هدف درمان فوبیا، ارتقاء کیفیت زندگی شماست تا بیش از این توسط ترسهایتان محدود نشوید.
فوبیای خاص، ترس نامتناسب و شدید از چیزی یا موقعیت خاصی است مثل ترس از پرواز، ترس از مار، و ترس از بلندی، با وجود اینکه خطر واقعی ناشی از آنها کم است، اما منجر به اضطراب نامعقول میشود.
برخلاف اضطراب مختصری که هنگام سخنرانی یا امتحان دادن حس میکنید، فوبیای خاص طولانی مدت است.
واکنشهای جسمانی و روانشناختی شدید ایجاد میکند، و میتواند توانایی عملکرد طبیعیتان را در محلکار ، مدرسه، یا موقعیتهای اجتماعی دچار اختلال کند.
فوبیای خاص رایجترین نوع اختلالات اضطرابی میباشد ، و همۀ انواع فوبیا هم به درمان نیاز ندارند. اما اگر یک فوبیای خاص بر روند زندگیتان اثر گذاشت، درمانهای متعددی در دسترساند که میتوانند به شما کمک کنند تا بر ترستان غلبه کنید.
ما در ادامه به انواع درمانهای فوبیای شدید میپردازیم.
حتما بخوانید : ترس از صحبت در جمع؛ علت و راههای مقابله
برای درمان فوبیا چه باید کرد؟
بهترین درمان روانشناختی برای فوبیهای خاص، مواجهه است. گاهی اوقات متخصصتان روشهای دیگر و دارو هم پیشنهاد میکند.
فهمیدن علل ایجاد فوبیا از چگونگی درمان آن کمتر اهمیت دارد و بهتر است تمرکز بر روی رفتارهای اجتنابی که در فرد ایجاد شده، باشد.
هدف درمان فوبیا افزایش کیفیت زندگی شماست.
همان طور که یاد میگیرید چگونه بهتر واکنشها، افکار، و احساساتتان را کنترل کنید، متوجه میشوید که اضطراب و ترستان کمتر شده و این ترسها دیگر زندگیتان را کنترل نمیکنند.
درمان فوبیا بدین گونه است که در زمان مشخص، تمرکز تنها بر درمان یک نوع فوبی خاص میباشد.
حتما بخوانید : ترس از خون | علائم، علل و درمان فوبیای خون: هموفوبیا
درمان روانشناختی فوبیا
صحبت کردن با یک متخصص سلامت روان میتواند به شما کمک کند تا فوبی خاص را کنترل کنید. درمان مواجهه و رویکرد شناختی-رفتاری از موثرترین روشهای درمانی فوبیا هستند.
1. درمان مواجهه:
مواجهه یعنی، فرد باید با چیزی که به شدت از آن ترس دارد، روبهرو شود. در اینجا تمرکز بر تغییر واکنش شما نسبت به چیز یا موقعیتی است که باعث ترستان میشود.
برای مثال، اگر از آسانسور میترسید، درمانتان به شکل مرحلهای پیش میرود، ابتدا دربارهی وارد شدن به آسانسور فکر میکنید، سپس عکسهایی از آسانسور میبینید، نزدیک آسانسوری واقعی میروید، وارد آسانسور میشوید.
در مرحلهی بعد، ممکن است فقط یک طبقه با آسانسور بروید، بعد چندین طبقه، و در نهایت سوار آسانسوری شلوغ خواهید شد. فرد تشویق میشود تا سرانجام با منبع ترسهای خود رو در رو شود.
2. رویکرد شناختی-رفتاری:
شامل ترکیبی از مواجهه با تکنیکهای دیگر است تا فرد دید و نحوهی کنار آمدنش با موقعیت یا شی ترسناک را تغییر دهد. شما باورهایتان دربارۀ ترس را با باورهای متفاوتی جایگزین میکنید و متوجه تاثیر ترس بر زندگی خود میشوید.
رویکرد شناختی-رفتاری برای درمان فوبیا تاکید میکند، به جای توجه به احساس خستگی و ناتوانی ناشی از ترس، حس اعتماد بنفس و تسلط نسبت به احساسات و افکار را در خود پرورش دهید.
حتما بخوانید : زندگی با همسر مضطرب
این روش در مقایسه با سایر درمان فوبیها عملکرد خوبی داشته و در یک پیگیری ۶ ماه همچنان اثرات این درمان ادامه داشته.
