چطور با اهمال کاری مقابله کنیم؟

آیا تا به حال برای شما پیش آمده که انجام کاری را به تعویق انداخته باشید؟ به طوری که آنقدر کارها روی یکدیگر تلنبار شده که جرات نزدیک شدن و شروع کردن را هم ندارید؟ اهمال کاری واژه‌ای است که اکثر مردم در دنیای امروز نه تنها با آن تا حدی آشنا هستند بلکه به طور روزانه با آن درگیر می‌باشند.

اهمال کاری عبارت است از به تعویق انداختن کارها، اهمیتی ندارد آن کار بزرگ باشد یا کوچک، مانند زنجیره‌ای دومینو‌وار فعالیت‌های روزانه شما را درگیر می‌کند و باعث میشود استرس زیادی را تجربه کنید. به زبان ساده، اهمال کاری یعنی پشت گوش انداختنِ انجام عملی مهم و به جای آن مشغول شدن به کاری که سرگرم‌کننده‌تر و راحت‌تر است.

اگر شما نیز در فصل امتحانات به جای مطالعه دروس، به دیدن فیلم‌ها و سریال‌ها رو می‌آورید و یا موقعی که تصمیم می‌گیرید به پروژه‌ی کاری خود رسیدگی کنید با این عبارت «تازه هفته‌ی اولِ، ۳ ماه دیگه وقت دارم» خود را سرگرم کار دیگری می‌کنید، بنابراین به شما پیشنهاد می‌دهیم به خواندن ادامه دهید تا بتوانید این الگوی رفتاری را کنترل کنید.

اهمال کاری چیست؟

برای همه پیش آمده که گاهی کارها را به دقیقه ۹۰ موکول کنند، اما این موضوع در کسانی که مدام اهمال کاری می‌کنند تبدیل به یک نوع عادت یا الگو شده است؛ عادتی که ترک آن تلاش بیشتری در مقایسه با رسیدگی به کار پشت گوش انداخته شده، می‌طلبد.

افرادی که اهمال کار هستند اغلب در خویشتن‌داری یا به نوعی «کنترل خود» ضعیف می‌باشند به عبارت دیگر این افراد نمی‌توانند به کارهایی که لذت بخش‌تر هستند، نه بگویند. همین موضوع تمرکز حواس آنها را می‌گیرد و باعث می‌شود از انجام کارِ محول شده اجتناب کنند.

اشتباه نکنید، منظور این نیست که نباید هرگز خوش باشید و خوش بگذرانید؛ لازم است بخشی از زمان خود را صرف وقت گذراندن با خانواده، دوستان و انجام اموری کنید که آسان و لذت بخش هستند اما نباید خود را در این امور غرق کنید؛ بنابراین بهتر است بر اساس شرایط زندگی خود بین این دو دسته از فعالیت‌ها تعادلی برقرار باشد.

همان طور که اپیکتتوس،‌ فیلسوف رواقی می‌گوید: « انسان زمانی که در ساحل مشغول تفحص و گردش است نباید آنقدر درگیر ساحل شود که صدای به حرکت در آمدن کشتی را نشنود و از آن جا بماند.» به عبارت ساده‌تر آنقدری در امور آسان و لذت بخش غرق نشود و هر زمان که لازم بود آماده‌ي دست کشیدن از آن امور و اقدام به کارهای مهم ِدیگر باشد.

بعد از عادت کردن به چرخه‌ی اهمال‌کاری متوجه می‌شوید دیگر از فعالیت‌های مفرح نیز لذت نمی‌برید زیرا استرس و اضطراب حاصل از انجام ندادن کارها در ذهن شما رژه می‌رود و شما را راحت نمی‌گذارد. حتی ممکن است احساس عذاب وجدان داشته باشید، این موضوع در همان جملاتی خلاصه می‌شود که بعد از خراب کردن یک امتحان یا پروژه به خود می‌گویید: «کاش زودتر شروع کرده بودم و وقت بیشتری میذاشتم». در این زمان، پشیمانی سودی ندارد و تنها باعث می‌شود بیشتر و بیشتر در این چرخه‌ی معیوب گرفتار شوید.

ارتباط اهمال کاری و کمال گرایی چیست؟

به دلیل ارتباطی که اهمال‌کاری با کمال گرایی دارد، اغلب نشانه‌های هر دو عارضه توأمان ظاهر می‌شوند، بعید است شخصی را بیابید که اهمال کار باشد اما کمال‌گرا نه!

