رواندرمانی فرآیند ظریف و حساسی است و رابطه مراجع و درمانگر جزء کلیدی این فرآیند به حساب میآید. برای اینکه درمان موفقیت آمیز باشد، لازم است پایه‌های اعتماد در این رابطه محکم و قوی بوده و مراجع احساس راحتی و امنیت داشته باشد.
اکثر رواندرمانگران متخصصانی هستند که عمیقا به بهزیستی درمانجو اهمیت می‌دهند و برای بنا کردن رابطه یاورانه تلاش می‌کنند. اما همان طور که در حرفه‌های دیگر نیز وجود دارد، گروهی هم هستند که ممکن است درمان حرفه‌ای و موثری ارائه ندهند.
ما در این مقاله قصد داریم درباره زنگ خطرهایی صحبت کنیم که اگر در رابطه با درمانگری دیدید، بی‌تفاوت از کنارشان نگذرید. نشانه‌هایی که باعث می‌شوند روند درمان آسیب زننده یا حداقل بی‌اثر باشد.
زنگ خطر اول:
تجاوز به حریم مراجع
هرگونه لمس بدون توافق با مراجع، تجاوز به حریم محسوب میشود و مراجع فورا باید جلسه را ترک کند.
شکل دیگر تجاوز به حریم مراجع، پرسیدن سوالات بیش از حد درباره یک موضوع نامرتبط است. مثلا اگر مراجع برای مشکل ترس از ارتفاع به درمانگر مراجعه کند و درمانگر از او مکررا درباره رابطه جنسی‌اش سوال کند، به حریم مراجع تجاوز کرده است.
همچنین اگر درمانگر درباره محل زندگی مراجع سوالات خاصی بپرسد یا بخواهد خارج از فضای درمان با بیمار برخورد داشته باشه، تجاوز به حریم و عبور از مرزهای اخلاق حرفه‌ای به حساب میآید.
زنگ خطر دوم:
نقض رازداری
رازداری جزء جدایی ناپذیر رواندرمانی است. درمانگر باید اطلاعات مراجع را محرمانه نگه دارد مگر اینکه اجازه به اشتراک گذاشتن آن، با شخص دیگر را از مراجع گرفته باشد.
اگر درمانگری بدون رضایت‌تان، اطلاعاتی را درباره شما با دیگر اعضای خانواده به اشتراک می‌گذارد، یا اگر اطلاعاتی دقیق از مراجع دیگری را با شما به اشتراک می‌گذارد، احتمالا وقت آن رسیده که درمانگر دیگری پیدا کنید.
لازم به ذکر است اگر درمانگرتان مرتبط با مشکل شما از یک مراجع به صورت ناشناس مثالی بزند اشکالی ندارد.
چیزی که نقض رازداری به حساب میآید دادن اطلاعات دقیق یعنی: ذکر نام مراجع، زمان رفت و آمد یا شغل او، به همراه اطلاعات شخصی دیگری مثل اطلاعات درباره رابطه عاطفی و جنسی، یا مشکل سلامت روان آن فرد است.
زنگ خطر سوم:
نداشتن مجوز
همه روانشناسان و مشاورینی که کار درمانگری یا انواع مشاوره مانند مشاوره فردی انجام می‌دهند باید تحصیلات تخصصی مرتبط در حوزه سلامت روان، و همچنین تجارب کارورزی تحت سرپرستی اساتید را در مراکز آموزشی مورد تایید دارا باشند و بعد از طی کردن مراحل قبل بتوانند برای گرفتن مجوز درمانگری اقدام کنند.
اخذ مجوز در ایران از طریق یک سازمان صورت نمی‌گیرد. یکی از آنها سازمان بهزیستی، به عنوان نهاد دولتی ناظر بر فعالیت مراکز خدمات روانشناختی، مددکاری، ترک اعتیاد، مراکز توانبخشی و غیره است.
دیگری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، که متولی تایید افراد برای انجام فعالیت‌های تخصصی حوزه سلامت روان محسوب میشود.
