ازدواج سفید چیست؟

این روزها ازدواج سفید بر خلاف اسمش روزگار سیاهی در ایران پیدا کرده است. واژه سفید در این ترکیب نباید شما را به یاد لباس سفید عروس بیاندازد زیرا این نوع ازدواج عروس و دامادی ندارد. اگر به عنوان یک جوان ایرانی در این آب و خاک زندگی می‌کنید احتمالا در چند سال اخیر نام ازدواج سفید را بسیار شنیده‌اید اما به عنوان پدیده‌ای منفی و مخرب!

آیا واقعا این انتخاب به همین اندازه محکوم به شکست است؟

در بسیاری از موارد فضای ملتهبی که در جامعه حول محور یک پدیده شکل می‌گیرد موجب می‌شود که خشک و تر با هم بسوزند و ما نتوانیم به تصویر درستی از آنچه که در حال رخ دادن است و عواقب مثبت و منفی آن برسیم.

بر همین اساس در این محتوا از مجله روانشناختی چمان می‌خواهیم در خصوص پدیده‌ای به نام ازدواج سفید صحبت کنیم که هنوز بسیاری از افراد هنگام شنیدن نام آن لب می‌گزند.

می‌خواهیم بدانیم ازدواج سفید چیست و از نظر روانشناختی چه مضرراتی به همراه دارد.

ازدواج سفید در ایران

این اولین باری نیست که در ایران برای توصیف روابط میان زن و مرد و توضیح کیفیت رابطه آن‌ها از رنگ‌ها استفاده می‌شود. پیش از این نیز ایرانیان نام “ازدواج سیاه ” را بر ازدواج‌های محکوم به شکست و آسیب‌زا گذاشته و واژه “ازدواج خاکستری” را برای زوج‌های مسن مطلقه که گاهی حتی هنوز با یکدیگر زندگی می‌کنند به کار می برند اما داستان ازدواج سفید از تمام این‌ها پر سر و صداتر بوده است.

اگرچه در ابتدا نام‌های دیگری مانند هم‌خانگی و هم‌باشی بر این شکل از رابطه یک زوج گذاشته شد اما پس از مدتی علی رغم مخالفت‌های بسیار ترکیب ازدواج سفید را برای توصیف آن‌ها به رسمیت شناختند.

گروه مخالف بر این باور بودند که نباید از واژه ازدواج برای چنین ارتباطی استفاده کرد اما موافقان تاکید داشتند که به کار بردن کلمه ازدواج به این معنا است که این زن و مرد یک زوج قابل قبول از نظر عاطفی هستند. هرچند گذر زمان ثابت کرد که این جنبه عاطفی مورد نظر آن‌ها نیز اعتبار چندانی ندارد.

حتما بخوانید : درمان افسردگی بعد از طلاق

ترکیب دو بخشی ازدواج سفید را تنها در دایره واژگان فرهنگ لغات فارسی خواهید یافت.

این نامی است که در ایران بر روی ازدواج‌هایی گذاشته می‌شود که غیر رسمی هستند و یک زن و مرد بدون ثبت قانونی و شرعی ازدواج خود با همدیگر زیر یک سقف و به عنوان زن و شوهر زندگی می‌کنند.

بنابراین اگر ازدواج را به دو دسته قانونی و غیر قانونی تقسیم کنیم ازدواج سفید را بر اساس قوانین کشور ایران می‌توان یک ازدواج غیر قانونی دانست به این معنا که چنین زن و مردی در هیچ کجا به طور قانونی به عنوان یک زن و شوهر شناخته نشده و قوانین و احکامی که در جمهوری اسلامی ایران در خصوص ازدواج، طلاق و حضانت فرزند وجود دارد شامل حال زوج‌هایی که در وضعیت ازدواج سفید هستند نمی‌شود.

 

 

در حقیقت می‌توان اینطور گفت که ازدواج سفید شکلی از پیمان زناشویی است که که اطلاعات قانونی مربوط به آن در هیچ کجا ثبت نشده و هیچ اعتباری در محضر قانون ندارد.

به نظر شما این عدم حمایت و غیر قانونی شناخته شدن مخرب نیست؟

خب پس چالش ماجرا از همین ابتدا شروع می‌شود.

سفید بودن ازدواج در ایران یعنی ازدواجی که نه‌ تنها قانون هیچ حمایتی از شما نمی‌کند بلکه فرآیند زندگی مشترک شما را به عنوان یک عمل خلاف شرع و غیرقانونی می‌شناسد و این اصلا چالش کوچکی نیست.

پرسش اینجاست که آیا این نوع ازدواج پدیده‌ای نوظهور است و در تمام نقاط جهان غیر قانونی محسوب می‌شود؟

این نوع ازدواج سال‌هاست که در جوامع غربی و حتی بسیاری از کشورهای آسیایی به عنوان یک ارتباط بر پایه توافق دو نفره پذیرفته شده و امروز شاهد تعداد بسیار زیادی از سلبریتی‌های خارجی هستیم که این شکل از ارتباط عاطفی را برای ادامه زندگی مشترک خود با یک زن یا مرد انتخاب نموده و به رسانه‌ها اعلام می‌کنند، اما در کشور ایران با توجه به فرهنگی که وابسته به دین اسلام و احکام شرعی آن است ازدواج سفید مشروع و پذیرفته شده نیست.

بحث حول محور ازدواج سفید در ایران از همان ابتدا نکوهیده بوده و مناقشه‌های بسیار بحث برانگیزی حول محور آن رخ داده است. تا کنون نیز جمع‌بندی مشخصی در خصوص این سبک زندگی در جامعه ایران صورت نگرفته است.

