سندروم آسپرگر چیست؟
سندروم آسپرگر یک نوع از اختلالات اوتیسم است. سندروم آسپرگر قبلاً یعنی تا سال ۲۰۱۳ به صورت اختلالی مجزا در DSM طبقه بندی میشد. که از آن زمان تمام انواع اختلال اوتیسم در یک زیر مجموعه قرار گرفتند و بر آنها نام «اختلالات طیف اوتیسم» نهاده شد.
افراد مبتلا به سندروم آسپرگر ممکن است هوش بسیار سرشار و مهارتهای گفتاری بالاتر از حد میانگین داشته باشند.
سندروم آسپرگر یکی از انواع اختلالات اوتیسم با عملکرد بالا به شمار میرود.
نشانههای سندروم آسپرگر در بزرگسالان چیست؟
بیشتر بزرگسالانی که به سندروم آسپرگر مبتلا هستند، تاخیر یا مشکلات کمی در تواناییهای گفتاری و شناختیشان دارند. در واقع، امکان دارد حتی هوششان بالاتر از میانگین جامعه باشد.
با این وجود، این اشخاص نشانههای دیگری از سندروم آسپرگر را تجربه میکنند که تاثیر قابل ملاحظهای بر زندگی روزمرهشان میگذارد. هیچ ۲ نفری نیستند که سندروم آسپرگر را به یک شکل تجربه کنند.
شاید تنها برخی از نشانههای زیر را داشته باشید یا آنها را در زمانهای متفاوتی تجربه کنند.
نشانههای سندروم آسپرگر در بزرگسالان به سه مجموعه تقسیم میشوند:
۱. نشانههای احساسی و رفتاری
رفتارهای تکراری. انجام یک رفتار خاص در دفعات مکرر یکی از نشانههای رایج است. به عنوان مثال، انجام کاری هر روز صبح قبل از سرکار رفتن، چرخاندن چیزی به دفعات مشخص، یا باز کردن در به شیوهای خاص. تنها به دلیل اینکه این نشانهها در شما وجود دارد، به سندروم آسپرگر مبتلا نیستید؛ اختلالات دیگری هم میتوانند همچین نشانهای در شما به وجود آورند.
ناتوانی در درک مسائل عاطفی دیگران. مبتلایان سندروم آسپرگر زمانی که پای تفسیر و توضیح مسائل احساسی یا اجتماعی (مانند سوگواری یا درماندگی و ناکامی) به میان میآید، با مشکلاتی مواجه میشوند.
تمرکز بر اول شخص. افراد دارای سندروم آسپرگر مشکلاتی در دیدن جهان از زاویه دید سایرین دارند. اگر به این سندروم مبتلا باشید احتمالاً واکنش همدلی یا نگرانی نسبت به اتفاقات، کلمات، یا رفتارها برایتان دشوار است.
طغیانهای احساسی اغراق آمیز. همیشه به طور عمد نه، اما خیلی از این اشخاص در زمینه کنار آمدن با موقعیتهای عاطفی مانند احساس ناکامی و درماندگی، یا تغییراتی در روند کارها مشکلاتی دارند. که این اتفاقات ممکن است منجر به طغیانهای احساسی ناگهانی در آنها شود.
حتما بخوانید : مهارت کنترل احساسات: چگونه احساساتی نباشیم؟
پاسخهای ناهنجار به محرکهای حسی. این پاسخهای ناهنجار میتوانند بیش از حد حساس بودن یا حساسیت خیلی کم داشتن نسبت به محرکها باشد. برای مثال، به شدت شی یا شخصی را لمس کردن، بودن در تاریکی را ترجیح دادن، یا از قصد اشیاء را بوییدن.
۲. نشانههایی در ارتباط برقرار کردن
مشکلاتی در روابط اجتماعی. مبتلایان به سندروم آسپرگر مشکلاتی در تعاملات اجتماعی دارند. ممکن است نتوانند مکالمات کوتاه با دیگران داشته باشند.
مشکلات کلامی. برای اشخاص دارای سندروم آسپرگر عجیب نیست که مانند ربات حرف بزنند یا سخنان تکراری بگویند. اغلب تنظیم میزان بلندی صدایشان در محیطهای مختلف برای آن ها کاری دشوار است. به عنوان مثال، شاید صدایشان را در مسجد (کلیسا) یا کتابخانه پایین نیاورند.
مهارتهای گفتاری استثنائی. این افراد مهارت گفتاریشان از متوسط تا بسیار قوی است. آنها اغلب در زمینههای مورد علاقهشان مهارتهای گفتاری خاص و فوقالعادهای دارند.
ضعف در مهارتهای غیر کلامی. مبتلایان آسپرگر، متوجه علائم غیرکلامی در دیگران نمیشوند؛ علائمی مثل حرکات دست، حالات چهره، یا زبان بدن.
برقرار نکردن ارتباط چشمی. زمانی که با دیگران صحبت میکنند امکان دارد ارتباط چشمی برقرار نکنند.
حتما بخوانید : چند تکنیک ساده برای تقویت مهارت گوش دادن
۳. سایر نشانهها
مشکلات حرکتی. این موضوع در بزرگسالان مبتلا به سندروم آسپرگر رایج است. مشکلات حرکتی آنها شامل، انجام کارهایی مثل نشستن یا راه رفتن به شکل صحیح است. مهارتهای حرکتی ظریف مانند بستن بند کفش یا باز کردن پاکت نامه هم تحت تاثیر قرار میگیرند.
حتما بخوانید : اختلال تیک: علل، علائم ، درمان و انواع
وسواس فکری. برای مبتلایان سندروم آسپرگر داشتن تمرکز بیش از حد بر موضوعی مشخص رایج است. فرد مبتلا احتمالاً درک عمیق و دایره لغات وسیعی مرتبط با آن موضوع مشخص دارند. همچنین ممکن است هنگام گفتگو با دیگران بر صحبت کردن در این رابطه اصرار ورزند.
نشانههای مثبت سندروم آسپرگر
مبتلایان به سندروم آسپرگر همچنین ممکن است نشانههایی که مفید و کارآمد باشند هم تجربه کنند.
به عنوان مثال، همان طور که پیشتر ذکر کردیم، این اشخاص توانایی قابل توجهی در تمرکز کردن بر موضوع خاصی دارند. احتمال دارد آنها بتوانند بر یک مشکل یا مسئله برای مدت طولانیای تمرکز کنند، خصوصاً اگر به آن علاقه مند باشند.
به این ترتیب، توجه مبتلایان به سندروم آسپرگر به جزئیات آنها را تبدیل میکند به افرادی بسیار موفق در حل مسائل مختلف.
علت سندروم آسپرگر چیست؟
تغییراتی در مغز مسئول ایجاد اکثر نشانههای سندروم آسپرگر است. با این وجود، هنوز پزشکان نتوانستهاند تشخیص دهند دقیقاً چه چیزی این تغییرات را در مغز ایجاد میکند.
عوامل ژنتیکی و در معرض سموم محیطی قرار گرفتن، مانند مواد شیمیایی یا ویروسها، عواملی هستند که در توسعه سندروم آسپرگر نقشی داشتهاند. ابتلاء سندروم آسپرگر در پسران بیش از دختران است.
حتما بخوانید : هوش هیجانی کودک و روشهای افزایش آن
سندروم آسپرگر در کودکان
اغلب مبتلایان این سندروم نشانههایشان از دوران کودکی آغاز میشود. این کودکان نمیتوانند ارتباط چشمی برقرار کنند. احتمالاً کودک را در موقعیتهای اجتماعی خجول و غیرطبیعی مییابید، وقتی شخصی با کودک صحبت میکند نمیدانند چه بگویند یا چطور پاسخ بدهند. مهارت اجتماعی کودکان آسپرگر ضعیف است.
علائم ارتباطی که برای دیگر دوستانشان واضح است را تشخیص نمیدهند، مانند زبان بدن یا حالات چهره. برای مثال کودکان مبتلا به سندروم آسپرگر نمی توانند تشخیص دهند کسی که اخم کرده و دست به سینه است در واقع عصبانی است.
حتما بخوانید : درمان وسواس در کودکان
نشانههای دیگر، احساسات خیلی کمی بروز میدهند. ممکن است زمانی که خوشحالاند لبخند نزنند یا به جکها نخندند. یا به شکل یکنواخت صحبت کند مانند ربات.
کودکان مبتلا به سندروم آسپرگر از تغییر بدشان میآید. مثلاً، هر روز برای صبحانه غذای مشخصی میخورند یا به هیچ وجه نمیخواهند تغییری در برنامهی کلاسی مدرسهشان به وجود آید.
سندروم آسپرگر چگونه درمان میشود؟
درمانی قطعی برای سندروم آسپرگر وجود ندارد. با این حال، گزینههای درمانی زیر میتوانند به بزرگسالان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم در کنار آمدن با نشانههایشان کمک کنند.
رویکرد شناختی-رفتاری (CBT ). تراپیست در این رویکرد به شما در کنار آمدن با برخی تاثیرات عاطفی اوتیسم مانند انزواطلبی اجتماعی و اضطراب کمک میکند. همچنین میتوانند به شما در یادگیری مهارتهای اجتماعی جدید کمک کنند تا بدین شکل تعامل با دیگران برایتان راحتتر شود.
گفتار درمانی. روانشناس میتواند با شما کار کند تا یاد بگیرید چگونه صدایتان را کنترل و تنظیم کنید.
صحبت با مشاوران شغلی. اکثر بزرگسالان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم شاغلاند. با این وجود، برخی از آنها ممکن است در کارشان به مشکلاتی بر بخورند.
یک مشاور شغلی میتواند به شما کمک کند راه حلی برای مشکلی که در کارتان است بیابید تا بتوانید به شغلتان با موفقیت هرچه تمامتر ادامه دهید.
حتما بخوانید : استرس در محیط کار
دارو درمانی. در بزرگسالان، برای درمان نشانههایی چون اضطراب و بیش فعالی دارو تجویز میشود. این داروها شامل محرکها، داروهای ضد روان پریشی ، و مهارکنندههای بازجذب سروتونین SSRIs میباشند.
کلینیک چمان با روانشناسان مجرب میتواند در درمان سندروم آسپرگر و یا اختلالات طیف اوتیسم همراه شما و عزیزانتان باشد.