درمان دارویی برای فوبیا
معمولاً درمان روانشناختی مواجهه برای فوبیای خاص جواب میدهد. با این حال، گاهی اوقات داروها میتوانند کمک کنند تا اضطراب و نشانههای پنیکی که هنگام فکر کردن یا مواجه شدن با ترستان ظاهر میشوند، کاهش یابند.
حتما بخوانید : اختلال وحشت زدگی چیست و چگونه درمان میشود؟
ممکن است داروها در درمان اولیۀ فوبیا یا برای مدت کوتاهی که فرد با موقعیت مواجه میشود استفاده شود، موقعیتهایی مثل پرواز کردن با هواپیما، سخنرانیهای عمومی، یا رفتن به درون دستگاه MRI.
بتا بلاکر:
این دارو جلوی تاثیرات تحریک کنندهی آدرنالین را میگیرد مواردی مثل افزایش ضربان قلب، بالارفتن فشار خون، لرزش صدا و اندامهای حرکتی (مانند پاها).
سِداتیو:
داروهایی با نام بَنزودیازپینها، با کاهش میزان اضطراب، به شما کمک میکنند تا آرام و ریلکس شوید. سداتیوها را باید با احتیاط مصرف کرد زیرا اعتیادآور هستند و اگر سابقهی وابستگی به الکل یا مواد مخدر داشتهاید، نباید از این دارو استفاده کنید.
روشهای خانگی درمان فوبیا (سبک زندگی)
از متخصص خود بخواهید سبک زندگی و روشهایی که برای مدیریت اضطرابتان مفید است، بهتان معرفی کند. برای مثال:
ذهنآگاهی میتواند برای یاد گرفتن چگونگی تحمل اضطراب و کاهش رفتارهای اجتنابی مفید باشد. استراتژیهای ذهن آگاهی مانند تمرکز کردن، زندگی در لحظهی حال، پذیرش خود، تمرکز بر تنفس و… .
تکنیکهای آرام سازی مانند تنفس عمیق، تمرینات آرامش عضلانی و یوگا، می توانند برای کنار آمدن با استرس و اضطراب مفید واقع بشن.
فعالیت و ورزش جسمانی هم برای مدیریت اضطراب ناشی از فوبیا کارآمد است.
حتما بخوانید : هورمونهای شادیآور و روشهای افزایش آنها
چگونه با فوبیا کنار بیاییم؟!
درمان تخصصی به شما کمک میکند بر فوبی خاص خود غلبه کنید یا به طور موثری آن را مدیریت کنید تا زندانیِ ترستان نباشید. همچنین میتوانید چندین قدم هم خودتان در این مسیر بردارید:
• سعی کنید از موقعیتهای ترس آور اجتناب نکنید. هر چه قدر که میتوانید تمرین کنید که در نزدیک آن موقعیت ترس آور باشید به جای اینکه کاملاً از آن فرار کنید.خانواده ، دوستان، و تراپیستتان میتوانند در این کار به شما کمک کنند. از تکنیکهایی که در جلسات رواندرمانی یاد میگیرید استفاده کنید.
• گروه درمانی. عضو گروه حمایتی شوید، جایی که قادر هستید با کسانی که شما را درک میکنند ارتباط برقرار کنید.
• مراقب خودتان باشید. به اندازهی کافی استراحت کنید، رژیم غذایی سالم پیش بگیرید، و سعی کنید هر روز از نظر جسمانی فعالیت داشته باشید.
• کافئین نخورید، چون اضطراب را بدتر میکند. و فراموش نکنید، برای هر موفقیتی که در راه درمان فوبیا به دست میآورید جشن بگیرید.
حتما بخوانید : درمان استرس پس از سانحه
درمان فوبیا با استفاده از واقعیت مجازی VR
گاهی اوقات، برای شبیه سازی موقعیتهای ترس آور نظیر پرواز، بلندی، و حتی تعاملات اجتماعی از واقعیت مجازی استفاده میشود.
درمان مواجهه با استفاده از واقعیت مجازی ظاهراً بهبود قابل ملاحظهای را برای اختلالهای اضطرابی فراهم میآورد.
یافتههای چندین آزمایش کنترل شده حاکی از آنند که مواجهه با این موقعیتهای شبیهسازی شده به اندازهی مواجهه زنده موثر است.