همچنان بخشی از جامعه که معمولا جوانان هستند از آن حمایت نموده و این را سبکی قابل قبول برای شروع زندگی مشترک خود می‌دانند در حالی که اکثر خانواده‌ها، نهادهای قانونی و مراجع مذهبی آن را نپذیرفته و به شدت با ازدواج سفید مقابله می‌کنند.

ما در این محتوا تصمیم نداریم که به بررسی ابعاد ازدواج سفید از نظر قانونی و مذهبی بپردازیم بلکه می‌خواهیم بدانیم در چنین شکلی از رابطه چه خطراتی می‌تواند زن یا مرد را از نظر مسائل روانشناختی تهدید کند.

ازدواج سفید می‌تواند چه تاثیر مخربی در سلامت روان هر یک از دو طرف داشته باشد؟

حتما بخوانید : چطور در ازدواج دوم موفق باشیم؟

معایب ازدواج سفید

ازدواج یک پیوند زناشویی است که باید از سه شکل مشروعیت پیروی کند.

برای اینکه یک ازدواج را پیوندی موفق و مناسب بدانیم باید بتوانیم آن را به ثبت قانونی، ثبت اجتماعی و ثبت عاطفی برسانیم

در غیر این صورت همیشه چالشی در میان خواهد بود.

ازدواج سفید در ایران نه تنها فاقد امتیاز ثبت قانونی است بلکه ثبت اجتماعی نیز ندارد.

به این معنا که شما معمولا نمی‌توانید فردی را به عنوان همسر خود به جامعه معرفی کنید در حالی که هنوز ازدواج شما به طور قانونی و رسمی به ثبت نرسیده است. جامعه این را از شما نخواهد پذیرفت و این عدم پذیرفته شدن می‌تواند فشار روانی شدیدی را به همراه داشته باشد.

در چنین ازدواجی اگرچه با یکدیگر و زیر یک سقف زندگی می‌کنید اما نمی‌توانید به راحتی در کنار هم در اجتماع و جمع‌های خانوادگی و دوستانه ظاهر شوید.

حال این پرسش ایجاد می‌شود که اگر ازدواج سفید فاقد ثبت و پذیرش اجتماعی است و به عنوان یک رفتار نابهنجار شناخته می‌شود پس چه تفاوتی با یک هم‌خانگی اشتباه دارد؟

در ابتدا بیشتر زوج‌‌هایی که این شکل از ازدواج را انتخاب می‌کنند بیان می‌دارند که ثبت عاطفی در میان آن‌ها اتفاق افتاده و متعهدانه به یکدیگر وفادار خواهند بود اما نتایج بررسی‌ها چیز دیگری را نشان می‌دهد. در اکثر موارد زن و مردی که وارد چنین ازدواجی شده‌اند پس از مدتی به دلیل نبود همین ثبات اجتماعی و قانونی و عدم وجود هیچ اهرم حمایت کننده‌ و نظارت کننده‌ای بر تداوم ازدواج به راحتی نسبت به یکدیگر دچار عدم تعهد شده و مسئولیت‌های خود را نادیده می‌گیرند.

یکی دیگر از آسیب‌های روانشناختی در این شکل از ازدواج نبود نظارت و حمایت اجتماعی از سوی خانواده‌ها است که می‌تواند سردرگمی و وابستگی آسیب‌زا را در زن یا مرد ایجاد کند.

در بسیاری از موارد دیده شده که زنان و مردانی به سمت ازدواج سفید می‌روند که ارتباط سالم یعنی دلبستگی همراه با احساس حمایت و آزادی از سوی خانواده خود دریافت نکرده و برای رهایی از این فشار به سمت هم‌خانگی بدون ازدواج کشیده می‌شوند.

حتما بخوانید : همسر مناسب چه کسی است؟

همچنین با توجه به شرایط اجتماعی که در ایران حاکم است غالبا زنان قربانی نهایی یک ازدواج سفید هستند.

واقعیت این است که وجود همین احساس تنهایی و دوست‌داشتنی نبودن در خانواده و تمایلات کنترل نشده جنسی باعث می‌شود که بسیاری از این زوج‌ها بدون پشت سر گذاشتن مراحل آشنایی و دریافت راهنمایی درست از مشاوران ازدواج و مشاوران خانواده به سرعت وارد زندگی زیر یک سقف مشترک شده و ارضای نیازهای جنسی را دنبال کنند.

حتما بخوانید : انتخاب همسر مناسب برای خانم ها

اما پس از آنکه آتش نیاز فروکش کرد معمولا خیلی زود اختلافات شروع شده و به این نتیجه می‌رسند که اهداف و ویژگی‌های شخصیتی مشترکی ندارند.

بنابراین اینطور می‌توان گفت که این شکل از ازدواج سفید که اکنون در حال گسترش است هیچ یک از سه شرط اساسی و مهم ثبت قانونی، ثبت اجتماعی و حتی ثبت عاطفی (در دراز مدت) را پشتیبانی نکرده و همین امر می‌تواند موجب شکست‌های پی در پی در روابط این چنینی و بروز مشکلات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی، احساس خشم و حتی حرکت به سمت خودآزاری یا دگرآزاری گردد.

به یاد داشته باشید که یکی از ارکان اصلی ازدواج موفق وجود امنیت روانی و عاطفی است.

ازدواج سفید به دلیل نداشتن پشتوانه اجتماعی و قانونی و کمرنگ‌ بودن حضور و نظارت خانواده‌ها نمی‌تواند این امنیت عاطفی را برای هر یک از دو طرف ایجاد کند و این یعنی رابطه‌ هر لحظه در خطر فروپاشی است.

ازدواج سفید درست مانند خانه‌ای خوش آب و رنگ است که بر روی یک گسل خطرناک ساخته شده باشد.