عقده ادیپ اصطلاحی است که در مراحل رشد روانی-جنسی استفاده می‌شود. گرچه این مفهوم، اولین بار در سال ۱۸۹۹ توسط زیگموند فروید ارائه شد اما تا سال ۱۹۱۰ زیاد استفاده نمی‌شد.
عقده ادیپ میل و توجه کودک پسر به والد جنس مخالف خود است (مادر) و حس حسادت نسبت به والد هم‌جنس (پدر).
با توجه به این مفهوم بحث برانگیز، کودکان والد هم جنس‌شان را به عنوان رقیب تلقی می‌کنند. یک پسر احساس می‌کند برای دریافت توجه مادر باید با پدرش رقابت کند.
یا یک دختر برای جلب توجه پدرش با مادر خود به رقابت می‌پردازد. مفهوم بعدی که عقد‌ه‌ی الکترا است توسط دانش‌آموز اسبق و همکار فروید، کارل یونگ، مطرح شد.
بحث اصلی در این تئوری، احساسات جنسی یک کودک به والدش است. فروید معتقد بود، با این وجود که احساسات و امیال ذکر شده سرکوب و واپس رانده میشوند، همچنان تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر رشد کودک دارند.
در ادامه به نشانه‌های عقده ادیپ و الکترا و چگونگی حل آنها خواهیم پرداخت.
ریشه‌های عقده ادیپ به کجا برمی‌گردد؟
-
- دهانی. این مرحله بین نوزادی تا ۱۸ ماهگی رخ میدهد. تمرکز این مرحله بر دهان است، لذتهایی مانند مکیدن، لیس زدن، جویدن، و گاز گرفتن.
- مقعدی. این مرحله از ۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی است. کودکان نوپا از نگهداشتن یا رها کردن ادرار و مدفوعشان لذت میبرند. تمرکز این مرحله بر حرکات روده است.
- آلتی. مرحلهی آلتی از ۳ تا ۵ سالگی رخ میدهد. بر این باوراند که مهمترین مرحلهی رشد روانی-جنسی است. در این مرحله پسران و دختران از تحریک اندام جنسی لذت میبرند. و عقدههای ادیپ و الکترا ایجاد میشوند.
آنها برای اجتناب از تنبیه حس تمایل به والد جنس مخالف را رها می‌کنند و خصوصیات والد هم‌جنس را میپذیرند. در نتیجه فرا خود شکل میگیرد و کودک هر بار که از معیارها تخلف کند، احساس گناه می‌کند.
- نهفتگی. مرحلهی نهفتگی بین ۵ تا ۱۲ سالگی را شامل می‌شود. غرایز جنسی خفته هستند و هنگامی که کودک ارزشهای اجتماعی تازهای را از بزرگسالان و همسالان فرا میگیرد، فراخود نیرومند می‌شود.
- تناسلی. این مرحله از سن ۱۲ سالگی (بلوغ) تا بزرگسالی است. با فرا رسیدن بلوغ، تکانههای جنسی از نو ظاهر میشوند. رشد موفقیت آمیز در طول مراحل قبلی، به ازدواج، رابطۀ جنسی پخته، و فرزندپروری منجر می‌شود.
بر اساس نظریات فروید، ۵ سال اول زندگی، سالهای بسیار مهمی برای رشد و شکلگیری ویژگیهای شخصیتیمان در بزرگسالی هستند.
او باور داشت، در طی این زمان، ما توانمند میشویم تا نیازهای جنسیمان را کنترل و آنها را به سمت رفتارهای قابل قبول اجتماعی هدایت کنیم.
علائم عقده ادیپ
-
- پسری که نسبت به مادرش حس مالکیت می‌کند و به پدر میگوید به مادرش دست نزند.
-
- کودکی که اصرار دارد بین پدر و مادرش بخوابد.
-
- دختری که میگوید وقتی بزرگ شد میخواهد با پدرش عروسی کند.
عقده الکترا
انواع عقده ادیپ
عقده ادیپ چگونه حل می‌شود؟
سلام خسته نباشید ، می خواستم بدونم ممکنه من به این عقده دچار باشم ؟ وقتی بچه بودم و پدرم به مادر دست میزد یا همچین چیز هایی از رفتارش بدم میومد و فکر می کردم داره اونو عزیت می کنه ، ولی خب من دختر هستم و الان هم که فکر می کنم مثلا وقتی مردی به نظر شبیه پدرم می یاد ازش خوشم نمیاد ، مثلا وقتی یه رفتاری شبیه پدرم می کنن واقعا بدم میاد ، میشه یکم راهنماییم کنید لطفا؟
نکته ای که مهمه بدونید اینه که به طور کلی این عقده در سطح ناهشیار هست. یعنی شما بر اون آگاهی ندارید. و راهی که بشه به اون دسترسی پیدا کرد کمک گر فتن از یک روانکاو هست.
ما آقای دکتر علی نامور را پیشنهاد میکنیم.
بله دچارهستید
بسیار مفید و آموزنده بود سپاسگذارم
خواهش میکنیم.
خوشحالیم مفید بوده
داشتم کتاب یونگ شناسی کاربردی رو می‌خوندم که به عقده ادیپ برخوردم و تو گوگل سرچ کردم، صفحه شما خیلی کامل و قابل فهم توضیح داده بود در این مورد،ممنون🙏
خوشحالیم که مفید بوده
سلام، متشکر از آگاهی بخشی تان؛ دل زنده و سلامت باشید.تصاویر تاثیر در روان و رفکار ورفتار آینده خصوصا برای پسران در سنین بلوغ تاثیر گذارند، لطفا این مورد هم لحاظ بفرمایید (خداوند عزیز عیب پوش هست و نیکوکاران و اصلاح کنندگان را دوست دارد)
ممنون از تاپیک و توضیحات مفید
میخواستم بدونم ممکنه یه نفر(آقا) همزمان دچار ددی ایشو و مامی ایشو باشه؟
و در اینصورت شما پیشنهاد میکنید به مشاور خانوم مراجعه کنه یا آقا
سلام
پیشنهاد ما مراجعه به روانشناس بالینی فارغ از جنسیت هست.
ادرس کیلینیکتون همونه که پایین نوشتید؟
سلام
بله
خیلی خوب توضیح داده بودین
جمله‌بندی و واژگان کاملاً رسا و قابل‌فهم بودند.
دُرود بر شما
خوشحالیم که براتون مفید بوده.