دلایل دروغ نوجوانان چیست؟
چرا تمایل نوجوانان به دروغ گفتن از کودکان بیشتر است؟ از دلایل دروغ نوجوانان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کسب آزادی بیشتر
- فرار از مجازات بابت بدرفتاری
- انجام دادن کاری که از آن منع شده‌اند و ممنوع است
از نظر اکثر نوجوانان، دروغ گفتن آسان‌ترین راه برای قسر در رفتن و جان سالم به در بردن از خراب‌کاری هاست، یا انجام ماجراجویی‌هایی که ممنوعه‌اند. آنها تصور می‌کنند دروغ راحت‌ترین راه است در حالی که سرانجام بهای سنگینی می‌پردازند، خصوصاً نوجوانانی که غرق دروغ گویی شده‌اند به طوری که حس می‌کنند در دنیای بی‌صداقتی گیر افتاده‌اند، دنیایی که خودشان ساخته‌اند.
در ادامه به نحوه‌ی دروغ گویی نوجوانان و راهکارهایی برای والدین می‌پردازیم.
ابتدا این فیلم را حتماً تا انتها ببینید:
رفتارهای اشتباه که به بهانه تربیت انجام میدیم!
نویسندهی این مقاله و همکارانش در ۵ قاره تحقیقی روی دروغ گویی نوجوانان انجام دادهاند.
آنها دروغ در نوجوانان را به سه نوع تقسیم کردند:
- دروغ به وسیلهی طفره رفتن و اجتناب
- دروغ گفتن به واسطهی حذف محتوا
- رسماً دروغ گفتن
- فرزندشان کجا دارد میرود؟
- همراه چه کسی است؟
- عملکردشان در مدرسه چگونه است؟
چه چیزی دروغ است؟ دروغ کاری عمدی است. شما به طور عمد سعی در کنترل باورهای دیگران دارید تا به شکل خاصی فکر کنند. دانستن این نکته مهم است؛ دادن اطلاعات غلط در حالی که فکر میکنید درست است، دروغ به حساب نمی‌آید.
تقریباً همه‌ی نوجوانان گزارش کردند دروغ گفتهاند. نوجوانان شرکت کننده در این تحقیق ۱۰۰۰۰ نفر بودند.
بیش از ۹۵ درصد گزارش کردند حداقل درباره‌ی یکی از زمینه های مذکور دروغ گفته اند: مدرسه، انجام کارهای خانه، اینکه چه کسی همراهشان است، کجا رفته بودند، مواد مخدر یا از مشروبات الکلی استفاده کرده‌اند؟!
۱. دروغ به وسیلهی طفره رفتن و اجتناب
این استراتژی شامل دور نگهداشتن موضوع بحث از آن زمینهای است که شما نمیخواهید دربارهاش ازتان سوال بپرسند. نوجوانان مکالمه را از موضوعهای حساس دور می‌کنند تا حواس والدین پرت شده و سوالاتی که دوست ندارند جواب بدهند از آنها پرسیده نشود.
چیزی که این استراتژی را به دروغ گویی تبدیل کرده قصد و نیت پشت آن است. نوجوانان اغلب گزارش کرده‌اند در هدایت یک مکالمه بسیار هوشیار هستند. موقعیت زیر نمونهی واضحی از این نوع دروغ در نوجوانان است.
«نوجوان امتحانش را خراب کرده و والدین هم نگران درس و امتحانات او هستند. او شاد و خندان خانه آمده و درباره‌ی اتفاقی خندهدار که سر کلاس درس افتاده حرف می‌زند، مهمانی هفتهی بعد خانه مادر بزرگ را یادآور می‌شود، یک لیوان شیر میخورد، و به اتاقش میرود.»
۲. دروغ گفتن به وسیلۀ حذف محتوا
این نوع از دروغ گویی نوجوانان، موثرترین و رایج‌ترین نوع است که شامل دادن تنها برخی از اطلاعات و نگفتن نکات کلیدی و مهم به والدین است، دقیقا همان نکاتی که والدین می‌خواهند بدانند.
پسر خانواده از مدرسه که می‌آید به برادر بزرگترش می‌گوید امتحان امروزش را مشروط شده، برادر بزرگتر عصبانی و ناراحت می‌شود اما پسرک که در دلش شادمان است نفس راحتی می‌کشد چون همه‌ی درس هایش را افتاده اما با گفتن تنها یکی از آنها، حواس برادر پرت شده و از سایر امتحانات دیگر نپرسیده است.
