوچکی توسط دکتر زیر پوست بازوی‌تان کار گذاشته می‌شود)، حلقه واژنی (قرار دادن یک حلقه پلاستیکی انعطاف پذیر در واژن)، یا گذاشتن دستگاه آییودی.
- جراحی: اگر علت دردهای شدید پریودتان، مواردی که قبل‌تر اشاره کردیم مانند فیبروم یا آندومتریوز باشد، جراحی برای حل این بیماری‌ها ممکن است بتواند نشانه‌ها را هم کاهش دهد. جراحی برای برداشتن رحم هم می‌تواند یک گزینه باشد، اگر سایر راه‌کارها موثر نبودند و اگر قصد باردار شدن نداشته باشید.
درمان‌های خانگی (سبک زندگی)
در کنار خواب و استراحت کافی، کارهایی که می‌توانند به شما کمک کنند عبارتند از:
- ورزش منظم. فعالیت‌های فیزیکی از جمله سکس (در ادامه به این مورد پرداخته شده)، به منظور کاهش درد برای برخی از زنان کارساز است.
- استفاده از گرما. یک حمام آب داغ یا استفاده از پدهای گرماساز (مثل کیسه آب گرم)، قرار دادن پارچه گرم در نواحی زیر شکم می‌تواند دردتان را کمتر کند.
- مکمل‌های غذایی. تعدادی از تحقیقات مشخص کرده‌اند که، ویتامین E، اسید چرب امگا-۳، ویتامین B-1، ویتامین B-6 و مکمل‌های منزیم ممکن است درد پریود را کاهش دهند. همچنین مصرف غذای‌های کلسیم‌دار به همراه ویتامین D می‌توانند به سندرم ملال پیش از قاعدگی یا همان PMDD کمک کند.
- کاهش استرس. استرس روانشناختی ممکن است خطر دردهای شدید پریود را در شما تشدید کند.
استرس چه تاثیری بر عادت ماهانه دارد؟
شاید به تازگی متوجه شده‌اید که خون‌ریزی‌تان کمتر و رقیق‌تر شده، بدانید که این اتفاق تنها برای شما رخ نداده است. حتی اضطراب و استرس ناشی از بحران جهانی مثل COVID-19 می‌تواند به شکل مختلف تغییراتی را در عملکرد بدنتان ایجاد کند.
تحقیقات نشان داده است که استرس ممکن است در عادت ماهانه‌ی‌تان اختلال ایجاد کند. اگر استرس دارید، پریودتان می‌تواند طولانی‌تر یا کوتاه‌تر، متوقف یا دردناک‌تر شود. استرس بر قسمتی از مغز که مسئول آزاد سازی هورمون منظم کردن چرخه قاعدگی است، اثر می‌گذارد. پریودتان بعد از کاهش استرس به حالت طبیعی برمی‌گردد.
سعی کنید از استرس دوری کنید و زمانی را برای آرام‌سازی و ریلکس کردن، اختصاص دهید. ورزش‌های منظم مثل دویدن، شنا، یوگا، می‌تواند موثر باشند همچنین تمرینات تنفسی.
اگر کنار آمدن با استرس برایتان سخت است، رویکرد شناختی-رفتاری یا CBT ممکن است برایتان کارساز باشد. این رویکرد از طریق تغییر طرز فکر و رفتارتان به شما کمک می‌کند.
آیا دوش گرفتن در زمان پریود خطر دارد؟
بعضی از افراد تصور می‌کند که حمام کردن در این زمان ایمن نیست. هیچ دلیلی ندارد که در دوره پریود حمام نروید؛ در واقع یک حمام آب داغ می‌تواند به شما در کاهش دردتان کمک کند.
آب داغ منجر به افزایش فشار خون می‌شود به همین دلیل دردتان را بهبود میبخشد. با این وجود، فشار آب ممکن است موقتا خروج خون از واژن را متوقف کند.
آیا خون پریود کثیف است؟
خون پریود، جزو مایعاتی که بدن پس زده یا راهی که بدن مواد سمی را دفع می‌کند، نیست. می‌توانید این‌گونه به قضیه نگاه کنید که تراوشات خارج شده از رحم است، همراه کمی خون بافت رحمی و باکتری. هیچ ماده مضری در مایعات پریود وجود ندارد، زیرا این دیواره و آستری که حین پریود از بدن خارج می‌شود باید به اندازه
کافی برای پرورش یک بچه خالص و تمیز باشد.
خون پریود با خونی که همواره در رگ‌ها جریان دارد متفاوت است. در واقع، غلظت خیلی کمتری دارد. تعداد سلول‌های خونی کمتری هم نسبت به خون معمولی دارد.
خون پریود خطرناک‌تر از خون معمولی نیست. تمام اندام‌ها تراوشاتی را به داخل بدن دارند، و همه قسمت‌های بدن هم دارای خون هستند. اگر مضر یا سمی بود، الان زنده نبودید.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:
