یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها و یا شاید بتوان گفت یکی از وحشت‌های والدین شیوه رویارویی با موضوعات جنسی کودک می‌باشد. در صورتی که اگر اطلاعات درست و دقیقی در این خصوص در اختیار والدین قرار گیرد مرحله رشد جنسی کودک نیز به راحتی و بدون بحران قابل گذار می‌باشد.
این همان چیزی است که روانشناسان حوزه کودک و نوجوان ان را با مفهوم تربیت جنسی کودک معرفی می‌کنند.
احتمالا به طور غالب این تصور وجود دارد که کودکان به شکل غریزی و طبیعی نسبت به وضعیت جنسی خود اگاه می‌شوند و هیچ نیازی به تربیت جنسی نیست اما شواهد حاکی از آن است که این مرحله در بسیاری از کودکان به آسانی یک فکر غریزی نبوده و دشواری‌هایی به همراه دارد.
یکی از اصلی‌ترین مشکلات، کنجکاوی شدید جنسی کودک و تلاش او برای کسب اگاهی در خصوص موضوعات جنسی و حتی روابط جنسی میان پدر و مادر می‌باشد.
درست در همین زمان است که والدین سردرگم شده و نسبت به این افکار و پرسش‌های کودک خود دچار ترس می‌شوند. بسیاری از آن‌ها از پاسخ طفره رفته یا سعی می‌کنند با پرخاش و تنبیه کودک را به اصطلاح شیر فهم کنند که مجاز به صحبت پیرامون مسائل جنسی نیست.
اگر شما هم به عنوان یک پدر یا مادر در آشوب چنین دلهره و دغدغه‌ای هستید، فکر می‌کنید که در چنین شرایطی چه باید کرد؟
آیا انکار، پرخاش و تنبیه می‌تواند آبی بر آتش کنجکاوی جنسی کودک باشد؟
در این محتوا از مجله روانشناختی چمان با موضوع تربیت جنسی کودک، به دنبال راه‌حلی برای سلامت بیرون امدن از همین آشوب هستیم. می‌خواهیم بدانیم تربیت جنسی کودک به چه معناست و چه ضرورتی دارد.
اگر والدین یا مراقب اصلی یک کودک کنجکاو هستید این محتوا برای شماست!
تربیت جنسی کودک
اگرچه نیاز جنسی و آگاهی از آنچه که در طی فرایند وابسته به اندام‌های جنسی اتفاق می‌افتد یک غریزه کاملا طبیعی است اما نمی‌توان ان را به روند رشد سن زمانی سپرد و تنها گذر زمان را حلال ابهامات حوزه جنسی کودک دانست.
این تفکر که اکنون به عنوان یک کودک نیازی به آگاهی و آموزش جنسی ندارد و خودش پس از بزرگ شدن همه چیز را خواهد فهمید می‌تواند تاثیر مخربی بر سلامت رشد جنسی کودک داشته باشد.
حوزه جنسی کودک درست مانند هر رفتار دیگری نیاز به آموزش و اگاهی دارد. به همین دلیل روانشناسان حوزه کودک و نوجوان ترکیب تربیت جنسی کودک را برای فرآیند اموزش کودک نسبت به اندام جنسی و آنچه که باید در مورد خود مراقبتی جنسی بداند به کار می‌برند.
برای کودکان مهم است که هنگام پرسش از والدین در خصوص مسائل جنسی پاسخ‌های قابل اعتماد و صادقانه دریافت کنند که به دور از پرخاشگری و توبیخ باشد.
ایجاد احساس گناه و شرمساری در کودک زمانی که تنها به دنبال پاسخ یک کنجکاوی ذهنی طبیعی است می‌تواند اثرات بسیار مخربی بر سلامت روان کودک در نوجوانی و بزرگسالی داشته باشد.