می‌توان کمال گراییِ افراد اهمال کار را در دو مورد به خوبی مشاهده کرد. اول، آنها هنگام به عهده گرفتن کارهای مختلف نه نمی‌گویند! به عبارت دیگر، با توجه به توانایی و زمان خود تصمیم نمی‌گیرند و بدون ارزیابی این موضوع که آیا این حجم از کار در مدت زمان معین شده برای آنها امکان پذیر هست یا خیر، پاسخ مثبت می‌دهند. کمال گرایی آنقدر شدید است که فراموش می‌کنند با یک دست نمی‌توان دو هندوانه برداشت (تعداد هندوانه‌ها اکثرا بیش از دو عدد است).

دومین موقعیتی که کمال گرایی بروز می‌یابد، قبل از شروع کار محول شده است. فرد اهمال کار آنقدر استاندارد بالایی برای انجام کارها در ذهن خود تعیین می‌کند که میداند نمی‌تواند کار خود را به آن سطح برساند بنابراین هرگز آن را شروع نمیکند چون فکر میکند خوب از آب در نمی‌آید.

در مواقع دیگر، منتظر می‌شود تا بهترین زمانِ ممکن از راه برسد، غافل از اینکه این بهترین‌ها تنها در تخیل زنده هستند و هرگز از راه نخواهند رسید.

تاثیر اهمال کاری بر روابط‌ شخصی

پاسخ فرد اهمال کار به پرسش: «امروز میای بریم بیرون؟» اکثر مواقع منفی است و دلیل او هم رسیدگی به کارهای عقب افتاده است؛ اگر از دور به این افراد بنگرید یک شخص همیشه شلوغ را می‌بینید که اغلب وقت ندارد و کلی کار روی سر او ریخته است.

پاسخ او منفی است، زیرا اگر از خانه بیرون برود و با دوستان خود به گردش و تفریح بپردازد، عذاب وجدانِ تنها گذاشتن آن «کارِ ناتمام» در خانه را خواهد داشت. اگر خانه هم بماند احتمالا همچنان به انجام ندادن آن کار ادامه میدهد اما این حد دور شدن هم زیادی بی‌مسئولیتی است! گویی در خلا به سر می‌برد و یک فاصله معین بین او و آن کار وجود دارد و تا وقتی که فرد یا آن کار به جسم دیگری برخورد نکنند این فاصله تا مدت نامعلومی حفظ می‌شود.

اکثر اوقات، چیزی که محکم به پشت سر شخص اصابت می‌کند و باعث کاهش فاصله آنها می‌شود، رسیدن روز تحویل کار یا همان deadline است. هر چه به موعد تحویل کار نزدیک‌تر می‌شود استرس نیز با میزان دو برابر صعود می‌کند و قاعدتا رویارویی با این حجم از نگرانی کار سخت‌تری خواهد بود.

اکنون تصور کنید چه بر سر کارهایی می‌آید که حتی زمان تحویل مشخصی هم ندارند مانند نوشتن یک رمان برای کسی که شغل او نویسندگی است، هنرمندی که برای ساخت اثر خود لازم نیست به کسی پاسخ‌گو باشد و یا بسیاری از کارهایی که به صورت خود‌ آموز شروع و معمولا در نطفه خفه می‌شوند!

در باب مدیریت زمان

اهمال کاری ‌می‌تواند شما را متحمل استرس و آشفتگی فراوانی کند اما لازم است بدانید که تنها نیستید و افراد زیادی با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. با ریشه یابی عواملی که منجر به این عادت می‌شوند می‌توانید سریع‌تر این الگوی رفتاری را بشکنید و به زندگی متعادلی دست یابید.

در بسیاری مواقع، اهمال‌کاری از سوء مدیریت زمان آب می‌خورد بنابراین یادگیری چگونگی مدیریت زمان می‌تواند نقطه‌ی مناسبی برای شروع مقابله با آن باشد.

لوکیوس سِنِکا «Lucius Annaeus Seneca»، یکی از فیلسوفان رواقی اهل رم، کتابی به نام در باب کوتاهی عمر نوشته است که در آن درباره اهمیت زمان و همچنین راه‌هایی برای بهتر مدیریت کردن آن بیان کرده، در ادامه به برخی از این نکات می‌پردازیم.

۱-زمان ثروتی ارزشمند است.

احتمالا بارها شنیده‌ باشید که وقت، طلا است. اما آیا واقعا با زمان مانند پول رفتار می‌کنید؟ تعریف رواقیون از ثروت نه تنها پول بلکه سلامتی، آرامش و آزادی هم شامل می‌شود. بنابر توصیه سنکا، بهتر است انسان به دنبال ثروت‌مند شدن باشد نه صرفا پولدار شدن. زمان‌ هم یکی از ثروت‌های با ارزشی است که غیرقابل برگشت و محدود می‌باشد.

اکثر مردم با دقت فراوان میزان دخل و خرج خود را ارزیابی می‌کنند و مراقب هستند آن را بیهوده هدر ندهند اما چقدر با زمان این چنین برخورد می‌کنید؟ اگر کسی را ببینید که در حال آتش زدن پول خود است (به جز قماربازها) چه واکنشی نشان می‌دهید؟ با خود می‌گویید: «حتما دیوونه شده».

هدر دادن زمان حتی از آتش زدن پول هم بدتر است زیرا جبران ناپذیر می‌باشد و نمی‌دانید چقدر از آن باقی مانده، زمانی که از دست رفت دیگر برنخواهد گشت. شاید اگر به خاطر داشته باشید که زمان نامتناهی نیست و تا ابد زنده نخواهید بود، دست از اهمال کاری بکشید و بهتر زمان را مدیریت کنید.

۲-سرمایه گذاری بر اهداف و آرزوها

سنکا توصیه میکند زمان خود را صرف رسیدن به آرزوها و اهداف کنید. همه افراد رویاهایی دارند که می‌خواهند به آنها دست یابند اما آرزوی تمام آدم‌ها برآورده می‌شود؟ جدای از بسیاری از متغیرهای دخیل در راه رسیدن به آمال و آرزوها چقدر از زمانی که دارید را صرف دست‌یابی به آنها میکنید؟

اگر وقت خود را به انجام کارهایی گذراندید که در مسیر تحقق رویای شما نبودند، به آن چیزی که می‌خواهید نمی‌رسید و در نهایت شغلی خواهید داشت که آن را دوست ندارید. از نظر سنکا بهترین سرمایه گذاری این است که از زمان برای ساختن زندگی مورد علاقه خود استفاده کنید و از توجیه‌هایی مانند نداشتن وقت کافی، دست بردارید.

هرگاه اهمال کاری به سراغ شما آمد به خاطر داشته باشید که لذت‌های بلند مدت مانند رسیدن به شغل مورد علاقه را قربانی لذت‌های کوتاه‌ مدت نکنید. رسیدن به زندگی متعادل کاری سخت اما امکان پذیر است.

۳-به گذشته نیم نگاهی اندازید

اکثر کسانی که مهارت مدیریت زمان را آموزش می‌دهند توصیه می‌کنند که بر روی زمان حال تمرکز کنید و برای آینده برنامه ریزی داشته باشید. اما سنکا رویکرد دیگری در این زمینه اتخاذ کرده است و توصیه می‌کند به گذشته خود نیز نگاهی بی‌اندازید

سنکا:« زندگی برای کسانی کوتاه و پراضطرار است که گذشته را فراموش می‌کنند، از زمان حال غافل می‌شوند و از آینده می‌ترسند.»

از دیدگاه او، با به خاطر آوردن گذشته می‌توان از آن درس‌هایی گرفت تا زمان حال را بهتر سپری کرد و برای آینده نیز برنامه ریزی مناسب‌تری انجام داد. بنابراین درس گرفتن از گذشته، شما را برای زندگی بهتر راهنمایی می‌کند.

 

مدیریت زمان، برای مقابله با اهمال کاری لازم است و یادگیری این مهارت مطمئنا تاثیر شایانی بر زندگی شما خواهد داشت. این نکته را به خاطر داشته باشید که اهمال کاری تنبلی نیست، بلکه واکنش عادی مغز نسبت به یک موقعیت استرس‌زا می‌باشد، به عبارت دیگر وقتی شما در معرض انجام کاری که بسیار برای آن استرس دارید، قرار می‌گیرید مغز برای آرام کردن اضطراب به سمت فرار یا دوری از آن کار، کشیده می‌شود.

بسیاری از اهمال گران به دلیل شرم ناشی از به تعویق انداختن کارها خود را به تنبلی متهم می‌کنند. زمانی که دست از سرزنش خود بردارید می‌توانید چرخه‌ی این عادت را بشکنید و به زندگی متعادل‌تری دست پیدا کنید. برای مقابله با اهمال کاری می‌توانید از کمک متخصصین کلینیک روانشناسی چمان بهره مند شوید.