دروغ با حذف موارد رایج‌ترین نوع دروغ گویی نوجوانان محسوب می‌شود.
موقعیت زیر را تصور کنید:
والدین از فرزندشان می‌پرسند چه کسانی در مهمانی حضور دارند؟
فرزند پاسخ می‌دهد: فرزاد، احمد، رضا، و بقیه بچه‌ها. قراره فوتبال بازی کنیم.
یک موقعیت کاملاً مبرا از هرگونه گناه؛ به جز اینکه، عبارت «بقیه بچه‌ها» شامل آن دسته از دوستانی است که والدین مشخص کرده‌اند از آنها خوششان نمی‌آید.
اگر والدین می‌دانستند آن اشخاص خاص در مهمانی حضور دارند ممکن بود بابت اجازه دادن به فرزندشان بیشتر تامل کنند.
والدین: آیا والدین فرزاد هم هستند؟
فرزند: بله البته که هستند، اما والدین فرزاد برنامه دارند، حدود ساعت ۹ برای شام بیرون می‌روند و تا فردا هم برنمی‌گردند. فرزندان معمولاً این قسمت کوچک را ذکر نمی‌کنند.
دروغ گفتن از طریق حذف محتوا موثرترین نوع فریب دادن است. در واقع یک افشاگری جزئی، والدین را نرم کرده و اعتماد آنها را جلب می‌کند به گونه‌ای که حتی احساس صمیمیت بهشان دست می‌دهد.
چون فریب‌کاری و دروغ گویی نوجوانان، آشکار نیست (در حقیقت هیچ اطلاعات غلطی داده نشده) بنابراین زمانی که والدین متوجه دروغ می‌شوند، عواقب منفی کمتری به رابطه‌ی والد-فرزندی شان وارد می‌شود.
این فیلم را حتماً ببینید:
بهترین زمان برای ابراز محبت به نوجوان چه وقته؟
۳. رسماً دروغ گفتن
همه باور دارند که این مدل از دروغ گفتن نوجوانان، رسماً دروغ به حساب می‌آید. نشان دادن موقعیت‌هایی به عنوان حقیقت که در واقع حقیقت ندارند.
برای مثال نوجوان می‌گوید: من تکالیف مدرسه‌ام را تمام کردم (در حالی دستش هم به آنها نخورده). این نوع از دروغ گویی کمتر استفاده می‌شود اما شدیدترین آسیب‌ها را بر رابطه دارد، اعتماد را تضعیف کرده، همچنین نوجوان و والدین را وارد چرخه‌ی تعاملات منفی می‌کند.
راهکارهایی برای والدین در برابر دروغ گویی نوجوانان
1. بدترین عواقب دروغ گویی را توضیح دهید تا نوجوان متوجه شود عدم صداقت چه ریسک‌هایی دارد، و اینکه شخص دروغ گو چگونه سرانجام بیشترین لطمه را به خودش می‌زند.
2. اظهار کنید مورد دروغ گویی واقع شدن چه حسی دارد تا نوجوان اثرات عاطفی و احساسی دروغ شنیدن را بفهمد.
3. وظایفی سمبولیک برای جبران کاری که کرده‌اند به نوجوان محول کنید، وظیفه‌‌ای که آنها در حالت عادی انجام نمی‌دهند.
4. اصرار کنید تا مکالمه‌ای درباره‌ی دروغ گویی داشته باشید. چرا همچین رفتاری رخ داد، نوجوان چگونه می‌توانست جور دیگری انتخاب کند تا دروغ گویی رخ ندهد، و چه کارهایی قرار است انجام دهد تا در آینده دیگر دروغ نگوید.
به خاطر داشته باشید، شما نمی‌توانید کاری کنید که نوجوانان از انتخاب رفتار دروغ گویی دست بردارند و آن را متوقف کنند، اما می‌توانید با دورغ گویی به عنوان مسئله‌ای که لازم است متوقف شود برخورد کنید.
اگر در این زمینه با نوجوان‌تان مشکلاتی دارید، کلینیک چمان با روانشناسان متخصص به شما در مسیر بازگشت دوباره‌ی اعتماد به رابطه‌تان کمک خواهند کرد.