به یاد داشته باشید که: کیفیت مطلوب مکالمات اولیه و تربیت جنسی کودک می‌تواند این پیام را به فرزند خردسال شما منتقل کند که رابطه جنسی و تمایلات جنسی بخش‌های سالمی از زندگی هستند که نیاز به آگاهی و اموزش دارند.
برای مشاوره و رواندرمانی کودک خود، همراه شما هستیم.
با ما تماس بگیرید: 021 - 88652505 - 021 - 88652502
بناربراین باید در پاسخ به پرسش‌های پرتکرار و شاید به ظاهر بی‌انتهای کودک خود پاسخ‌هایی درست و امن ارائه کنید به شکلی که کودک احساس آرامش کرده و مطمئن باشد که حقیقت را از والدین خود شنیده است.
به یاد داشته باشید که زمان آغاز تربیت جنسی را کودک شما با پرسش‌ها و کنجکاوی‌های خود تعیین می‌کند.
برای مثال کودکانی که سن عقلی آن‌ها نسبت به سن زمانی‌شان بیشتر است معمولا زودتر وارد فرآیند تربیت جنسی می‌شوند. بنابراین هیچ‌گاه برای این نوع تربیت زود نیست.
اگر از ابتدا اطلاعات درست و صادقانه را با کودک خود در میان بگذارید در آینده با او کمتر به مشکل خواهید خورد و این می‌تواند گفتگوهای دوران نوجوانی را آسان‌تر کند. این مکالمات صلح‌آمیز و تربیت جنسی اولیه زمینه‌ای برای کودک شما ایجاد می‌کند تا در بزرگسالی انتخاب‌های سالم‌تری در حوزه روابط جنسی داشته باشد.
پیام اصلی و گام نخست برای والدینی که به دنبال تربیت جنسی کودک خود هستند این است که نسبت به این کنجکاوی و نیاز طبیعی فرزندان خود به پذیرش برسند یعنی زمانی که کودکان برای کسب اطلاعات بیشتر، صادقانه و آشکار از والدین خود پرس و جو می‌کنند نباید احساس ترس یا خجالت داشته باشند.
توجه داشته باشید که هیچ جایی برای نگرانی وجود ندارد زیرا هدف از تربیت جنسی کودک انتقال اطلاعات به طور کامل و یکباره به او نیست بلکه این فرآیند با در نظر داشتن محدودیت‌های سنی و خط قرمزهای تربیتی کودکان برنامه‌ریزی شده و اطلاعات را به فراخور سن و قدرت درک کودک در اختیار او قرار می‌دهد.
تربیت جنسی کودک فرآیندی بلند مدت است که تا رسیدن کودک به نوجوانی و بزرگسالی تکامل می‌یابد.
مراحل تربیت جنسی کودک
تربیت جنسی کودک با توجه به سن زمانی و سن عقلی کودکان می‌تواند تکنیک‌ها و سطوح متفاوتی داشته باشد. در برخی موارد حتی با توجه به جنسیت یعنی دختر یا پسر بودن فرزند شما نیز شکل و جزئیات آن متفاوت خواهد بود اما به طور کلی روانشناسان حوزه کودک و نوجوان سه مرحله اصلی را برای آغاز فرآیند تربیت جنسی کودک در نظر می‌گیرند:
مرحله اول: در پاسخ به پرسش‌های جنسی کودک خود ابتدا نظر او را جویا شوید و اطلاعات قبلی فرزند خود را واکاوی کنید
برای مثال در پاسخ به سوال او بگویید که خودش چه نظری در مورد چگونگی تولد یک نوزاد دارد یا اینکه چه چیزهایی در این مورد از دوستان و همسالانش شنیده است.
این واکاوی ذهن کودک به شما کمک می‌کند که سطح اطلاعات فرزند خود در خصوص موضوعات جنسی را تخمین بزنید و بدانید که چه اطلاعات غلط یا درستی در اختیار دارد.