برای نمونه در تصویر زیرتمام مجوزهای کلینیک روانشناسی چمان نوین را ملاحظه میکنید:
البته مثل هر حوزه دیگری، متاسفانه در ایران همچنان موازی کاری بین حتی سازمان‌های دیگری هم وجود دارد؛ برای مثال سازمان ملی جوانان یا قوه قضاییه هم در مواردی اقدام به صدور مجوز کرده است.
سردرگمی‌های موجود باعث شده که مردم برای اطمینان پیدا کردن از تجارب تخصصی رواندرمانگران، نتوانند با خیال آسوده به مجوزها اتکا کنند. همچنین عدم نظارت دقیق و تعدد متولیان، فضا را برای سوءاستفاده افرادی که بدون مجوز و تخصص فقط به مدد کمی اطلاعات، خود را روانشناس و یا مشاور میدانند، بسیار فراهم کرده است.
در حالت معمول و در کشورهای توسعه یافته، مجوز است که تایید میکند این شخص چه درجات قابل قبولی از آموزش، تجربه و اخلاق حرفه‌ای را داراست.
بسیاری از مشکلات روانشناختی با رواندرمانی و دارودرمانی قابل حله.
برای رزرو وقت روانشناسی بالینی با ما تماس بگیرید:
88652505 | 88652502 | 021
فرد توسط نهاد نظارتی ارزیابی شده و صلاحیت برگزاری جلسات مشاوره و رواندرمانگری او تایید شده است. بعضا اینکه فرد کارآموز یک کلینیک باشد و تحت نظر سرپرست یا همان سوپروایزر کار کند در مراکز آموزشی و دانشگاهی هم مورد قبول است.
دروغ گفتن درباره داشتن مجوز یا درمان کردن بدون مجوز یک زنگ خطر واضح است. قانون روشن این است که مجوز حتما باید در جایی که به راحتی قابل دیدن باشد نصب شود که همه افراد بتوانند به راحتی آن را مطالعه کنند.
اگر شما از خدمات آنلاین استفاده میکنید حق دارید که قبلا از شروع جلسات درخواست دیدن مجوز را داشته باشید.
زنگ خطر چهارم:
خودافشایی بیش از حد
خودافشایی به طور کلی یعنی اطلاعات شخصی خود را با کسی به اشتراک گذاشتن. در این مقاله منظورمان زمانی است که یک درمانگر بیش از اندازه اطلاعات شخصی خودش را با مراجع به اشتراک بگذارد.
دیدگاه‌ها و نظریه‌های مربوط به خودافشایی، تا به امروز تکامل زیادی پیدا کرده. به صورتی که امروزه بسیاری از درمانگران بر این باوراند که به اشتراک گذاشتن بعضی از جزئیات زندگی شخصی، می‌تواند به تقویت رابطه مراجع و درمانگر کمک کند.
اما اگر این خودافشایی بیش از حد اتفاق بیوفتد مشکل ساز میشود. یعنی اگر جلسه درمان حول محور درمانگر متمرکز شود یا افشای این اطلاعات شخصی باعث معذب شدن و ناراحتی مراجع شود، خودافشایی بیش از اندازه بوده است.
درواقع خودافشایی یک ابزار است که باید از آن با دقت و به نفع مراجع استفاده شود.
زنگ خطر پنجم:
نداشتن دانش و مهارت مناسب
بسیاری از رواندرمانگران تجربه کار با روش‌های درمانی متعددی را دارند. اما بعضی از آنها ممکن است توانایی درمان مشکل شما را نداشته باشند. شاید تجربه‌اش را ندارند، شاید هم برای انجام این کار آموزش ندیده‌اند. ممکن است یک درمانگر دانشی عمومی داشته باشد اما شما مشکلی تخصصی داشته باشید. یا برعکس، او مهارت و دانش در حیطه خاصی داشته باشد و مشکل شما مرتبط با تخصص او نباشد.