مرحله دوم: در این مرحله باید اطلاعات نادرست کودک خود را اصلاح نموده و حقیقت را با رعایت محدودیت‌ها به شکلی که برای او قابل درک باشد بازگو کنید.
به عنوان مثال به او اطمینان دهید که هیچ نوزادی از آسمان نمی‌آید بلکه تمام نوزادها به مدت ۹ ماه در قسمتی از شکم مادر خود به نام رحم رشد می‌کنند و بعد با کمک یک پزشک از شکم مادر خود بیرون می‌آیند.
مرحله سوم: گفتگوی آغازشده در فرآیند تربیت جنسی را هدفمند پیش برده و برای رسیدن به اهداف آموزشی و تربیتی خود از آن استفاده کنید.
برای مثال پس از ارائه پاسخ صحیح به پرسش کودک به او بگویید که بعضی از مردم هیچ تمایلی به داشتن یک فرزند ندارند و این درست نیست که ما از فردی به جز والدین یا مربیان خود در مورد موضوعات جنسی آن‌ها و فرزند داشتن یا نداشتنشان پرس و جو کنیم یا به آن‌ها تاکید کنیم که فضاهای مجازی به دلیل اطلاعات نادرست منبع مناسبی برای رسیدن به پاسخ ابهامات آن‌ها نیست.
راهکارهایی برای تربیت جنسی کودک
پیش از هرچیز خوب است بدانیم که تربیت جنسی کودکان نیاز به آموزش و یادگیری دارد. اگرچه این نوع تربیت، بخش مهمی از مسئولیت والدین است اما این توقع به صورت پیش فرض وجود ندارد که تمام پدرها و مادرها با روش صحیح تربیت جنسی کودک آشنا هستند.
در بسیاری موارد والدین باید با دریافت کمک و آموزش صحیح از یک روانشناس حوزه کودک و نوجوان روش درست برخورد با پرسش‌های جنسی کودک را بیاموزند.
برای مشاوره و رواندرمانی کودک خود، همراه شما هستیم.
با ما تماس بگیرید: 021 - 88652505 - 021 - 88652502
بنابراین در صورتی که برای اجرای هر یک از تکنیک‌های تربیت جنسی کودک خود به مشکل برخورد کردید و یا این راهکارها نتوانستند پاسخگوی کودک شما باشند لازم است که با یک مشاور فعال در حوزه تربیت جنسی کودکان مشورت نمایید زیرا هر کودک ویژگی‌های شخصیتی و روانشناختی منحصر به فرد خود را دارد.
در بسیاری از موارد نمی‌توان یک نسخه برای همه‌ی کودکان پیچید.
علاوه بر این در مواردی که کودک در موضوعات جنسی و ارتباط با عضو تناسلی خود دچار مشکل باشد لازم است که به طور مستقیم جلساتی را با روانشناسان کودکان بگذراند. درست همانطور که برای یادگیری مفاهیم درسی و اجتماعی در کلاس‌های مهد کودک، مدرسه و … شرکت می‌کند.
برای تربیت جنسی کودک خود این نکات را به یاد داشته باشید:
مسائل را در سطح آگاهی یک کودک توضیح دهید
توجه داشته باشید که پاسخ شما علاوه بر درست بودن باید برای کودک‌تان قابل درک و شفاف باشد. برای مثال یک کودک شش ساله نیاز دارد بداند که جنین در درون اعضای بدن زن تشکیل می‌شود اما توضیحات طولانی در مورد تخمک‌گذاری را درک نخواهد کرد.
برای موضوعات پیچیده پاسخ‌هایی قاطع و شفاف اما مختصر ارائه دهید.
نام های صحیح اعضای بدن را به کودک خود بیاموزید
فرزند شما برای آنکه بتواند از خود مراقبت کند و در صورت نیاز مشکل را به والدین یا پزشک اطلاع دهد لازم است که اعضای بدن خود را بشناسد و نام آن ها را بداند به عنوان مثال آلت تناسلی، واژن، کیسه بیضه و …. این‌ها نام واقعی هستند که باید در پاسخ به پرسش‌های جنسی کودک از آن‌ها استفاده کنیم.