سوال مهمی که پیش میآید این است که از کجا می‌توانیم بفهمیم؟
به عنوان مثال ممکن است سوالات درست، به جا و کمک کننده‌ای از شما نپرسند؛ شما پیشرفتی در حل مشکل یا بهبود احوالات‌تان نبینید و گاها احساس کنید دچار سوء تفاهم شدید.
اگر این نشانه‌ها را دیدید و چنین شرایطی را تجربه کردید، به سراغ درمانگری بروید که در زمینه مشکل شما دانش و مهارت دارد و می‌تواند در بهبود شرایط به شما کمک کند.
زنگ خطر ششم:
دادن قول‌های نادرست یا خاص
درمانگر شما باید بتواند نحوه درمان‌تان را به شما توضیح بدهد و یک چهارچوب زمانی حدودی نیز تعیین کند. مثلا بگوید که می‌خواهد به روش درمان شناختی رفتاری یا CBT درمان را انجام بدهد و با توجه به مشکل و شرایط شما، مدت زمان درمان حدودا N تعداد جلسه خواهد بود؛ اما همچنان بستگی به روند درمان و عملکرد خود شما دارد.
درمانگر نمیتواند به شما قول یا تضمینی بدهد که مثلا در ١٠ جلسه شما درمان میشوید و تمام.
آدم‌ها با هم متفاوت‌اند و بسته به شرایط، ممکن است واکنش‌ها یا عملکردهای متفاوت داشته باشند، به خصوص در مسیر روان درمانی؛ پس نمی‌توان یک نسخه برای همه مراجعین پیچید، یا از ابتدا تضمین چیزی را داد. اینکار مطابق با اخلاق حرفه‌ای نیست.
زنگ خطر هفتم:
قضاوت‌های ناعادلانه
یک درمانگر خوب، لازم است مکررا از شما سوالاتی بپرسد تا بتواند منظور شما، دیدگاهتان، تجربه‌تان، احساس و نیازتان را وضوح دهد و درک کند.
حالا اگر درمانگری با صراحت، شما و انتخاب‌های شما را قضاوت کند یا حرفی بزند و رفتاری داشته باشد که شما احساس خجالت و شرمندگی کنید، یک زنگ خطر به شمار میرود.
زنگ خطر هشتم:
ارتباط ناکارآمد
اینجا منظور این نیست که بین شما و درمانگرتان، گاها سوءتفاهم‌هایی پیش بیاید یا لازم باشد درباره مفهوم و منظور حرف‌تان بیشتر توضیح بدهید. بلکه منظور ما الگوهایی از مهارت ارتباطی ناکارآمد است.
برای مثال درمانگری که فقط از اصطلاحات تخصصی و پیچیده استفاده میکند، و مراجع نمیتواند منظوراش را متوجه بشود. یا درمانگری که نمیتواند مشکل مراجع را آن هم بعد از جلسات متعدد تشخیص دهد. حتی نمیتواند درک کند او از چه مشکلی حرف میزند و چه شرایطی دارد. درصورتی که خانواده و دوستان آن فرد برایشان واضح و قابل درک است.
اگر شما بعد از تعداد زیادی جلسه مشاوره و رواندرمانی احساس خستگی و کلافگی کردید، انگار که یک مسیر تکراری را چند بار رفته‌اید اما نتیجه‌ای نگرفتید، این یک زنگ خطر به حساب میآید که نشان می‌دهد رابطه شما با درمانگرتان ناکارآمد است.
شما می‌توانید این موضوع را با درمانگر خود مطرح کنید؛ اگر مشکل حل نشد یا حداقل پیشرفتی حاصل نشد، وقت آن رسیده که به سراغ درمانگر جدید بروید.
در انتها امیدواریم این مقاله دید روشنی از اتفاقاتی که در اتاق درمان نباید روی دهد به شما داده باشد.
کلینیک روانشناسی چمان با نظارت همیشگی و دقیق بر کار متخصصین و روانشناسان خود تمام تلاش خود را میکند که مشکلات احتمالی در رابطۀ درمانگران و مراجعین (بیماران) به حداقل خود برسد و مراجعین با رضایت حداکثری، فرآیند درمان را پیش ببرند.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:
عالی بود💜✌️