در مواقع لزوم بگویید نمی‌دانم
فرزند شما به دنبال یک پزشک متخصص یا یک روان‌درمانگر نیست. او تنها نیاز دارد بداند که همواره می‌تواند پرسش‌های جنسی خود را بدون احساس ترس و شرم با شما در میان بگذارد.
بنابراین اگر پاسخ قابل بیانی برای کنجکاوی کودک خود ندارید خیلی شفاف به او بگویید که شما نیز بی‌اطلاع هستید و شاید باید بیشتر تحقیق کنید. در چنین شرایطی با گفتن نمی‌دانم برای خود زمان بخرید و با یک روانشناس حوزه کودک مشورت کنید.
همه را پای میز گفتگو بیاورید
کودک نباید احساس کند که مجاز به بیان سوالات جنسی خود در حضور پدر یا مادر نیست. والدین باید هر دو به طور مشترک در تربیت جنسی کودک مداخله داشته باشند. اینگونه کودکان یاد می‌گیرند که صحبت در مورد تمایلات جنسی گناه نیست و در بزرگسالی در خود مراقبتی جنسی یا بیان نیازها قدرتمندتر خواهند بود.
کودکانی که تحت تربیت جنسی کامل و درست قرار گرفته باشند در بزرگسالی روابط صمیمی و امن را تجربه خواهند کرد و از بدن خود خجالت نمی‌کشند.
شما مکالمه را شروع کنید
همانطور که پیشتر اشاره کردیم همۀ کودکان مانند هم نیستند. برخی از آن‌ها اغلب به طور خودجوش وارد گفتگو شده و پرسش‌های جنسی خود را مطرح می‌کنند در حالی که برخی دیگر علی رغم ابهامات و علامت سوال‌های بسیار به دلایل مختلف سکوت کرده و پاسخ را از والدین خود جویا نمی‌شوند.
در صورتی که شما والدین چنین کودکانی هستید و احساس می‌کنید که زمان تربیت جنسی او فرارسیده خودتان پیش قدم شده و پس از مشورت با یک مشاور حوزه کودک ذهن فرزندتان را در خصوص مسائل جنسی و خودمراقبتی پرورش دهید.
برای مثال می‌توانید از او بپرسید در آخرین فیلم یا انیمیشنی که با هم تماشا کردید یک نوزاد به دنیا آمد آیا او می‌داند که تولد نوزاد چگونه اتفاق می‌افتد؟
خودتان را آماده کنید
این کاملا قابل درک است که گاهی صحبت در خصوص مسائل جنسی با کودکان برای والدین دشوار و همراه با احساس خجالت باشد.
این کاملا طبیعی بوده و تا حد زیادی عمومیت دارد اما لازم است بدانید که کودک ناآگاه شما به این تربیت جنسی نیاز داشته و بیش از هرکسی در جهان به شما یعنی پدر و مادرش اعتماد دارد.
سعی کنید گفتگو و آموزش را با موضوعاتی که با آن‌ها بیشتر احساس راحتی دارید آغاز کنید و مباحث سخت‌تر را در ارتباط با یک روانشناس حوزه کودک دنبال نمایید.
کلینیک روانشناسی چمان
فرزندپروری سالم و ارتقاء سلامت روان کودکان یکی از اهداف اصلی کلینیک چمان است که در جهت تحقق این هدف تیمی مجرب و حرفه‌ای از متخصصین حوزه روانشناسی کودک و نوجوان را گرد هم آورده تا با به کارگیری جدیدترین رویکردهای درمانی در سطح بین‌المللی به حل مشکلات فرزندان شما بپردازد.
ما از ساعت 8 تا 21 در کلینیک هستیم. برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:
